4.3 Атмосфераны ластанудан сақтау

Атмосферадаға тұрақты лақтырындылардың көздеріне жататындар: бұрғылық қондырғылардың дизелдері, қазандықтардың түтін құбырлары, мұнай жылытқыштарының технологиялық пештері, магистральды сорап, технологиялық сорап, РВС сыйымдылық, газөлшеуіш торап, факел, шламжинағыш, сондай-өндіріс орындарындағы желдеткіш құбырлар.

Атмосфераның дизель лақтырындыларымен қатты ластануын болдырмау үшін ГОСТ- қа сәйкес ішкі жану қозғалтқыштарының пайдаланылған газдарының құрамына бақылау жүргізу қажет және аппатартты жүйелі реттеу қажет.

Атмосфераны ластайтын заттардың негізгі көздеріне жататындар:

- жерасты көлденең факелдер (қамбалық жану), қазандық, мұнай даярлау пеші, дизель-электростанция (ДЭС), сепараторлар, резервуарлы парк;

- технологиялық сұлбаларды өңдеуді жүргізу кезінде вертикальды жоғары және төмен қысымдағы биіктіктің факелдері қолданылады.

Максималды мұнай өнімдері кезіндегі ілеспе газдар өнімінің көлемі 321,4 мың. т, және 19 млн.м³- ды құрайды. Қолдану көздері бойынша жеке қажеттіліктерге ілеспе газдарды пайдалану көлемі келесідей түрде көрінеді:

- қазандық газының тәуліктік шығыны - 870 м^З, жұмыс күнінің саны - 180. Жылдық газ 158,34 мың. м³- ды құрайды;

- тәуліктік газ шығынымен мұнай жылыту пеші - 38 400 м^З, жұмыс күнінің саны - 245. Жылдық газ шығыны 9 408 мың.м³;

- тәуліктік газ шығынымен газ генераторы 800 м³, жұмыс күнінің саны - 365. Жылдық газ шығыны 292 000 мың.м³.

Жеке қажеттіліктерге барлық жылдық газ қолданысы 9,858 млн. м³, қажеттіліктерге ілеспе газдарды пайдалану көлемі 51 % құрайды. Ілеспе газдың факелде жану көлемі 9,426 млн.м³ құрайды, ал ол ілеспе газдың өнімінің жоспарланған деңгейінің 49 %- құрайды.

Атмосфераның ауасын зиянды заттармен ластаудың 6 түрі: күйе, көмірсутек, акролеин, азот диоксиды, көміртек оксиды , күкірт оксиды.

Атмосфераның қатты ластануы азот диоксидінің және күкірт диоксидінің шамасымен байқайды.

Нормативтік санитарлы- қорғаныстық аймақтардың шекаралары өндірістік объектілерді жобалаудың санитарлы нормаларымен орнатылады.

Атмосфераға күкіртсутек тастандыларын азайту мақсатымен қаралу қажеттіліктері:

- атмосфераға мұнай көмірсутектерінің аздап түсуін қамтамасыз ететін сағалық және кәсіптік технологиялық жабдықтарды қолдану;

- мұнай жинау жүйесінің герметизациясы;

- атмосфераға мұнай көмірсутектерінің аздап түсуін қамтамасыз ететін мұнай жинау резервуарларын қолдану;

Облыстық администрация бастығы шешімімен келісімді түрде лақтырындыларға платалар орнатылды. Ластанған заттар лақтырындыларына арналған платалардың азаюы барлық шаралардың жүргізілуіне байланысты, және ластанған заттардың жылдық біліктік тастандыларын максималды азайтуға мүмкіндік береді, өз кезегінде атмосфера ауасына қалдықдық әсердің азаюына әкеледі.

4.4 Су ресурстарын рационалды қолдану және қорғау

Жер қойнауын игерудің барлық сатыларында, ауызсу - шарушылығы қажеттіліктеріне су ресурстарын көптеп қажет етеді.

Сол сияқты өндірістік қажеттіліктерге:

- құрылыс саласына;

- өндірістік базаның өндірістік қажеттіліктеріне;

- пайдалануда;

- мұнай пластарының сулануы қажеттіліктерінде;

- мұнайды жуу;

- суықтандыру қажеттіліктеріне;

- қазандықта технологиялық буды алу;

- жылыту;

- құрылғыны жуу;

- қосымша қажеттіліктер.

Пайдаланатын суды белгілеумен байланысты әр түрлі талаптар ескеріледі және әр түрлі су қоймаларының көздері қолданылады. Оңтүстік Қаратөбе жер қойнауында ауызсу- шаруашылығы қажеттіліктерінде тасымалы сулар қолданылады, ал өндірістік су қоймаларында өрт сөндірумен қосқанда артезиан ұңғымасы суымен қолданады.

УПН ауданында канализацияның екі жүйесі қаралған: тұрмыстық- шаруашылықтық және өндірістік.

Тұрмыстық- шаруашылықтық науалар булану өрісінде қойылады, ал өндірістік науалар жерасты құрғату сыйымдылықтарында қойылады, сосын мұнай резервуарына ауыстырылады.

Канализацияның ішкі желілері шойын құбырдан, ал сыртқысы асбестцементті құбырдан қарастырылады.

Тұрмыстық - шаруашылықтық су қолданысы 5 м³/тәул құрайды, ал өндірістік қажеттіліктер -100 м³/тәул құрайды.

Су бұрып жіберу 5 000 м^З/жыл құрайды.

Ластайтын заттардың қалдықтары (ПДС) 8,64 т/жылды құрайды, сол қатарда:

• өлшенген бөлікшелер - 3,19 т/жыл

• БПК₅ - 0,88 т/жыл

• кальций - 0,205 т/жыл

• магний - 0,36 т/жыл

• сульфаты - 2,0 т/жыл

• хлориды - 2,0 т/жыл

• СПАВ - 0,0005 т/жыл

• мұнай өнімдері - 0,0008 т/жыл

• үшвалентты бор - 0,002 т/жыл