Қажымас дос халықта жоқ

Қажымас дос халықта жоқ,

Айнымас серт қайда бар? 

Алда көрген артта жоқ, 

Мысқыл, өсек, айла бар.

Жақсылығың күнде ұмыт, 

Бір жаңылсаң, болды кек. 

Пайдасынан бой суыт, 

Өзі тимей жүрсе тек.

Пайда, мақтан өзінен 

Артыла ма ант ұрып? 

Жарыса өсек сөзінен, 

Айта берсін шарқ ұрып.

Кімге достық көп еттім, 

Түбі болды бір кейіс. 

Жақсы өмірім әуре өттің, 

Жар таба алмай бір тегіс.

Жау қожаңдап бұртайып, 

Дос құбылып, әуре етер. 

Кімі тентек, кімде айып, 

Тексере алмай өмір өтер.

Ќайғы шығар ілімнен,

Ыза шығар білімнен.

Ќайғы мен ыза ќысќан соң,

Зар шығады тілімнен.

Ќайтып ќызыќ көремін,

Әуре-сарсаң күнімнен?

Ќайрылып ќарап байќасам,

Ат шаба алмас мінімнен.

Ќайғылы ќартаң біздей шал,

Ќарай берсең, ќайда жоќ?

Есер, есірік болмасаң,

Тіршіліктен пайда жоќ.

Аќыл бітпес дәулетке,

Дәулет бітпес келбетке,

Болымсыз ќулыќ тойымсыз,

Болды балаң жөргекте.

Ішімен жау боп, сыртымен

Кім тояр ќылған ќұрметке?

Кеңшілікте туған жоќ

Шыќсын деген жел бетке.

Тарлыќта ќанша тайпалса,

Ќадірі болмас, әлбетте. 

Сыйласа елің ұлыќтап,

Араласаќ ќызыќтап,

Ќызыќ пенен тыныштыќќа,

Ќазаќ тұрмас тұрыќтап.

Ќаңќылдап біреу ән салса,

Біріне бірі жуыќтап,

Тебінісіп ќамалар,

Тоќтатып болмас сырыќтап.

Түзу бол деген кісіге

Түзу келмес ырыќтап.

Сырдаң тартып ќашады,

Ұстайсың ќайтіп ќұрыќтап?

Ел жайын біліп ќансаңыз,

Айтайын ќұлаќ салсаңыз:

Кейбіреуі дүрсіп жүр,

Жер тәңірісіп кер мағыз.

Кейбіреуі — законшік,

Оңдырмассып берсе арыз.

Кейбірі пірге ќол берген,

Іші залым, сырты абыз.

Кейбірі ќажыға барып жүр,

Болмаса да ќаж парыз.

Мұсылмандыќ ол ойлап.

Өтеген ќашан ол ќарыз?

Дәулеті жоќ бурыл шаш,

Үйіңе кет, топтан ќаш!..

Ағайынның ішінен

Шыға ќалса тай-талас,

Партия жиып, мал сойса,

Бата оќисың, жейсің бас.

Басалќа сөз сенде жоќ,

Айтќан сөзің “малың шаш”.

Итше індет тілемей,

Жат үйіңде, өлсең де аш!

Ойлап-ойлап ќарасам,

Осындай шал ќайда жоќ.

Ќозғау салып ќоздырғыш,

Кезбе шалдан пайда жоќ.

Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,  

Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың. 

Жақсы менен жаманды айырмадың, 

Бірі қан, бірі май боп енді екі ұртың. 

Бет бергенде шырайың сондай жақсы, 

Қайдан ғана бұзылды сартша сыртың? 

Ұқпайсың өз сөзіңнен басқа сөзді,  

Аузымен орақ орған өңкей қыртың. 

Өзімдікі дей алмай өз малыңды, 

Күндіз күлкің бұзылды, түнде ұйқың. 

Көрсе қызар келеді байлауы жоқ, 

Бір күн тыртың етеді, бір күн — жыртың. 

Бас-басына би болған өңкей қиқым,  

Мінеки, бұзған жоқ па елдің сиқын? 

Өздеріңді түзелер дей алмаймын, 

Өз қолыңнан кетпесе, енді өз ырқың.

Ағайын жоқ нәрседен етер бұртың, 

Оның да алған жоқ па құдай құлқын? 

Бірлік жоқ, береке жоқ, шын пейіл жоқ, 

Сапырылды байлығың, баққан жылқың. 

Баста ми, қолда малға талас қылған,

Күш сынасқан күндестік бұзды-ау шырқың. 

Оңалмай бойда жүрсе осы қыртың,

Әр жерде-ақ жазылмай ма, жаным, тырқың.

Қай жеріңнен көңілге қуат қылдық,

Қыр артылмас болған соң, мінсе қырқың?

Тиянақсыз, байлаусыз байғұс қылпың,

Не түсер құр күлкіден жыртың-жыртың,

Ұғындырар кісіге кез келгенде,

Пыш-пыш демей қала ма ол да астыртын?