Сүз төркемнәре (части речи)

Мөстәкыйль ( самостоятельные)

Исем (имя существительное)

Кем? Нәрсә?

Авыл, песи.

Сыйфат (прилагательное)

Нинди? Кайсы? Кайчангы?

Баллы, язгы, куркыныч.

Сан ( числительное)

Ничә? Күпме? Никадәр? Ничәнче? Ничәшәр? Ничәләп? Ничәү?

Өчәү, икешәр, унынчы, бишләп, тугыз.

Алмашлык ( местоимение)

Мин, бу, кем, һәркем, әллә кем, беркайчан.

Рәвеш ( наречие)

Ничек? Кая? Кайда? Кайдан? Күпме? Никадәр? Кайчан?

Элек, татарча, көмештәй, аз, кичен, түбәндә, шунлыктан, юри.

Хикәя фигыль (изъявительное наклонение глагола)

Нишли? Нишләде? Нишләгән? Нишләр? Нишләячәк?

Укый, караган, язды, барачак, сөйләр.

Боерык фигыль (повелительное наклонение глагола)

Нишлә?

Эшлә, кер.

Теләк фигыль ( желательное наклонение глагола)

Нишлим? Нишлик?

Танышыйм, төзим.

Шарт фигыль ( условное наклонение глагола)

Нишләсә?

Югалтса, сөйсә.

Сыйфат фигыль ( причастие)

Нишли торган? Нишләгән? Нишләячәк? Нишлисе? Нишләр? + существительное

Коелган алма, туасы бала, язылачак хикәя.

Хәл фигыль ( деепричастие)

Нишләп? Нишли-нишли? Нишләгәч? Нишләгәнче?

Уйнап, сөйли-сөйли, укыгач, язганчы.

Инфинитив

Нишләргә?

Укырга, көләргә.

Ярдәмче

Теркәгеч ( союз)

Һәм, ләкин, яки, чөнки, әгәр, шуңа күрә, ...

Бәйлек (послелог)

Белән, аша, кебек,аркылы, саен, таба, ...

Бәйлек сүзләр ( послеложные слова)

Ас, өс, ян, як, эч, тыш, чит, урта, ара, тирә, ...

Модаль

Кисәкчә ( частица)

Ап-, иң, дөм, гына, мыни, мы, бит, һич, -дыр

Хәбәрлек сүз (вспомогательные слова)

Кирәк, тиеш, мөмкин, ярый, бар, юк.

Кереш сүз (вводное слово)

Әйе, әлбәттә, мөгаен, хәер, зинһар, ниһаять, дөрес, һичшиксез, димәк, ди, гүя, югыйсә.

Ымлык ( междометие)

Ух, ах, ай-һай, ...

Аваз ияртемнәре ( звукоподраж. слова)

Мияу-мияу, чыж-чыж, ...

Баш һәм иялек килешне таләп итүчеләр (требующие именительный падеж, если с местоимением – то притяжательный падеж

белән – с кем-то

өчен – для әти белән – с отцом

кебек, күк, төсле, шикелле – как

чаклы, хәтле, кадәр, тикле – как (по объему)

аркылы, аша – через

саен – каждый минем белән – со мной

сәбәпле – по причине

хәлдә, көенчә, килеш – в состоянии

хакында, турында, турыда – о

Юнәлеш килешне таләп итә

(требует направительный падеж)

кадәр, чаклы, хәтле, тикле – до

күрә - из-за

каршы – навстречу -га/-гә

таба – в сторону -ка/-кә

караганда – в сравнении

карамастан – несмотря

карата – по отношению

Чыгыш килешне таләп итүчеләр

(требующие исходный падеж)

соң – после

башта – сначала -дан/-дән

бүтән – кроме -тан/-тән

бирле – с (временное) -нан/-нән

тыш, башка– кроме

элек – раньше