4.5.3 Өрт кезінде түтіннен қорғау

Өрт кезінде түтінді аластайтын апаттық түтінге қарсы желдетуді (әрі қарай « түтінге қарсы желдету») бөлменің бірінде пайда болған өрттің алғашқы сәтінде ғимарат бөлмелерінен адамдарды көшіруді қамтамасыз ететіндей етіп жобалау керек. Түтінді мына орындардан жоюды қарастыру қажет:

а) ҚР ҚНжЕ 3.02 -01 -2001, ҚР ҚНжЕ 3.02 – 02 – 2001 және ҚР ҚНжЕ 3.02-04-2001 талаптарына сәйкес тұрғын, қоғамдық және әкімшілдік тұрмыстық аппараттардың ұзын дәліздері немесе холдарынан;

б) биіктігі 26,5 метрден асатын өндірістік, қоғамдық және әкімшілдік тұрмыстық ғимараттарының ұзын дәліздерден;

в) сыртқы қоршауларында сәулелік ойыстары арқылы табиғи жарықтану (әрі қарай «табиғи жарықтануы жоқ») ұзындығы 15 метрден үлкен дәліздерден, қабаттар саны 2 және одан көп А,Б және В санатындағы өндірістік бөлмелерден;

г) табиғи жарықтануы жоқ немесе бар тұрақты жұмыс орындары болатын терезенің жоғарғы жақ 2,2 м деңгейінде және еденнен жоғарғы фрамгуанның төменгі жағына дейін фрамугаларды ашу үшін және күнтартпалардың облыстарында.

4.6.1 Техникалық шаралар

Қазіргі уақыттың ғылыми-зерттеу және оқу институттары еңбек жағдайларының қауіпсіздігін және тазалығын қамтамасыздандыратын, арнайы техникалық құралдармен жарақтандырылған. Мұндай техникалық құралдардың қатарына қорғаушы, желдетуші және тағыда басқа жабдықтар түрлерін жатқызуға болады. Олардың жиынтығы еңбекті қорғаудың негізгі қорын көрсете алады.

Негізгі қордан өзге, адамға қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсерін болдырмау мақсатында жекеше тағайындалатын әртүрлі техникалық құралдар қолданылады – электрден қорғау аспаптары, жеке қорғану құралдары және тағы басқалары.

Еңбекті қорғаудың техникалық құралдарының тағайындалуы қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың адамға ықпалын болдырмаудан тұрады. Лабораторияның және жұмыс орынының еңбекті қорғаудың техникалық құралдарымен жабдықтану, жарақтану деңгейіне қызметкерлердің еңбек қауіпсіздігі тікелей тәуелді болады.

4.6.2 Тартқыш шкафты есептеу

Тартқыш шкафтың өлшемдері: ұзындығы l = 1,8 м; ені b = 0,9 м; биіктігі h = 2 м.

Тартқыш шкафтағы жұмыс қуысының ауданы:

Ғ_тес. = b₁ ∙ h₁, (32)

F_тес.= 0,6 · 0,3 = 1,8 м².,

мұндағы b₁ – жұмыс қуысының ені;

h₁ – ашық қуыстың максималды жіберілетін биіктігі.

Шкафтан сорылып шығарылатын ауа көлемі:

V_сор.= 3600 ∙ Ғ_отв ∙ ω (33)

мұндағы ω – шкафтағы жұмыс қуысындағы ауаның орташа жылдамдығы, м/с

V_сор. = 3600 · 0,18 · 1 = 648 м³/ч

Төмендегі қысымды орталықтандырылған желдеткіштерді таңдаған жөн (13332,2 Па дейін) КПД 0,7-0,8 мен Ц4-70 тәріздес. Ауаның бөліну көлеміне байланысты нөмері, қозғалтқыш айналым саны, қуаттылығы бойынша сәйкес желдеткіш таңдайды.

Қозғалтқыш қуаты келесідей:

(34)