14. 5. Гидромеханикалық беріліс.

Қ азіргі кездегі механикалық трансмиссиялардың жұмыс істеуі сенімді және п.ә.к. (пайдалы әсер коэффиценті) жоғары (0,85 – 0,95). Механикалық трасмиссиялардың кемшіліктері, беріліс қорабын ажыратып, қайтадан қосу кезінде қозғалтқыштың қуаты кемиді, автомобильдің қозғалысы азаяды, бірқалыпты екпіні төмендейді. Беріліс қорабын уақытында дұрыс қосып – ажырату мен жүргізу міндеті жүргізушінің кәсіптілігіне байланысты болады. Үлкен қалаларда жүргізуші беріліс қорабын бірнеше рет ауыстыру оны шаршатады, сондықтан жеңіл автомобильдер мен автобустарға және үлкен салмақты жүк автомобильдеріне гидромеханикалық берілісті, ілініс муфтасы мен беріліс қорабын біріктіріп қолданады.

Гидромеханикалық беріліс екі негізгі бөліктен тұрады: гидромеханикалық трансформатор мен екі - , үш - , төртсатылы автоматтандырылған беріліс қорабы, автомобильдің жылдамдық қозғалысы мен жүктемелі режимді ауыструда көмектеседі.

Гидромеханикалық трансформатор автомобильдің қозғалтқышы мен трансмиссияның арасына орнатылып, қозғалтқыштан берілген бұрылу моментін беріліс қорабының жетекші білігіне байланысты өзгертіп тұрады. Гидротрансформатор үш қалақты дөңгелектерден: ортадан тепкіш насостан, ортаға ұмтылғыш турбинадан және реактордан тұрады.

Сұйық келтірілетін аралық құрылғыны пайдаланбау үшін және осыған қатысты, энергия шығынын азайту үшін насостың, реактордың және трубинаның жұмыстық дөңгелектерін мүмкіндігінше жақындатып, бір тұрыққа орналастырады.

Сорабтың дөңгелегін 1 қозғалтқыштың иінді білігімен тікелей жалғастырады, трубинаның дөңгелегін 2 айналу моментін автомобильдің жетекші дөңгелектеріне беретін трансмиссияның механизмдерімен жалғастырады.

Бағыттаушы аппарат функциясын атқаратын реактор дөңгелегін 3 трубинадан 2 кейін қозғалмайтындай етіп бекітеді. Гидротрансформатордың барлық дөңгелектері белгілі бір пішіндегі қалақтармен (лопасть) жабдықталған. Реактордың қозғалмайтын бағыттаушы аппараты, насостан келетін айналу моментін көбейтіп немесе азайтып, сұйық арқылы турбинаның қалағына 2 әсер етеді. Реактордың 3 қалағы, қозғалмайтын трубинада сұйықтық ағыны неғұрлым үлкен атқылау бұрышымен бағыттап, онда бұрылу момент келтіріп, ағымның қысымының көбірек болуын қамтамасыз етіп орналасады. Берілген сұйық трубина қалағына оның айналымымен бағыттас реактивті түрде әсер етеді.Ондағы момент реактордың моментінің берілу есебінен көбейтіледі.