8.8 Сурет – Диодты-компенсациялық вольтметрдің схемасы.

U_К = U_М болғанда, НИ арқылы өтетін тоқ 0 тең болады. Бұл аспаптар үлкен сезімталдықпен дәлдікке ие (қателігі 0,2 % дейін жетеді), жоғарғы кедергіге және кең жиіліктік диапазонға (10⁹ Гц дейін) ие.

Кемшілігі – ОДН және НИ құрылымының күрделігінде.

8.2.4 Әмбебап вольтметрлер тұрақты және айнымалы тоқ кернеулерін өлшеуге арналған. 8.9 суретте құрылымдық схемасы көрсетілген.

8 .9 Сурет - Әмбебап вольтметрдің құрылымдық схемасы

Бұл аспаппен кедергіні де өлшеуге болады. Өйткені Пр шығыстық кернеуі белгісіз кедергіден тәуелді түрлендіргіш. S ауыстырғышы өлшеу түрін таңдау үшін арналған.

Мысал ретінде В7-26 әмбебаб вольтметрдің параметрлерін келтірейік. өлшеудің жоғарғы шектері тұрақты тоқта 0,3; 300В, негізгі қателігі  2,5 %.

Айнымалы тоқтағы өлшеудің жоғарғы шектері 1-300В, негізгі қателігі  (4-6) %, 20-10 Гц жиіліктер диапозонында болады.

Тұрақты тоқ бойынша кедергіні өлшеудің жоғарғы шектері 10 Ом 1000 мОм дейін, негізгі қателігі 2,5 % болады.

8.2.5 Импульстік вольтметрлер әртүрлі түрдегі импульстік сигналдардың амплитудасын өлшеу үшін арналған. 8.10 сурет импульстік вольтметрдің құрылымдық схемасы түрлендіргіш, күшейткіш және магнитоэлектрлі өлшеуіш механизмнің тізбектей қосылуын көрсетеді.

8.10 Сурет импульстік вольтметрдің құрылымдық схемасы.

Импульстік вольтметрлердің жұмыстарының ерекшеліктері өлшенетін импульстердің аз ұзақтылығында τ (10-100 м дейін) және θ=Т/τ (10⁹ дейін) анықталады.

Импульстік вольтметрлер өлшенетін кернеудің амплитудалық мәндерінде градуирленеді.

Импульстік вольтметрлер 8.4, а, схемасы бойынша орындалуы мүмкін. Бұл жағдайда кірісі ашық түрлендіргіштер қолданылады, бірақ импульстердің ұзақтылығы аз болған кезде керекті өлшеу қорытындыларын алу қиындыққа соғады.

Қазіргі уаққыттағы импульстік вольтметрлерде 8.11 суретте көрсетілген амплитудалық түрлендіргіштердің компенсациялық схемасын қолданады.

8.11 Сурет – Амплитудалық түрлендіргіштің компенсациялық схемасы.

Кірістік импульстер U_ВХ, С₁ конденсаторын зарядтайды. Өлшенетін импульстармен зарядталуы мен импульстер арасында разрядталуы әсерінен пайда болған бұл конденсатордағы кернеудің айнымалы құраушысы айнымалы тоқ күшейткішімен күшейтіледі де VD₂ диоды арқылы түзетіледі. Импульстер арасындағы аралықта С₂ кернеудің шамасы аз өзгеруі үшін RC₂ тізбегінің уақыт тұрақтысы үлкен болып алынады. R_О.С резистор арқылы С1 конденсаторына компенсацияланушы кернеу келеді.

Күшейткіштің күшейту коэффициенті үлкен болғанда, С₁ конденсаторындағы кернеудің айнымалы құраушысы біршама азаяды. Сондықтан қалыптасқан режимде бұл конденсатордағы кернеу өлшенетін импульстердің амплитудасына тең болады, ал шығыстық кернеу бұл амплитудаға пропорционал болады. Оны келесі формула бойынша анықтауға болады:

Импульстік вольтметрлер үшін ұзақтылықтың (немесе жиілік) мүмкіндік мәндерінің диапазон және ұзақтылықтың жіберілетін мәні көрсетіледі. Бұл мәндерде вольтметрлердің қателіктері нормаланған мәндер шектерінде орналасады. Осылайша мысалы, В4 - 9А импульстік вольтметрінің өлшеудің жоғарғы шектері 2,5; 10; 20 В және негізгі қателіктері  (2,54) % болады. Импульстердің кіру жиілігі 1 Гц 300 МГц тең.

8.2.6 Селективтік вольтметрлер қандай да бір жолақтағы кернеудің әсер етуші мәнін немесе өлшенуші сигналдың бөлек гармоникалық құраушыларының бөлек мәнін өлшеу үшін арналған.

Селективтік вольтметрдің жұмыс істеу принципі сигналдың бөлек гармоникалық құраушыларының немесе қайта құрылғыш жолақтық фильтр көмегімен жиіліктердің тар жолағының сигналын бөліп шығару және бөлініп шығарылған сигналдардың әсер етуші мәнін өлшеу болып табылады. 8.12 суретте селективті вольтметрдің қысқартылған түрі көрсетілген.

ВУ арқылы шығыс сигнал өлшенуші сигналдың жиіліктік спектрін түрлендіретін СМ смесителіне беріледі. СМ шығысыында өлшенуші сигналға пропорционал сигнал пайда болады, бірақ оның спектр жиілігі:

мұндағы f_{CM i} – кірістік сирналдың гармоникалық құраушыларының жтілігі;

f_Г - Г синусоидалы генератор сигналының жиілігі.

8.12 – Селективті вольтметрдің құрылымдық схемасы

ВУ – таңдаушы кірістік күшейткіш; СМ – смеситель; УПЧ – аралық жиілік күшейткіші; Г – синусоидалы генератор (гетеродин); ВДЗ – әсер етуші мән вольтметрі.

УПЧ күшейткіші белгілі бір фиксацияланған орташа жиілікке f_УПЧ келтірілген. Сондықтан УПЧ шығысына смесительдің шығыстық сигналының жиілігі тек УПЧ жиілігіне тең құраушысы ғана өтеді:

Бұл сигнал өлшенетін сигналдың гармоникалық құраушысына сәйкес келеді. Оның жиілігі:

.

Бұл сигналдың әсер етуші сигналы әсер етуші шама вольтметрімен өлшенеді (ӘШВ). Генератордың жиілігін f_Г өзгерте отырып, әр түрлі гармоникалық құраушылардың әсер етуші мәндерін өлшеуге болады.

Жолақтық фильтрдің функциясын УПЧ орындайды. УПЧ жиілігінің фиксацияланған мәні әсерінен бұл күшейткіштің үлкен күшейту коэффициенті және жіңішке өткізу жолағы болады. Бұл селективті вольтметрдің жоғарғы сезімталдығымен таңдағыштығын қамтамасыз етеді.

Өндірістік селективті микровольтметрдің В6–9 өлшеудің жоғарғы шектері 3, 10 мкВ - 10 В, негізгі қателігі  (615) %, 20 Гц 100 кГц жиілік диапазонында болады.