4.3. Тұтандыру алдындағы жылытқыш.
Тұтандыру алдындағы жылытқыш, жылыдың суық мезгілінде қозғалтқышты тұтандыру алдынан бұрын жылытып алу үшін қолданылады. Автомобильдерде орнатылған жылытқыш, қозғалтқышқа қандай жанармай қолданылатын болса, сондай жанармаймен іске қосылады.
ЗИЛ қозғалтқышының тұтандыру алдындағы жылытқышы, қозғалтқыштың салқындату жүйесімен тұрақты түтікжетектермен 10 және7 жалғанған қазаннан 8, жанармай бачогынан 19, желдеткішіті 2 электрлі қозғалтқыштан, электрмагнитті клапанды 17 жанармай жеткізу реттегішінен 18 және қозғалтқыштың қалқанына 23 орнатылған басқару пультінен 22 тұрады.
Тұтастырылып жасалған қазанның 8 жану камерасына бачоктан 19 түтік 4 арқылы өздігінен ағылып жанармай беріледі, ал қылта ауыз 1 арқылы түтікпен 5 жылытқыштың қазанына 1,5 – 2 л су құйылады. Электрмагнитті клапан мен реттегіш 18 қажетті жанармай мөлшерін үнемдеп жеткізуді қамтамасыз етеді. Олар бір жанармай үнемдегіш құрылғыда қалтқысы 26 бар қалтқы камерасымен, шашыратқышпен 28, реттегіш инемен 27 бірге орнатылған. Жану камерасына шланг – түтік 3 арқылы желдеткішпен 2 ауа беріледі.
Тұтандыру
алдындағы жылытқыш.
Қазанға берілген жанармай алғашқыда
өткізгіштермен 15, 16 және 20 жалғастырылған,
басқару пультінде 22 орнатылған аралық
қосқышпен 21 қосылатын және жұмысын
бақылау орамының 24 каналы арқылы
бақылауға болатын, қыздыру шамы 6 арқылы
тұтандырылады. Камерадағы жанған
қоспаның жануы тұрақты болғанда, қыздыру
шамын ажыратқышпен 25 ажыратып, жанармайдың
жануы, жанғыш қоспаны желдеткіштің
көмегімен үрлеп тұтандыру арқылы
жүргізіледі. Жылытқыштың 1 – 2 мин. жұмыс
істегенінен кейін қазанға қосымша 6 –
8 л су құйылады.
Қылта аузын тығынмен жауып қозғалтқышты жылытуды жалғастырады. Қыздырылған су түтікжетек 10 және жалғастырғыш түтіктер 11 мен 13 арқылы цилиндрлер қатарының оң және сол жағының салқындату сұйықтығының тысына жіберіледі, олады жылытып конденсат күйінде қайтадан түтікжетек 7 арқылы қазанға қайтадан келтіріледі. Қазаннан шығарылған газдармен жалғастырғыш түтік 9 арқылы бағыттап картердегі майды қыздыруға қолданылады. Қозғалтқышты жылытқаннан кейін оталдырғыш қол тұтқамен иіндібілікті бірнеше рет айналдырып майлағыш материалды подшипниктерге жеткізеді. Иіндібіліктің еркін айналуы қозғалтқыштың оталдыруға дайын болғанын білдіреді. Ажыратқыштың 25 тұтқасы барынша енгізіліп тұрса, онда жылытқыш жұмыс істемейді, егер де жартылай шығарылып тұрса, онда желдеткіштің 2 электрлідвигателі іске қосылады, ал егер ажыратқыштың тұтқасы барынша шығарылып тұрса, онда қосымша электрлімагнитті клапан іске қосылады. Температураның – 25оС төмен болса жылытқыш қозғалтқышты 15–20 мин. аралығында жылытып үлгереді. Жылытқыштың жұмысын тоқтату үшін, ажыратқышпен 25 электрлімагнитті клапанды іске қосып, бачоктың 19 кранын жабады, 1–2 минуттан соң желдеткішті тоқтату керек. Егер салқындату жүйесінде салқындатқыш сұйықтығы құйылған болса, онда жылытқышты іске қоспастан бұрын сұйықтықтың қою массаға айналмағанын білу керек және қозғалтқышты тұтандыру алдында салқындатқыш сұйықтығын пайдалануда, шығарған заводтың нұсқаулығы қатаң сақталуы керек.
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ.
1. Ауамен салқындату жүйесінің негізгі кемшіліктері?
2. Сұйықтықпен салқындату жүйесінің аспаптарының құрылысы мен қызметтері?
3. Қандай жағдайда қозғалтқыштың салқындату сұйықтығы үлкен айналымда
жүргізіледі және кіші айналымда жүргізіледі?
4. Сұйықты және қатты толтырғышты термостаттардың жұмыс істеу тәсілдері
қандай?
5. Тұтандыру алдындағы жылытқыштың қызметі мен құрылысы?
5 – тарау. МАЙЛАУ ЖҮЙЕСІ.
