Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Абай мен Шкрім.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
721.5 Кб
Скачать

Байлар жүр жиған малын қорғалатып

Байлар жүр жиған малын қорғалатып, 

Өз жүзін онын беріп алар сатып, 

Онын алып, тоқсаннан дәме қылып, 

Бұл жұртты қойған жоқ па құдай атып.

Барып келсе Ертістің суын татып, 

Беріп келсе бір арыз бұтып-шатып, 

Елді алып, Еділді алып есіреді, 

Iсіп-кеуіп, қабарып келе жатып. 

Әрі-бері айналса аты арықтап, 

Шығынға белшесінен әбден батып. 

Сұм-сұрқия, қу, білгіш атанбаққа, 

Құдай құмар қылыпты қалжыратып. 

Қорғаласа, қорықты деп қоймаған соң, 

Шаптырады қалаға бай да андатып. 

Күшті жықпақ, бай жеңбек әуел бастан, 

Қолға түсер сілесі әбден қатып. 

Жаны аяулы жақсыға қосамын деп, 

Әркім бір ит сақтап жүр ырылдатып.

Баймағанбетке

Ажының жаќсы-аќ ќызы едім,

Жетістірем деп алды.

Тілеуін түзден тілесе,

Баста мені неге алды?

Сол желіккеннен желігіп,

Жынды сары жоғалды.       

Ойбайлаған болайын-ай,

Жоќтамасам, обал-ды.

Бай сейілді

Бай сейілді,

Бір бейілді

Елде жаќсы ќалмады.

Елдегі еркек,

Босќа селтек

Ќағып елін ќармады.

Жөнді, жөнсіз,

Сөз теңеусіз,

Бас пен аяќ, бір ќысап.

Ұрысса орыс,

Елге болыс

Үйден үрген итке ұсап.

Өзі ұлыќќа

Кәдір жоќќа

Ќарамай,

Өз халќына.

Сөз ќайырмай,

Жөнді айырмай,

Жұртќа шабар талпына.

Танымадыќ,

Жарымадыќ

Жаќсыға бір іргелі.

Ќолына алып,

Пәле салып,

Аңдығаны өз елі.

Шашты малын,

Берді барын

Боларында жұртына.

Еміреніспес енді піспес,

Ұќсамас еш сыртына.

Ел де жаман,

Ер де жаман —

Аңдығаны өз елі.

Елде сияз,

Ойда ояз,

Оңбай-аќ тұр әр түрі.

Кетті бірлік,

Сөнді ерлік,

Енді кімге беттемек?

Елің — ала,

Отты шала,

Тайса аяғың, кім көмбек?

Өтті өмірім

Ќайтты көңілім

Бұл дүниенің ісіне.

Жасы ќұрбы

Жаны тұрғы

Дос па деген кісіге.

Сөзге емексіп.

Ел керексіп,

Не болады маќтаның?

Бейлі шикі,

Аќылы күйкі,

Осы жұрт па тапќаның?

 

Балалық өті, білдің бе?

Балалық өті, білдің бе?

Жігіттікке келдің бе?

Жігіттік өтті, көрдің бе?

Кәрілікке көндің бе?

Кім біледі, байғұстар,

Баяндыдан сөндің бе?

Баянсызға төндің бе?

Әлде, айналып, кім білер,

Боталы түйе секілді

Қорадан шықпай өлдің, бе?

Белгілі сөз: “өлді, өлді”

Белгілі сөз: “өлді, өлді”,

Белгісіз оның мекені,

Не халатқа әулірді,

Қайда қандай екені.

Бойы бұлғаң

Бойы бұлғаң,

Сөзі жылмаң

Кімді көрсем, мен сонан

Бетті бастым,

Ќатты састым,

Тұра ќаштым жалма-жан.

Өз ойында

Тұл бойында

Еш міні жоќ бендесіп,

Түзде мырзаң,

Үйде сырдаң,

Сөзі ќылжаң еркесіп.

Бас ќұрасып,

Мал сұрасып,

Бермегенмен кетісер.

Адам аулап,

Сыпыра саулап,

Байды жаулап жетісер.

Сөз ќыдыртќан,

Жұрт ќұтыртќан,

Антын, арын саудалап,

Бұтты-шатты,

Үй санатты,

Байдан атты алмалап.

Кедейі — ер,

Кеселі зор,

Малды байдан сорлы жоќ.

Аш көмектің,

Жемдемектің,

Босќа әлектің орны жоќ.

Ел ќағынды,

Мал сабылды,

Ұрлыќ, өтірік гуде-гу.

Байы — баспаќ,

Биі саспаќ,

Әулекі аспаќ сыпыра ќу.

Аќы берген,

Айтса көнген

Тыныштыќ іздер елде жоќ.

Аќќа тартќан,

Жөнге ќайтќан,

Аќыл айтќан бенде жоќ.

Әз тұтуға,

Сыйласуға

Ќалмады жан бір татыр.

Сыпыра батыр,

Пәле шаќыр.

Болдың аќыр тап-таќыр.

Су жұғар ма,

Сөз ұғар ма

Сыпыра жылмаң жел буаз?

Айтты — көндім,

Алды — бердім,

Енді өкіндім — өзіме аз.