6.Бас арқалықтың қимасын өзгерту және өзгертілген қиманың беріктігін тексеру

6-мысал. 5 мысалда тандалған дәнекерлі арқалақтың қимасын өзгерту керек.

Қиманы өзгерту жерін тіректен 1/6 арақашықта x= L/6= 6,3/6= 3 м өзгертеміз (15 сурет). Текшелердің енің кішірейту арқылы қиманы өзгертеміз. Текшелердің парақшаларын дінекерлік жікті түйістіру арқылы Э42А электродымен, дәнекерлі жіктін сапасын ешқандай физикалық тексеру әдістерін қолданбай, жүзеге асырылады (R_wy= 0,85; R_y= 0,85∙23= 19,5 кН/см²).

Есептік қимада момент пен көлденең күшін анықтаймыз

M₁= q_x(L-x)/2= 135∙1,05∙(6,3-1,05)/2= 372 кН∙м= 372000 кН∙см;

Q₁= q(L/2- x)= 135,4∙(6,3/2- 1,05)= 283,5 кН.

Белдемшенің ауданы мен қажетті қарсыласу моментін (27) мен (28) формула арқылы анықтаймыз

W_{req, 1}= = = 1907 см³;

I_{req, 1}= W_req,1 ∙ = 1907∙ = 66745 см⁴;

I_{f1, req}= I_{req, 1}- I_w= 66745-17476= 49269 см⁴;

A_{f1, req}=

Белдемшенің енін анықтайық

b_f1= =

3.3-сурет. Ұзындығы бойынша арқалықтың қимасын өзгерту

Қ9.6 бойынша белдемшені 10×120 мм етіп қабылдаймыз.

Құрылымдық талаптардың орындалғаның тексереміз

Өзгертілген қиманың геометриялық мінездемелерін анықтаймыз:

l_x1= =

=

W_x=

S_f1= A_f1

Белдемшелердің деңгейндегі нормальді және жанама кернеулерді анықтаймыз және (29) формула бойынша өзгертілген қиманы беріктігі бойынша тексереміз:

Қиманың беріктігі қамтамасыз етілген.

(30) формула арқылы, белдемшенің енін кішіреткенімізді ескеріп, арқалықтың қатаңдығын есептейміз:

f_max=

f_max=4 см < f_u=

Арқалықтың қатаңдығы қамтамасыз етілді.

7.Қосымша арқалықтардың жалпы және жергілікті орнықтылығын тексеру. Қырларды есептеу

7.1-мысал. Бас арқалықтың жалпы орнықтылығын тексеру. Берілгені – 5, 6 мысалдар боййынша.

Бас арқалықтың үстіңгі сығылған белдемше тік жазықтықта жабын 0,9 м қадамымен орналасқан арқалықтармен бекітілген. Максималды июші момент бар жерде пластикалық деформацияның өсуі шектеулі болу мүмкін , сондықтан, арқалықтың жалпы орнықтылығын қамтамасыз ету үшін, (18) формуламен анықталатын шарттарды орындау керек.

1< h/ b_f = 700/ 300= 2,1< 6 және 15> b_f / t_f = 200/ 30= 6,7< 35 болғанда.

=

Мұнағы l_ef– бас арқалықтың үстіңгі белдемшенің бекіту нүктелер арасындағы аралық (арқалықтар қадамы); h, b_f және t_f – сәйкесінше биіктік, белдемшенің ені және бас арқалық белдемшенің қалыңдығы.

Шарт орындалды. Арқалықтың жалпы орнықтылығы қамтымыссыз етілді.

Арқалықтың өзгертілген қимадағы жалпы орнықтылығын қамтамасыз керек екендігін тексерейік. 1<h/b_f=700/160=4<6 және 15>b_f/t_f=160/30=5,3<35 болғанда, арқалықтың орнықтылығын тексеру керек емес (өйткені b_f / t_f < 15, есептеуге b_f / t_f= 15 қабылданады (18), шарт орындалады

=

Шарт орындалды. Арқалықтың өзгертілген қимадағы жалпы орнықтылығын тексеру керек емес.

7.2-мысал.. 5, 6 мысалда берілгені бойынша, белдемшенің сығылған аймағы мен бас арқалықтың қабырғасының жергілікті орнықтылығын тексеру.

Сығылған белдемшенің жергілікті орнықтылығы, бас арқалықтың көлденең қимасының құрастыру кезінде, (26) шартпен қамтамасыз етілуімен орындалады.

7.1-сурет. 8 мысал үшін

Арқалық қабырғасының шартты иілімділігі

Есеп бойынша көлденең қатаңдық қырларымен күшейту қажет емес.Сондықтан конструктивті шешім бойынша қырларды, 2,5h_f = 2∙64=128 см-ден аспайтындай қадамымен, жабын арқалықтар (3.3 сурет) тірелетін жерге орналастырамыз.

Пластикалық деформация аймағының енін анықтайық

болғандықтан, [4, п. 7.3] сәйкес, қабырғаның орнықтылығын тексеру керек емес.