Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Абай мен Шкрім.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
721.5 Кб
Скачать

«Өртейін деп отқа көмдім...»

Өртейін деп отқа көмдім, От жүрегім жанбады. Жанды апарып жарға бердім, Пара ғой деп алмады. Жан, тәнімді, иманымды - Асылымды бойдағы, Аямадым жиғанымды, Сонда да көз салмады. Жар қараса тірілуші ем, Қарамаса, мен - өлік. Рахым өтіп қылмады-ау ем, Енді үмітім қалмады. Сүйтсем, онда сыр бар екен, Байқамаппын мен оны. Қосылайын, өлсе деген, Амалы екен, алдады. Өліп едім, жар бірігіп, Бір бейісті тандады. Ләйлі - Мәжнүн қарсы шығып, Ерулігін қамдады. Тірілікте қосылысқан, Шын жар емес, ойнас ол. Ондай асық шынға дұспан, Ол бейіске бармады. Жар сипатын білсеңіз де, Нәпсін, өлмей деме жар. Айла, алдау өзіңізге, Шын хақиқат қонбады. «Сен - жарым» деп, алдаған еп Тиеді оқ боп кеудеге. Өкінеді уайым жеп, Ол аныққа нанбады. Өмір үйін түрғызам деп, Мың сан үйді құлатып, Кірпіш, ағаш жиғазам деп, Мәтшаларын сұлатып; Бір басымның қамы ғой деп, Қамданып ем жан үшін. Көп халықтың хақысын жеп, Көп наданды жылатып. Бітсе, қайта бұза бердім, Басқа түрмен қалатып. Неше план сыза бердім, Кезегімен ұнатып. Сопы болып басты идім, Сәлде салдым айла үшін. Әділімсіп перде кидім, Бетті бояп сылатып. Нәпсі сонда қуанып жүр, Айтқанымды қылды деп. Хақиқатқа көрмедім бір Өз бойымды сынатып. Бір күні шарап ішіп едім, Түсті жарым ойыма. Терең ойға түсіп едім, Кетті мастық улатып. Деді мастық: «Өмір — айлаң— Не бітірді, қыл есеп. Қанша адамға тиді пайдаң, Қанша момын шулатып». Көп аруақ келді кіріп, Көп қиянат — қылғаным. Кетті бетке бір түкіріп, Қақырықпен сулатып. Тіпті айықпа, сорлы басым, Мен ардақтың құлымын. Құй түкірсін, кегін алсын, Ойды қанмен булатып. Қиянатпен қылған ісім Көңіліме түсті де, Жанды ішім, кетті күшім, Неге қойсын шыдатып. Ес жиюым болды қиын, Есіркеді, келді жар. Қылды «рахым», өмір үйін, Өз басыма құлатып.

«Жар көрмеген надандар...»

Жар көрмеген надандар Жарың кім деп күледі. Оқыған ойсыз адамдар, Жансыз өмір сүреді. Ойласам, олар — жанды өлік, Меңіреу, мисыз бір көлік. Осыдан жоқ өңгелік, Адаммын деп жүреді. Нұрыңмен жарық жүрегім, Ғайыптан хабар білемін. Жарымның алғам тілегін, Қап тауын нандай тілемін. Қанжарың бер, барайын, Меңіреудің ішін жарайын. Нұрыңнан сәуле салайын, Сонда оған жан кіреді. Нұрыңды көрсе болып мас, Мейлі кәрі, мейлі жас, Меңіреу мұны жаратпас, Деп тәңірісін біледі.

«Сиқыр сөзбен арбасаң...»

Сиқыр сөзбен арбасаң, Табиғат басын иеді. Кәрленіп кімді қарғасаң, Қатесіз оғың тиеді. Нұрыңды түгел жасырсаң, Жаралыс кебін киеді. Өлшемей шектен асырсаң, Көз шағылып күйеді. Өлшеп жібер нұрыңды, Білсін асық түріңді. Бір-бірлеп аш сырыңды, Соныңды көңілің сүйеді.

«Өмірдің ұнап ойыны...»

Өмірдің ұнап ойыны Шатыраш ойнап жүрмін шат. Жер ашып тұр қойынын «Кел жылдам — деп,— көрге жат!» Сен «мерзімсің», мен жаяу, Қайтсем ұтам, ойбай-ау! Төрге барсам мен таяу, Қылмас па екем ханды мат. Аяндап жүріп төр алдым, Мен де «мерзім» бола алдым. Тіршіліктен ояндым, Сайра, тілім, жорғалат. Ұқтырмаса нұрыңды, Түсірмесе түріңді, Аша алмаса сырыңды, Аузымды ашам, тілімді ат! Айқын нұрың көрмесем, Айтқаныңа ермесем, Жолыңа жанды бермесем, Көрінбей маған күнше бат! Ұстатпасам білегім, Сен болмасаң тілегім, Бас ұрмаса жүрегім, Өлтір, қаным сорғалат! Тұла бойымды уытта, Жанымды, өрте, суырт та! Маңайыңа жуытпа, Жүрегімде болса тат! Сен патсасың, мен кедей, Кетпе құлыңды елемей. Өлейін бе үндемей, Жан шығарда айтпай дәт! Болып едім ой құлы, Ойым кезді бір жылы. Кезген ойым арқылы Жүрегіме жаздың хат! Баспасам да ізіңді, Сезбесем де сызыңды, Көрмесем де жүзіңді, Тиді бізге аманат. Жазған хаттың сырымен, Жарқыраған нұрымен, Тазарып жүрек кірінен, Қайғыдан басым болды азат!