42.Төменгі пікірлердің қайсысы ғылыми таным этикасын дєлірек өрнектейді?

Адамгершілік тұрғыдан бағалау тек ғылыми жаңалықтарын пайдалану кезеңінде мүмкін болады.

43.тепе-тең,пара-парлық: Экивалеттік

44. Таптардың,ұлттардың,мемлекеттің түбегейлі мақсаттарын қолдап, уағыздап отыратын қоғамдвқ ой формасы: Саяси сана

«Таста мүлгіген музыка(әуен)» деген образға сәйкес өнер: Сәулет

Ү

1.Үндідегі қай философиялық мектептерде карма заңы мойындалмайды:чарвака

2.Үнді философиясындағы «ортаңғы жол» идеясы

буддизм

3“Үш Анық еңбегінің авторы: Шәкәрім.

4. Үнді философиясындағы адамның тіршілік етуінің заңын білдіретін ұғымдар

Карма, сансара

5,,Үштіктің,, диалектикалық формуласын бірінші көрсеткен кім?Гегель

6.Үй-жайсыз және жайласқан дәуірлер жөніндегі теориялардың авторы ...М.Бубер

7«Үш анық» атты философиялық шығарманың авторы кім?Шәкәрім Құдайбердиев

8.Үндістандағы мәдени ой ескерткіші:Веда

9. Үш өлшемнен тұратын материяның атрибуты:қозғалыс

10.Үнді философиясындаѓы адамныњ тіршілік етуініњ зањын білдіретін ағымдар:Карма, Сансара. Ұ

1.Ұлттар-территориялық, тілдік, экономикалық өмірлері, ұлттың мінез-құлықтарының ерекшеліктерін білдіретін ерекше психололгиялық құрылымдарының бірлігімен біріккен адамдардың бірлестігі. Бұл анықтаманы берген…..

Сталин

2.Ұлттық тарих пен халықтың дәстүрлерін сақтау мәселелері Н.Ә.Назарбаевтың қай кітабында аса тұтастықта баяндалған?Тарих толқынында

3.Ұлт – дегеніміз не?Адамдар этноәлеуметтік бірлестігінің тарихи қалыптасқан жоғары формасы (түрі)

4. «Ұлы космос» еңбегінің авторы.Ұлықбек

5. Ұғым:ой қорыту

6. Ұғым дегеніміз не?

заттар мен құбылыстар жалпы, мәнді қасиеттерін бейнелейтін ойдың түрі

У

1.Упанишада – ол:

Ведалық философиялық текстер

2«Утишение философией» шығармасының авторы?

Аквинский

3.Уильям Оккам Орта ғасыр философиясының қай бағытының өкілі:

Номинализм

4.«У син» қай ойшылдардың алғашқы бес элементтік ілімі:

Ежелгі Қытай ойшылдарының

І

1.18Ізгілік құндылықтан немен өзгешеленеді

Ізгілік – жеке адамның мінезіндегі ерекшелігі. Құндылық – адамдардың бағалауының жеке емес, жалпы өлшемі.

Ф

1.Философияның пәні мен объектісін анықтаңыз.

A) Адам және оның әлемдегі орны.

2.Фалес үшін алғашқы бастама.

A) Су.

3.Философия дегеніміз бұл

A) Гуманитарлық білім

4.Философиядағы методологиялық функцияның ең негізгі сипаты.

E) нақты-ғылыми және жалпы-ғылыми таным методтарын жүйелеу

5.Ф. Бэкон бойынша «театрдың» идолы – бұл…

B) Философиялық догмаларда жататын, философиялық жүйелердегі дұрыс емес идеялар.

6.Федоров философиясының маңызы.

A) өлімді жеңу идеясы

7.Философиялық герменевтика түсінігі.

B) текст

8.Философияның қандай анықтамасы дұрыс емес?

C) Философия- бұл жеке теория

9.Философияда қөзғалыс деп нені түсіндіреді:

B) материяның тіршілік ету тәсілі

10.Философиялық ағым, танымды рациональды таным ретінде шектеген

D) рационализм

11.Философияның методологиялық функциясының ең негізгі сипаты

B) нақтылы-ғылыми және танымның жалпы ғылыми методтарын жүйелеу

12.Философия қалыптасты-

A) Бір уақытта ежелгі үндістан,қытай,грецияда

13.Ф.Бэкон қай әдісті жасаған

A) индуктивті

14.Философияға тарихи не алдыңғы емес

D) әлеуметтану

213Философияның қай бөлігі тарихи процесситің мақсатын,қозғаушы күштерін,мағынасы мен бағыттылығын оқытады

E) әлеуметтік философия және тарихи философия

223Философияның негізгі мәселелері басқаша алай аталады?

B) ойлау қандай формада жүзеге асырылады және ол материяға қалай қарайды?

236Философиямен ғылымның сәйкестігі мынадан тұрады.

E) Ақиқатты білімді жетуді көздеу.

237Философның басты ерекшелігі болып не табылады?

D) ол жалпы және тноретикалық характерді астанады

245Философияның қай анықтамасы дұрыс емес

A) философия ол жеке өмір

246Философия ол қазіргі замандағы ойлауға бағытталған дәуір осы тұжырымды айтқан кім

C) Гегель

272. Фейербах ұсынған адамға деген филососфиялық көзқарас қалай

аталады?

C) антропологиялық материализм

300.Философиялық антропология құрылымында М.Шелер неден

алшақтады?

C) ,,Адам дегеніміз не? ,, деген Канттың сұрағынан

305. Философия қай елде пайда болды?

E) Бір уақытта ежелгі Үнді, Қытай және Греция жерлерінде.

306. Философияның ерекшелігі-қатаң ғылыми ой-тұжырымдарда әлемді, оның жалпыға ортақтығы мен тұтастығында алып тануға тырысу.

B) әлемге деген практикалық қатынаста

323. Фалес… қараған кезде грек құдайлары өмір сүруін тоқтатты деп- жазды Герцен.

B) Суға

326. Фалес, Плотин, Зевс, Хрисипп… оларға ортақ не нәрсе?

C) Ортақ ештеңе жоқ

335. Фома Аквинскийдің негізгі философиялық шығармаларының бірі-

A)Теология жинағы

336. Философияның пайда болуына ықпал еткен, ислам әлемінедегі елдерге қатысты ілім

A) Мутазилизм

333. Фома Аквинский, Брабанттық Сигермен пікір таластыра отырып шын мәнінде кіммен дауласты ?

C) Аверроэспен

348. Фр. Бэкон бойынша, танымға зиянды төрт руды келтіреді…

C) Идолдар

309. Философияның қандай анықтамасы мүлдем дұрыс емес

C) Философия- бұл жеке теория

352. Фр.Бэконның ғылымға кіріспе дәстүрін жалғастыра отырып, жазған кітабы

B) Жаңа Органон

364. Фейербахтың есімімен байланыстыруға болады

B) неміс классикалық философиясының соңымен

376. Философиялық онтологияның іргелі алғы қатарында көрсетілуі керек ұғымды келесілердің ішінен көрсетіңіз?

B) болмыс

378. Философиялық концепцияларды идеализм мен материализмге бөлу қандай негіздерде болды?

A) болмыс немесе сананың біріншілігі

417. Философияда алғаш рет мораль мен адамгершіліктің айырмашылығын ұсынған?

D) Гегель

444. Философияның маңызды философиялық нобайлары-

E) философиялық дәптерлер

446. Ф. Энгельс материя қозғалысының қанша формасын қарастырған

C) бес

448. Философиялық білімнің дербес саласы ретінде гносеологияның қалыптасуындағы шешуші атқарған бағыт

D) неокантшылдық

455. ,,Философия дегеніміз ойлау мен байланысты дәуір,,-бұл аспект кімнің филсофиялық-тарихи теорияның негізінде жатыр?

A) Гегельдің

490. Философиялық-социологиялық білімнің өсуіне деген өзінің көзқарасы мен оның мәселелерін ұғынуын тезистік түрде көрсеткен ,,Әлеуметтік ғылымның логикасы,, еңбегі кімдікі?

D) К.Поппер

558Фейербахтың айтқанына сәйкес қандай категория қоғамдық дамуын анықтайды?

D) Сүйіспеншілік, махаббат

562Феноменолог Э.Гуссерль қоғамды не үшін сынады ?

В) Формализм мен техницизм үшін

645Философия адам еңбегінің қай түрін негізгі деп санайтын анықтаңыз.

В) Ғылыми еңбек

672Философия адам еңбегінің қандай шартын негізгі деп есептейді?

Е) Шығармашылық еңбек

677Философия адам еңбегінің қай түрін ең басты, негізгі деп санайды?

Е) Шығармашылық еңбек

680Философиялық ой-пікірді тауып көрсетіңіз?

D) Адам – ең алдымен әлеуметтік жан (жәндік), оның жүріс тұрысына биологиялық факторлар да ықпал етеді

681Философиялық ережені көрсетіңіз:

Е) Адам - әлеуметтік жан, бірақ оның жүріс тұрысына биологиялық факторларда әсер етеді.

695Философия шығармашылық ойлау мәні?Жаңалық жасау қабілеттілігі

2. Ф.Вольтер бойынша қандай категория мәңгілікті және жаратылмаған, тәуелсіз өмір сүретін, үнемі қозғалыста болатын нәрсе деді?Қоғам

13.Философияның негізгі функциялары:Көзқарастық, сыни, гуманистік, болжамдық

22. Француз философы:

D) Вольтер

4. «Философиялық зерттеулер» еңбегінде тіл туралы идеяны тілдік ойын ретінде дайындаған кім?

D) Витгенштейн

22. Философияның қоғамды зерттейтін бөлігі:

B) әлеуметтік философия

15. Философияның негізгі мәселесінің дәл мағынасын көрсетіңіз:

Ойлаудың болмысқа қатынасы

2. Философияда қозғалыс – ол:материяның өмір сүру формасы

10. Философияның пәні мен объектісін анықтаныз:Адам және оның әлемдегі орны

19. Француз ғалым, «Адам феномені» деген кітаптың авторы кім? Бұл кітап үшін оны шіркеу жазалап, мұғалімдікке және еңбектерін басып шығаруға рұқсат бермей қойды

П.Тейер де Шарден

2. Философияны табиғи теологияға, табиғи философияға және адам туралы ілімге кім бөлген?

Бэкон

20. Ф.Бэконның «Жаңа Органон» еңбегінде қандай төрт идол (елес) туралы айтылады?

Тұқым, үңгір, нарық, театр

21.Фалес ушін алѓашќы бастама:Су

22,,Фалес… қараған кезде грек құдайлары өмір сүруін тоқтатты деп,, - жазды Герцен:Суға.

23.Фалес, Плотин, Зевс, Христип… оларѓа ортаќ не ?

Ортаќ ештене жоќ.

24.Фома Аквинский, Брабанттыќ Сигермен пікір таластыра отырып шын мєнінде кіммен дуаласты?Аверроэспен.

25.Фома Аквинскийдіњ негізгі философиялыќ шыѓармаларыныњ бірі:

Теология жинаѓы.

26.Философияныњ пайда болуына ыќпал :

Мутазилим.

27.Фр. Бэкон бойынша,танымѓа зиянды торт руды келтіреді…

Идолдар.

28.Фейербах бойынша ќандай категория ќоѓамдыќ дамуды айќындайды?Сүйіспеншілік.

29.Философиялыќ дурыс пікір:Кењістік пен уаќыт материямен байланысты.

30.Философиядағы қозғалыс нені тусіндіреді:Материя омір суру тєсілі .

31.Философияда уақыт ұғымы қалай тусіндіріледі?Материя омір суру тєсілініњ формасы. 32.Философияда ќозѓалыс-ол:Кез-келген озгеріс.

33.Философиялыќ “субстанция” уѓымы нені білдіреді?

Объективтік шындыќ оныњ бірлік жаѓынан ќарастыру.

34.Философиялыќ пікірді корсетініз:Сапа-заттыњ барлыќ ќасиеттерініњ бірлігі.

35.Философиялыќ пікірді белгілењіз?Бул–материя. 36.Философиялыќ дурыс пікірді кµрсетіњіз:Сана-жоѓары уйымдасќан материяныњ ќасиеті.

37.Философиялыќ жаѓдайды корсет:Мәдениет-қоғамның қондырмасыныњ билігі жєнесол турѓыда базиске де қатысты.

38.Философия адам жєне тулѓа уѓамдарыныњ араќатынасы туралы:

Тұлға-қоғамдық дамыған адам.

39.Философиялық пікірді корсетіңіз?Адам-ең елеулі әлеуметтік пенде, оныњ мінез-құлқына биологиялық факторлар әсер етеді.

40.Философиялыќ тужырымды корсетіњіз?

Адам,ењ бірінші єлеуметтік мєн, біраќ оныњ мінез-ќулќына, іс-ќимылына биологиялыќ факторлар єсер етеді.

41.Философия адам ењбегініњ ќандай шартын негізгі деп есесптейді?

Шыѓармашылыќ ењбек.

42.Философия творчествалыќ ойлаудыњ мєні туралы не айтады?

Ол-принципті жањалыќ ашуѓа ќабілеттілік. 43.Философиядаѓы ќай билімніњ негізгі мєселесі ќундылыќ болып табылады: Аксеология.

44.Фрейд қарастырған негізгі мәселе: Санасыздық

45.Философия мен діннің ұқсастығы: табиғат құбылыстарынң шеңберінен шығуға ұмтылу

Х

1.Христиан философтарының ой-толғыныстарының басты пәні? Құдай

2.Хомяков, Киреевский, Аксаковтар қай бағыт өкілдеріне жатады?

Славянофилдер.

3Хомяков және Киреевский – бұлар:

Славянофилдер.

4. Харизматикалық лидерлік мәселесі……….. философиясында егжей-тегжейлі қарстырылған.

М.Вебердің

5. Хайдеггер философиясындағы Daseіn категориясының мәні неде?қазіргі болмыс, болмыстың қатысуы

6. Хайдеггер бойынша дүниені жақсы тану үшін не істеу керек?

болмысты талдау

7. Хайдеггердің біздің болмысты танудағы ұғымдарымызға салыстырмалы қандай парадокс айтқан-

біз барлығымыз ойлай алмаймыз

8.Христиандардың адам тұжырымдамасы қандай?Құдайға сеніп, намаз оқы, сүйіспеншілігіңді көрсет, Құдайдың Шаһарын жерде сал.

9.Христиандардың адам тұжырымдамасы қандай?Құдайға сеніп, намаз оқы, сүйіспеншілігіңді көрсет, Құдайдың Шаһарын жерде сал.

6.Хайдеггер философиясындағы Dasein категориясының мәні неде?

қазіргі болмыс, болмыстың қатысуы

7.Христиандардың адам тұжырымдамасы қандай?

Құдайға сеніп, намаз оқы, сүйіспеншілігінді көрсет, Құдайдың Шаһарын жерде сал

8. Хайдеггердің біздің болмысты танудағы ұғымдарымызға салыстырмалы қандай парадокс айтқан –

ешқандай парадоксальдық ойлар жоқ

9“Халық” уѓымыныњ философиялыќ аныќтамасы:Ол-ќоѓамдыќ прогреске єсер етуші таптар, жіктер жєне єлеуметтік топтар.

Ц

1«Цивилизация» ұғымының бастапқы этимологиялық мағынасы:

Азаматтық қоғам

Ш

1.Шопенгауер Гегельдің абсолюттік рухының орнына мынаны ұсынады:еріктілік

2.Шпенглер бойынша өркениет-бұл

мәдениеттің акыры

3Шығыста Аристотельден кейінгі «екінші ұстаз»деп кімді атаған?Әл-Фараби

4,,Шығармашылық бұл еркіндік,, төмендегі адамдардың қайсысы осылайша ой қорытты.

Бердяев

5.Шеллингтің бірінші болып қолданған ұғымы

Жаттану

6Ш.Уәлихановтың философиялық көзқарасы қандай бөлімде көрініс табады?Дін философиясында

7. Шәкәрімнің 1898-1928 жылдарда жазған негізгі философиялық шығармасының бірі-,,Үш…,,Анық

8.Ш.Монтескье географиялық бағытты қай әлеуметтік гуманитарлық ғылымында негіздеді?

Социологияда

9.Шпенглер бойынша “өркениет” уғама - ол:

Ол - онердіњ ушуы, поэзияныњ механиккамен алмасуы, тіпті омірдіњ жансыздануы .

10.Шпенглер бойынша өркениеттің анықтамасы?

Бұл қоғамдағы мәдениеттің ақыры.

Э

1.Эмпиризмнің негізінде, ой қортудың қандай логикалық формасы жатыр?Индукция.

2.Экзистенциализм мәніне неғұрлым дәлірек сәйкес келген пікірді атаңыз?

Экзистенциализм-адам еркендігі туралы ілім. 3.Этикалық рационализм принципін қай ежелгі грек философы шығарған

Сократ

4.Эвтаназия-бұл:тыныш өмір

5. Э.Гуссерльдің феноменологиясындағы негізгі терминдердің бірі-

интенционалдылық

6. Эфестік Гераклит, Элейлік Зенон… Олардың философиялық көзқарастарын не жақындастырады?

Стихиялық диалектика

7.Энгельс Жаңа Заман дағы материалистік философияны, оның жеке белгісін теріске шығарады…

Механистігін

8.Экзистенциализмнің негізін салушы ,,Немесе-немесе,, атты шығарманы жазған:Серен Кьеркегор

Экзистенциализмнің қай өкілі «болмыс пен уақыт» еңбегінің авторы болып табылады: М.Хайдеггер

9. Эстетикалық сезімнің табиғаты мен оның шындыққа қатынасын не зерттейді?Өнер философиясы

10Эпикурейлердің адам тұжырымдамасы қандай?Рахаттардан қашпа, есіңде болсын, өмірдің негізі, қазығы – сезімдік ләзаттар, қоғамдық жұмыстарды басқаларға қалдырып, жалғыз өзің немесе достарыңмен бірге бол

11Эпикурейлерде адам тұжырымдамасы қандай?Табиғат пен қоғаммен бірлікте бол, саған байланысты емес нәрселерді сабырлықпен қабыл ал, тағдырдың алдында жүрексінбе, ерлік пен даналық көрсет

12Эканомиканың дамуына ең жоғары деңгейде мумкіндік жасау адамның негізгі ізгіліктері ...

марксизмде

13.Эпикурейшілдердің негізгі этикалық принципі:қанағаттану

14.Экзистенциализмнің негізін салушы «Немесе-немесе» атты шығарманы жазған:Серен Кьеркегор

15.Эмпириялық таным сүйенетін тәсілдер:байқау, бейнелеп түсіндіру, эксперимент

16.Экзистенциализм философияның бел ортасына ... қояды:

адам болмысын

17.Эфестік Гераклит, Элейлік Зенон… Олардыњ философиялыќ көзқарастарын не жақындастырады?

Стихиялыќ диалектика.

18.Экзистенциализм негізін ќалаѓан кім?

С.Кьеркегор.

19.Эмпиризмніњ негізінде, ой ќортудыњ ќандай логикалыќ формасы жатыр?Индукция .

20.Эмпиризм бойынша таным негізі:Таным негізі-туйсік. 21.Эпистемология-бул…:

Білім жөніндегі ілім. 22.Эмпиризмніњ негізінде жатќан :Индукция.

23.Этногенез теориясыныњ авторы:Гумилев

24.Экзистенциализм мәніне неғұрлым дәлірек сәйкес келген пікірді атањыз?

Экзистенциализм-адам еркендігі туралы ілім.

Я

1.Ясперс бойынша шекаралақ жағдайларды ата

өлім,махаббат,күнә,азап

2Яссауидің ұстазы:Арыстан ба

Сандар

**1789 ж. Ұлы Француз революциясының идеялық басшысы:

Ж.Ж.Руссо

**ХVІІІ ғасырда таным әдістерінің мәселелерін қарастырмаған…

Спенсер

**XVIIIғасырдың Ағартушылық философтардың негізгі коллизиясы (яғни қарсы тұрған таптардың қақтығысуы) неде болады:Жеке адам мен трансценденталдық субъектінің арсындағы қайшылық

**1975ж. Алматыдан шыққан «АзИ Я» кітабының авторы

О.Сүлейменов

**19 ғ.қай батыс Еуропа философы ғылыми танымды рәміздік ойлау формасы арқылы көрсетті?Э.Кассирер

**19 ғасырдағы философ бірліктің жалпылық алдындағы приоритетін көрсеткісі келіп, өзінің қабіріне «Мен- бірегеймін» - деп жазуын өсиет етіп кеткен.

С.Кьеркегор

Қай 18ғ неміс философы дүниені иррационалды деп санап, оның бастамасы ретінде қараңғы стихияны қарастырды: Ф.Шеллинг

18ғ-дың ағартушылық философиясының басты шарты неде: ғылыми зердеден үміт күту және әлеуметтік прогреске сену

**19 ғ. «Мәдениет философиясы» терминін ғылыми айналымға енгізген: Мюллер

19ғ Ресейдің батысшылдарына қандай философия үлкен әсерін тигізді: батыс еуропалық **19 ғасырдағы қазақтың ұлы ағатушысы,саяхатысы,географ,шығыстанушысы:

Уәлиханов

19ғасырдың ағартушылық философиясының басты шарты неде: Ғылыми зердеден үміт күту және әлеуметтік прогресске сену

**19 ғ. қай Батыс Еуропа философы философияны «ғылымдардың ғылымы емес» басқа дара, нақты ғылымдардың методологиясы деп санады?А.Бергсон

19ғ қай Батыс Еуропа философы өзінің диалектикалық әдісінде диалектиканың,логиканың, таным теориясының бірлігі принципін ашты: К.Маркс

**XIX ғ. ұлы қазақ ағартушысы, саяхатшы, этнограф, шығыстанушы:

Ш. Уәлиханов

**XIX ғ. қандай орыс ойшылдары батысшыларға жатады?

Белинский, Чернышевский, Добролюбов, Писарев, Герцен

**XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда ерекше тараған идеялардың сипаты:ағартушылық

**ХІХ ғасырдың аяғында ХХ ғасырдың басында орыс философтарының қайсысы «Барлықтың бірлігі жайындағы» философияны жасап шығады:Соловьев

19ғ. Қазақ ағартушыларынң қайсысы «О мусылмансрве в степи» «Записки судебной реформе» «Предания и легенды киргизкайсакской орды» және т.б. шығармалардың авторы әрі қырғыздың «Манас» эпосын алғаш орыс тіліне аударған: Ш. Уалиханов

**ХХ-ғасыр философиясындағы адам мәселсін қай бағыт көтерді деуге толық негіз бар?экзистенциализм

**ХХ-ғ экзистенциализм философиясының қалыптасуына негіз болған еңбектің авторы.

Хайдеггер

**XX-ғасырдағы “тарих философиясының” өкілі

К.Ясперс.

**XXғ.Француз экзистенциализмінің өкілін атаңыз?Сартр.

**ХХ-ғасырда философияның көрнекті өкілдері адам мәселесін қай тұрғыда қарастырды?

Экзистенциализм

**ХХ-ғасырда философияның көрнекті өкілдері жаңа контекстіде танымның ғылыми әдістерінің мәселесін қалай қарастырды?

неопозитивизм

**ХХ-ғасырдың 70-жылдары пайда болған индустриалдық және постиндустриалдық қоғам теориясының ,,алғашқы негізі,, қай концепция болып табылады ?

Экономикалық өсу стадияларының теориясы

XX ғасырдың басына дейін Қытай мемлекетінің ресми идеологисы болған философия: Конфуций философиясы

ХХ-ғпостструктурализм позициясынан гуманитарлық білімдердің құрылмынан егжей-тегжейлі зерттеген-

Фуко

20ғ басындағы көрнекті қоғам қайраткері, философ, лингвист, жазушы, ақын, ағартушы-демократ: А.Байтұрсынов

**ХХғасырда философиялық бағыт дүниені тану үшін тілді түсінуді зерттеу қажет деп санайтын:герменевтика

**ХХ ғасырда қай философиялық бағыт дүниені тану үшін тілді түсінуді зерттеу қажет деп көрсетті:герменевтика

**ХХ-ғасырда философияның көрнекті өкілдері адам мәселесін қай тұрғыда қарастырды?

экзистенциализм

**XX ғ. басында өмір сүрген француз ойшыл, интуитивизм және «өмір сүру» философиясының өкілі кім? Бергсон

**XX ғасырдағы Батыс философиясының бағыттары:Позитивизм, экзистенциализм, психоанализ

**XX-ғасырдағы “тарих философиясының” өкілі: К.Ясперс.

**XX ғ. Француз экзистенциализмінің өкілін атаңыз?Сартр.

**21 ғасырда адамзат үшін не басты жетістік болып табылды?

әлеуметтік мәдени қоғамның сақталуы мен жалпы бірлігі

1964ж Батыс әдебиетінде мәдениетке 257 анықтама берген мәдениеттанушылар: А.Кребер және К.Клахкон