ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

АТЫРАУ МҰНАЙ ЖӘНЕ ГАЗ ИНСТИТУТЫ

“ЭЛЕКТРОЭНЕРГЕТИКА” кафедрасы

«МЕКЕМЕ ЭКОНОМИКАСЫ ЖӘНЕ ӨНДІРІСПЕН БАСҚАРУ»

ТӘРТІБІ БОЙЫНША КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТАРҒА ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ

050718-Электроэнергетика мамандығы бойынша студенттерге арналған

Атырау 2011

УДК 621311

ҚҰРАСТЫРУШЫ: Исмагулова.А.Е., Жаналиева М.А. Экономика, мекеме және өндіріспен басқару. Курстық жұмыстарды орындау жөнінде әдістемелік нұсқау.- Атырау : АМжГИ, 2011 1-35.

Курстық жұмыстарға әдістемелік нұсқау энергетикалық мамандықтар үшін арналған. Әдістемелік нұсқауда курстық жұмыстардың негізгі тараулары бойынша қысқаша теориялық мәліметтерк елтірілген. Нұсқауларда мақсаттар, міндеттер, жұмыс әдісі баяндалған, есептік мазмұнға және графикалық бөліміне, жұмыстарды дайындауға талаптар тұжырымдалған, электрменқамту жүйесінің бөлшектерін таңдау және есептің негізгі кезеңдері қарастырылған.

Ил.-3, кесте.-18, парақ тізімі -14 атау.

Рецензент: к.т.н, профессор Джумамухамбетов Н.Г.

ТАЛҚЫЛАНДЫ ЖӘНЕ БЕКІТІЛДІ

«Электроэнергетика» кафедрасының отырысында

Хаттама № ________от «__»________2011 г.

Кафедра меңгерушісі:_______________Изтелеуов А.Т

Технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік бюросы

Хаттама № _________ «__»_______2011 г.

Төраға УМР факультеттің _____________Кульбатыров Д

УМО БӨЛІМІМЕН КЕЛІСІЛГЕН

УМО бөлімінің меңгерушісі _________________ Карабаева А

БЕКІТІЛГЕН ЖӘНЕ ІСКЕ ЕНГІЗІЛГЕН институттың оқу-әдістемелік кеңеспен

_____ 2011 жыл №

Институттың Әдістемелік Кеңесінің төрағасы,

УМР бойынша проректер Оразова Г.А

Мазмұны

Кіріспе .................................................................................................................... 4

1 Электрмен қамту жүйесінің локальды сметалық есебі .................................. 5

2 Жобалау нысанымен тұтынылатын, электр энергиясына

шығынды анықтау..................................................................................................... 6

2.1 Күшті электр энергиясына шығынды анықтау ...........................................6

2.2 Жарықтандыратын электр энергиясын тұтынуды анықтау ........................... 6

2.3 Тұтынылатын электр энергиясына шығынды анықтау .................................. 7

3 Электрмен қамту жүйесінің техникалық-экономикалық есебі (мысалға

жөндеу-механикалық цехы) .................................................................................... 8

3.1 Жабдықты пайдалаену мен ұстауға кететін шығындар .................................. 8

3.2 Жөндеу-механикалық цехының тұтынылатын электр энергиясына

кететін шығынды анықтау ....................................................................................... 9

4 Электрмен қамту жүйесін пайдалану және енгізу жөніндегі жұмыстарды

ұйымдастыру ........................................................................................................... 10

4.1 Жөндеу-механикалық цехының пайдалану қызметкерелрінің санын

анықтау ..................................................................................................................... 10

4.2 Пайдалану қызметкерлерінің еңбекақы қорының есебі ................................ 10

5 Электр энергиясының 1 кВт—ч ішкізауыттық өзіндік құн есебі .................... 14

6 Жобаның тиімділігін бағалаудағы негізгі өлшемдерінің есебі ........................ 16

Қорытынды................................................................................................................ 20

Қолданылған дереккөздер тізімі ............................................................................. 21

Қосымша А Атырау облысы аумағында электр энергиясын беру жөнінде

қызметтерге ортақ (қазандық) тарифтер ................................................................ 22

Қосымша Б Өтелімге есептен шығару нормалары, электр желілерінің

бөлшектерін жөндеу мен қызмет көрсету ............................................................. 23

КІРІСПЕ

Еңбек ақыны ұйымдастыру кәсіпорында есептеудің барлық жүйесінде орталық орындардың бірінен орын алады. Жалпы, еңбек ақы мен еңбек есебі қазіргі кәсіпорындардың маңызды міндеттерінің бірінен саналады. Әрбір қызметкердің еңбек ақысы оның жеке еңбек салымына және еңбек сапасына байланысты және жоғары деңгейлі өлшеммен шектелмейді. Қызметкердің айлық яғни осы кезеңді толықтай өтеп шыққан кездегі еңбек ақысы жұмыс уақытының нормасы және өзінің қызметтік міндеттерін орындағанда еңбек ақысы ең аз мөлшердегіден төмен болмау керек. Еңбекақының ең аз мөлшеріне қосымшалар мен үстемелер, сондай-ақ сыйақылар және басқа да ынталандыру төлемдері қосылмайды. Қызметкерлердің еңбек ақысын төлеуде тарифтік мөлшерлемелер, жалықалар, сондай-ақ тарифсіз жүйе төленуі мүмкін, егер де кәсіпорын мұндай жүйені аса мақсатқа лайықты деп тапса ғана. Түр, еңбекақы төлеу жүйесі, тарифтік мөлшерлемелер, жалақы, сыйақы көлемдері, өзге ынталандыру төлемдері, сондай-ақ қызметкерлердің бөлек дәрежелері арасындағы олардың көлемінің арақатынасында кәсіпорын жеке анықталады және оларды ұжымдық келісім-шартта белгілейді.

Басшылардың, мамандардың және қызметкерлердің еңбек ақысын төлеу ереже бойынша, лауазымдық жалақылар негізінде жүргізіледі. Лауазымдық жалақыларды қызметкердің дәрежесі және лауазымына сәйкес кәсіпорын әкімшілігі орнатады. Кәсіпорын басшылар, мамандар, және қызметкерлер үшін еңбек ақы төлеудің өзге түрін орнатуы мүмкін (түсімнен пайыз түрінде, пайдадан үлес түрінде және басқалары). Қызметкерлер еңбегі күнбе-күн, кесімді немесе еңбек ақы төлеудің өзге жүйесі бойынша төленеді. Еңбек ақы төлеу жеке және ұжымдық жұмыс нәтижесі бойынша жүргізілуі мүмкін. Келісімдік міндеттер мен жоспарларды орындауда қызметкерлердің материалдық қызығушылығын арттыру үшін, "4 жұмыс сапасы мен өндіріс нәтижелілігін арттыруда ынталандыру жүйесі, бір жылдық жұмыс нәтижесі бойынша сыйақы беру, материалдық сыйдың өзге де түрлері енгізілуі мүкін. Бір жылдық жұмыс нәтижесі бойынша сыйақы төлеу мен сыйлық ақы беру туралы ережені бекіту, материалдық сыйлық ақы көлемі мен еңбек ақы төлеу жүйесін орнату өнеркәсіп әкімшілігімен,тиісінше таңдалып алынған кәсіпорын органымен келісім бойынша мекмемен жүргізіледі. Негізгі ерекше еңбек шартының есебі үшін қосымшаларға үстінен қосу жүйесі қолданылады, бұл қызметкер еңбегін саралап төлеуге мүмкіндік береді. Қазіргі экономикалық жағдайда кәсіпорынның тиімді жұмысы үшінқызметкерлерге еңбекақысын аудару мен еспті дұрыс ұйымдастыру қажет. Сонымен бірге сондай-ақ қызметкерлердің еңбегін дұрыс ескеру қажет, өйткені шығындалған еңбекке пропорционал алынатын еңбек ақы қызметкерлердің еңбекке деген қызығушылығын және жалпы кәсіпорынның қызметінің нәтижелілігін арттыра түспек.

Қазіргі әдістемелік нұсқаулар болашақ энергетиктер студенттерінен, өзіндік құн есебі мен жобаланатын нысан бағасы, оның пайдалану шығындары, технологиялық өзіндік құн есептері, нысанды жабалаудағы тиімді нәтижелілік есептері қалыптасатын, оқу үдерісінің маңызды түрі болып табылады. Дипломдық жобаны экономикалық негіздеу есептік бөлікті жасақтау барысында қатар жүргізіледі. Осыған байланысты техника-экономикалық есептеуді жүргізудің қажеттілігі және жобаның техникалық бөлігінде негіздеу туындайды.

Ұйымдастыру-экономикалық бөлігінің негізгі қосындары

Кіріспе.

1. Электрмен қамту жүйесінің локальды сметалық есебі.

2. Жобалау нысанымен тұтынылатын, электр энергиясына шығынды анықтау

3. Жөндеу-механикалық цехы электрмен қамту жүйесінің техника-экономикалық есебі.

4. Электрмен қамту жүйесін енгізу және пайдалану жөнінде жұмыстар ұйымдастыру.

5. 1 кВт·ч электр энергияға зауытішілік өзіндік құн есебі..

6. Жобаның тиімділігін бағалаудағы негізгі өлшемдерінің есебі.

Қорытынды.

Әрбір қосынның мазмұнын қарастырамыз.

Кіріспеде дипломдық жобалаудың нақты нысаны үшін талқыланатын тақырыптың маңыздылығы дәлелденеді, экономикалық есептерді орындау барысында шешілуге тиіс, міндеттер құрастырылады.

Курстық жұмыстарға қойылатын талаптар

Курстық жұмыстар түсіндірмелік жазбалар түрінде дайындалынуы тиіс.

Түсіндірмелік жазба – жұмыстың маңызды бөлігі, ол қажетті түсініктер мен ұсынылған шешім дәлелдерімен, сондай-ақ орындалған есеп нәтижелерімен маңызды бөлігін құрайды. Жазбадағы әр тарауды құру барысында басты міндеттерді құрастыру керек, қойылып отырған талаптар мен бастапқы шарттарды әкелу қажет, кезекті және осы міндеттерді шешу әдістемесін жазуы қажет. Әрі қарай аталған тарау бойынша қысқаша түсініктер мен олардың талдау есептерінің сандық нәтижесі келтіріледі. Түсіндірмелік жазбада келтірілген, есептер есептік формулаларға, оларға енетін сандық мағынаға, көлемге, мөлшерлігі міндетті түрде көрсетілген, соңғы нәтижеге ие болуы керек. Егер аталған тарауда ұқсас осындай есептер көп болса танымдық кестеге біріктіру қажет.