87 Кәсіпорын табыс немессе шығындардың баптарын толық табыс жөніндегі есептілікте, табыс жөніндегі бөлек есптілікте (қажет болғанда) немесе ескертпелерде ерекше баптар ретінде ұсынуға құқылы емес.

Кезең ішіндегі пайда немесе залал

88. Кезең ішінде танылған кірістер мен шығыстардың барлық баптары міндетті түрде, егер қандай да болсын Стандартта немесе Түсіндірмеде өзгеше талап етілмесе, пайдаға немесе залалға қосылуға тиiс.

89. Әдетте кезеңде танылған кірістер мен шығыстардың барлық баптары пайдаға немесе залалға енгізіледі. Оған бухгалтерлік бағалаудағы өзгерістердің тиісті баптары кіреді. Алайда белгілі бір жағдайларда нақты баптар ағымдағы кезең ішіндегі таза пайдадан немесе залалдан алып тасталуы мүмкін. 8 ІAS Халықаралық стандартында осындай жағдайлардың екі түрі қаралады: қателіктерді түзету және есеп саясатындағы өзгерістердің салдары.

Кезең ішіндегі басқа толық табыс

90 Кәсіпорын қайта жіктеуден кейінгі өзгерістермен қоса, басқа толық табыстың әрбір компонентіне байланысты табыстық салықтың сомасын табыс жөніндегі есептілікте, немесе ескертпелерде ашып көрестуі тиіс.

91 Кәсіпорын басқа толық табыстың компонентін ұсынуына болады:

(а) қатысты салық нәтижесін шегеріп, немесе

(b) қатысты салық нәтижесін шегерудің алдында сол компоненттерге байланысты, табыстық салықтың жиынтық сомасы ретінде көрсетілген бір сомамен бірге

92 Кәсіпорын басқа толық табыс компоненттеріне байланысты қайта жіктеу өзгерістерін ашып көрсетуі тиіс.

93. Қалған Халықаралық қаржы есептілігі стандарттарында Принциптерде келтірілген кірістер мен шығыстардың анықтамаларына сай келуі мүмкін баптар қаралады, бірақ олар әдетте пайдадан немесе залалдан алып тасталады. Ондай баптардың мысалдары қайта бағалаудан мүлік құнының артуын (16 ІAS Халықаралық стандартты қараңыз), шетелдік қызметтің қаржы есептілігінің валютасын қайта есептеуге байланысты туындайтын жекелеген пайдалар мен залалдар (21 ІAS Халықаралық стандартты қараңыз), және сату үшін қолда бар қаржы активтерін қайта бағалаудан болған пайдалар мен залалдар (39 ІAS Халықаралық стандартты қараңыз),

94 Кәсіпорын қайта жіктеу өзгерістерін толық табыс жөніндегі есептілікте немесе ескертпеде ұсынуына болады. Қайта жіктеу өзгерістерін ескертпеде ұсынушы кәсіпорын басқа толық табыс компоненттерін кез-келген орынды қайта жіктеу өзгерістерінен кейін ұсынады.

95 Қайта жіктеу өзгерістері, мысалы, шетелдік операция жабылғанда (21 ХҚЕС-ын қараңыз), сату үшін мүмкіншілікті қаржылық активтерді тануды тоқтатқаннан кейін (39 ХҚЕС-ын қараңыз) және хеджделген болжанған операция падй немесе шығынға әсер еткенде (ақша қозғалыстарын хедждеуге қатысты 39 ХҚЕС-тың 100 тармағын қараңыз) туындайды.

96 Қайта жіктеу өзгерістері 16 ХҚЕС немесе 38 ХҚЕС-ына сәйкес танылған қайта бағалаудан кейінгі кіріс өзгерісінен немесе 19 ХҚЕС-тың 93А тармағына сәйкес танылған белгіленген зейнетақы жоспарлары бойынша актуарлық кіріс пен шығыстан туындамайды.Бұл компоненттер басқа толық табыс бойынша танылады және келесі кезеңдерде пайда немесе шығынға қайта жіктелмейді. қайта бағалаудан кейінгі кіріс өзгерісі активті қолдану барысында немесе оны қайта танығанда келесі кезеңдерде таратылмаған табысқа айналдырылуы мүмкін (16 және 38 ХҚЕС-тарын қараңыз). актуарлық кіріс пен шығыс жөнінде оларды босқа толық табыс ретінде тану кезеңінде таратылмағана табыс бойынша есеп беріледі (19 ХҚЕС-ын қараңыз).

Толық табыс туралы есептің өзінде, не ескертулерде ұсынылуға тиісті ақпарат

97. Егер кірістер мен шығыстардың баптары елеулі болып табылса, олардың сипаты мен шамасы міндетті түрде бөлек ашып көрсетілуге тиіс.

98. Кірістері мен шығыстарының баптары бөлек ашып көрсетілетін міндеттемелер мыналарды қамтиды:

(а) босалқылардың құнын мүмкін болатын таза сату құнының шамасына дейін немесе негізгі құралдар құнын өтелетін сомаға дейін есептен шығару, сондай-ақ ондай есептен шығаруларды қайтару;

2. ұйымның қызметін қайта құрылымдау және қайта құрылымдауға шыққан шығындар бойынша кез келген бағалау міндеттемелерін қайтару;

(с) негізгі құралдар объектілерінің шығып қалуы;

(d) инвестициялардың шығып қалуы;

(е) тоқтатылған қызмет;

(f) сот дауларын реттеу;

және

5. бағалау міндеттемелерінің басқа да қайтарулары.

99. Ұйым қандай ұсынудың сенімді болып табылатынына және неғұрлым маңызды ақпарат беретініне байланысты не шығыстарының сипатына, не ұйым ішіндегі олардың мақсатына негізделген сыныптауды пайдалана отырып, шығыстарды талдауды ұсынуға міндетті.

100. Ұйымның 99-параграфта көрсетілген талдауды, пайдалар мен залалдар туралы есептің өзінде ұсынуы көтермеленеді.

101. Пайданың немесе залалдың жиілігі, үрдісі және болжамдылығы сияқты сипаттамалар бойынша айрықшалануы мүмкін қызметтің қаржы нәтижелерінің компоненттерін бөліп көрсету үшін шығыстар ішкі топтарға бөлінеді. Бұл талдау екі нысанның бірінде ұсынылады.

102. Талдаудың бірінші нысаны «шығыстар сипаты бойынша әдіс» деп аталады. Пайдалар мен залалдар туралы есепте шығыстар олардың сипатына қарай (мысалы, амортизация, материалдар сатып алу, көлік шығындары, қызметкерлерге сыйақы және жарнамаға шығыстар) біріктіріледі және олардың әртүрлі мақсаттарға арналуына сәйкес ұйым ішінде қайта бөлінбейді. Бұл әдісті қолдану оңай, өйткені қызметтік сыныптауға сәйкес шығыстарды бөлу талап етілмейді. Шығыстардың сипаты бойынша әдістің көмегімен сыныптаудың мысалы былайша көрініс табады:

Түсім		Х
Басқа кіріс		Х
Дайын өнiм және аяқталмаған өндiрiс босалқыларындағы өзгерiстер	Х
Пайдаланылған шикiзат және шығыс материалдары	Х
Қызметкерлерге сыйақы төлеуге арналған шығыстар	Х
Амортизациялық шығыстар	Х
Басқа шығыстар	Х
Шығыстар жиынтығы		(Х)
Салық шегерілмеген пайда		Х

103. Талдаудың екінші нысаны «шығыстардың мақсаты бойынша» немесе «сатудың өзіндік құны бойынша» деп аталады және сатудың өзіндік құнының бір бөлігі ретінде олардың мақсатына сәйкес шығыстарды, немесе, мысалы, өткізуге немесе әкімшілік қызметті жүргізуге арналған шығыстарды ажыратады. Ең аз дегенде, ұйым осы әдіс бойынша сатудың өзіндік құнын басқа шығыстардан бөлек ашып көрсетеді. Бұл әдіс шығыстарды сипатына қарай сыныптауға қарағанда пайдаланушыларға неғұрлым маңызды ақпарат беруі мүмкін, бірақ шығыстарды олардың мақсатына қарай бөлу бөлудің субъективтілігіне және тиісті пікірлер әзірлеу жөнінде едәуір күш жұмсауға әкеп соқтыруы мүмкін.Шығыстар тағайындау әдісінің көмегімен сыныптаудың мысалы мынадай болады:

Түсім	Х
Сатудың өзіндік құны	(Х)
Жалпы пайда	Х
Басқа кіріс	Х
Өткізуге жұмсалған шығыстар	(Х)
Әкімшілік шығыстары	(Х)
Басқа шығыстар	(Х)
Салық шегерілмеген пайда	Х

104. Шығыстарды мақсаты бойынша сыныптайтын ұйымдар, амортизациялауға және қызметкерлерге сыйақы төлеуге жұмсалған шығыстарды қоса, шығыстардың сипаты туралы қосымша ақпаратты ашып көрсетуге тиiс.

105. Шығыстардың мақсаты бойынша әдiс пен шығыстардың сипаты бойынша әдiстің арасынан таңдау тарихи және салалық факторларға, сондай-ақ ұйымның сипатына байланысты болады. Әдiстердiң екеуi де ұйымның сату немесе өндiру көлемiнiң өзгеруiне байланысты тiкелей немесе жанама түрде өзгеруi мүмкiн болатын шығыстарды көрсетедi. Ұсынудың әрбір әдiсінің әр түрлi ұйымдар үшiн өз артықшылықтары болғандықтан, бұл Стандарт ұйым басшылығынан неғұрлым маңызды және сенімді ұсынуды таңдауын талап етедi. Алайда шығыстардың нақты сипаты туралы ақпарат ақшалай қаражаттардың болашақ тасқынын болжау үшiн пайдалы болғандықтан, шығыстардың мақсатына негізделген сыныптауды пайдаланған кезде қосымша ашып көрсету талап етiледi. 93-параграфтағы «қызметкерлерге сыйақы төлеу» деген термин 19-«Қызметкерлерге берілетін сыйақы» ІAS сол Халықаралық стандартындағының өзін білдіреді.

Меншiктi капиталдағы өзгерiстер туралы есеп

106. Ұйым меншікті капиталдағы өзгерістер туралы есеп ұсынуға және осы есептің өзiнде мынадай ақпаратты ашып көрсетуге міндетті:

(а) бас ұйымның иелеріне және бақыланбайтын пайыздарға тән жалпы сомаларын бөлектеп көрсететін кезең iшiндегi жалпы толық табыс;

(b) меншікті капиталдың әрбір компоненті бойынша - 8 ІAS Халықаралық саясатына сәйкес танылған есеп саясатындағы өзгерістердің және қателерді түзетудің ықпалы.

(c) [жойылған]

(d) меншікті капиталдың әрбір компоненті бойынша, төмендегілердің нәтижесі болатын өзгерістерді бөлектеп ашып көрсететін кезеңнің басындағы баланстық құны мен соңындағының арасындағы салыстырулар:

(і) пайда немесе шығын

(іі) басқа толық табыстың әрбір баптары: және

(ііі)бөлектеп иелердің жарналары мен оларға үлестірулерін және бақылау құзыретін жоймайтын еншілес ұйымдардағы иелік мүдделерінің өзгерісіні көрсететін иелермен, ие ретіндегі операциялар