3. Тәл ілмектері, құрылымы және құрамы.

Билет № 10

1.Бұрғылау кешендерінде қолданылатын дизельдердің сипаттамасы

Дизельдер бұрғылау қондырғысында кеңінен қолданылады. Дизелдің кең таралуы оның экономикалық тиімділігімен, сенімділігімен және ықшамдылығымен түсіндіріледі.

Қолданылатын қозғалтқыштарына байланысты бұрғылау қондырғыларының жетектері дизельді, газотурбиналы, электорлы болып бөлінеді.

Дизельді және газотурбиналы жетектер – автоноиды – электор желісі жоқ шалғай жерлерде барлау және пайдалану бұрғылаулырында қолданылады.

Электрлы жетектер – автономды емес және оларды тек электр желісімен жабдықталған бұрғылау орындарында ғана қолдануға болады. Бірақ қазіргі кезде электр жетектердің дамуына байланысты дизелді – электрлі және сұйық жанармаймен, табиғи және ілеспе газбен жұмыс істейтін газотурбиналы электрстанциясы кеңінен қолдау тауып отыр.

2. Тәл арқандары – тағайындалуы, өлшемдері, негізгі параметрлері.

Бұрғы қондырғылары тәл жүйелерінде 6 жұмыр еспелі болат арқандар қолданады.Еспелер органикалық немесе болат өзекше өріледі.Еспелердегі сым саның 19дан 37ге дейін жеткізіп дайыедайды.Арқан өзекшесі ретінде кендір немесе пластмасса қолданады.Тәл жүйесінде айқастыра өрілген сым арқандар қолданады. Диаметрі 32 мм , уақытша үзілу кедергісі 1568мН/м оң өрілген арқанның 1 түрі .Арқан 1-32-160 МЕСТ -16853-71. Арқан 1-32-160-Л-1. Арқан 3 түрде дайындалады:1-өзекшесі металл, 2- өзекшесі органикалық ,3- өзекшесі пластмасса.

ГОСТ 16853-71 бойынша диаметрлері: 25, 28, 32,35, 38 мм

3.ПКР – құрылымы мен жұмыс істеу принципі.

КТО кезінде жетекші құбырдың қысқышы ротордан шығады, ал құбырлар тізбегін ұстап тұру үшін элеватор немесе пневматикалық жетекті сынылы қысқыш қолданады.Көбінесе пневматикалық сына қысқыш ПКР қолданады. ПКР- втулкадан, сына астында конусты сақинасы бар 2 қаптамадан, плашкалы сынадан тұрады.

Втулкалар мен қаптама столға қатасты қозғалмайды, ал плашкалы сынаның өстік бағытқа орналасу мүмкіндігі бар.

Билет № 11

1. Бұрғылау мұнаралары – құрылымы мен сипаттамасы.

Бұрғы мұнарасын бұрғылау құбырлары мен шегендеу құбырлары тізбектерін ұнғыдан көтеру және түсіру үшін, сонымен қатар тәл жүйесін, бұрғылау құбырларын орналастыру үшін қолданады.Бұрғы мұнараларының биіктігі, жүк көтеру, конструкциялық ерекшеліктеріне қарай бөлінеді.Тереңдігі 4000метрге дейінгі ұңғыларды қазуда биіктігі 41метр,ал 4000 метрден терең ұңғыларды қазудыбиіктігі 53 метрден және 60-70 метр мұнаралар қолданады.Мұнаралар :мачталы,башинды болып бөлінеді. Кронблок,тәлблок, мұнара, тәл арқан,тәл арқанның қозғалмайтын шегі,бұрғы лебедка.

2.Бұрғылау сораптарының компенсаторлары мен сақтандыру клапандары.

Сақтағыш клапанджар сұйықтағы қысымның жоғарылап кетпеуін реттеп отырады. Апатты жұмыстардың қөауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Сақтағыш клапандар тығын түзілімінде эпизодтық жұмыс істейді.

Жабық задвижка алдында сораптың дұрыс қосылмалы және басқа да жағдайларда қысымның шамадан тыс үлкеюінде қолданылады. Бұрғылау сораптарында диафрагмалық(пластикалық) сақтағыш клапандар қолданылады.

Пневмокомпенсаторлар сораптағы

Поршеньдердің жылдамдықтарының әртүрлілігінен байланысты сұйықтың әркелкі берілуі тербелістен туатын қысым пульсациясын тенестіруге арналған. Пневмокомпенсатор сығылған ауа немесе азотпен толтырылған жабық ыдыс болып келеді. Сұйықты беру кезінде газдың көлемі азайып, нәтижесінде газдың бастапқы қысымы сораптың жұмыс қысымына дейін өседі. Сораптық жұмыс кезінде пневмокомпенсатордағы газ көлеміпериодты түрде сорап берілісінің бір қос жүрісті кезіндегі аралықта ауысып отырады.

Пневмокомпенсаторлардың бітеу типтегі диаграммалары шар тәріздес поршеньді түрлері сериялы өндірісте шығарылады