3 Тараудың әдебиеттері

1. «Елтың көші-қоны туралы» Қазақстан Республикасының Заңы

2. Қазақстан РеспубликасыныңdЭлектрондық үкіметі: http://egov.kz/wps/portal/Content?contentPath=%2Fegovcontent%2Fcitizenship_of_rk%2Farticle%2Foralmans_rights_conditions&lang=kk

3. ҚР Жер кодексі ҚР Үкіметінің 2002 жылғы 9 шілдедегі қаулысы

4. ҚР «Елты жyмыспен қамту туралы» Заңы

5. Қазақстан Республикасындағы Азамат қyқықтарының ахуалы туралы базалық баяндама: http://www.unesco.kz

6. «Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамтамасыз ету туралы» ҚР Заңы

7. Қазақстан Республикасының «Елтың көші-қоны туралы» Заңы

8. Жәди ШӘКЕН: Заман – қасқыр, заң – қалқан немесе оралмандар заңды, заң оралмандарды керек етпей ме? 2010жыл 24 мамыр: http://www.qazaquni.kz/2163.html

9. Қазақстан Республикасындағы Азамат қyқықтарының ахуалы туралы базалық баяндама: http://www.unesco.kz

10. Нyртай ЛАХАНYЛЫ: Оралмандарды қолдайтын» елуден астам yйым бар 20.07.2012: http://www.azattyq.org/content/kazakhstan_organization_that_promise_to_protect_the_rights_of_repatriate_more_than_50/24651485.html

11. Қазақстан Республикасындағы Азамат қyқықтарының ахуалы туралы базалық баяндама: http://www.unesco.kz

Қосымша А

Оралман мәртебесін алу

Елтың көші-қоны туралы Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 22 шілдедегі № 477-IV Заңы

(үзінді)

"Егемен Қазақстан" 2011 жылғы 6 тамыздағы № 349-355 (26749); "Казахстанская правда" от 6.08.2011 г., № 247-249 (26668-26670)

10-бап. Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігінің және Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелерінің қyзыреті

Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігі мен Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері:

1) Өз қyзыреті шегінде елтың көші-қоны саласындағы қоғамдатік саясатты іске асырады;

2) Қазақстан Республикасының елтың көші-қоны саласындағы қоғамдатік саясаты туралы ақпараттың шетелде таратылуына жәрдемдеседі;

3) бyрынғы отандастармен және этникалық оралмандармен байланысты және қарым-қатынасты дамытуға жәрдемдеседі;

4) шетелдіктердің және Азаматдардығы жоқ Азаматдардың келуіне визалар беру есебінің бірыңғай дерекқорын қалыптастырады, туралыеттердің жүйелі түрде басқартылуын қамтамасыз етеді, сондай-ақ елтың көші-қоны мәселесіесіндегі уәкілетті органмен және yлттық қауіпсіздік органымен уақтылы ақпарат алмасуды жүзеге асырады;

5) Қазақстан Республикасына келу туралы өтініш берген көшіп келушілердің қyжаттарын қабылдап, тіркейді және оларды yлттық қауіпсіздік органына жібереді;

6) өз қyзыреті шегінде елтың көші-қоны саласындағы еларалық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

7) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

3-тарау. ТАРИХИ ОТАНЫНА ОРАЛУ ӘРЕКЕТІНДА КӨШІП КЕЛУ

16-бап. Оралмандардың көшіп келу квотасы

1. Жергілікті атқарушы органдардың yсыныстарын және Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері арқылы Қазақстан Республикасына қоныс аударуға ниет білдірген этникалық оралмандардан, сондай-ақ Қазақстан Республикасына қоныс аударған, тіркелген және оралмандар туралы деректер базасына енгізілген оралмандардан келіп көрсетілген өтініштерді ескере отырып, оралмандардың көшіп келу квотасы мәселесіесіндегі yсыныстарды елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті орган әзірлейді және Қазақстан Республикасы Үкіметінің қарауына енгізеді.

Қазақстан Республикасының Үкіметі оралмандардың орта мерзімді этапқа немесе алдағы жылға арналған көшіп келу квотасын белгілейді.

2. Оралмандардың көшіп келу квотасын елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті орган жергілікті атқарушы органдардың yсыныстарын ескере отырып, облыстар, республикалық маңызы бар қалалар мен астана бойынша бөледі.

3. Оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу тәртібін осы Заңның 20 және 21-баптарында көзделген талаптарды сақтай отырып, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

17-бап. Оралмандардың санаттары

Оралмандар мынадай санаттарға:

1) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізілген оралмандар;

2) оралмандардың көшіп келу квотасынан басқа Қазақстан Республикасының аумағына өз бетінше келген және Қазақстан Республикасының аумағында тyратын оралмандар болып бөлінеді.

18-бап. Оралман мәртебесін беруге және (немесе) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге өтініш берудің тәртібі

1. Қазақстан Республикасының аумағына өз бетінше келген және Қазақстан Республикасының аумағында болатын этникалық оралмандар елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне оралман мәртебесін беру және (немесе) оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өтініш береді.

2. Қазақстан Республикасының шегінен басқа жерде тyратын этникалық оралмандар:

1) Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелеріне Қазақстан Республикасының аумағында тyруы ықтимал жерін көрсете отырып, оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы;

2) Қазақстан Республикасының аумағына келгеннен кейін елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне оралман мәртебесін беру туралы өтініш береді.

3. Өтініште Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмайтын барлық отбасы мүшелері:

1) жyбайы (зайыбы);

2) өтініш берушінің және жyбайының (зайыбының) ата-аналары;

3) балалары (оның ішінде асырап алған балалары) және Кейбіреулерінің отбасы мүшелері;

4) некеде тyрмайтын, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары) көрсетіледі.

20-бап. Қазақстан Республикасының аумағына келгенге уақытта бyл туралы өтініш берген этникалық оралмандарєа оралман мәртебесін беру және оларды оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу

1. Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері оралмандардың көшіп келу квотасына енуге үміткерлердің өтініштері мен қyжаттарын қабылдап алады және олар тіркелген күннен бастап күнтізбелік отыз күннің ішінде елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органға жібереді. 2. Қазақстан Республикасының аумағына келгенге уақытта оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы өтініш беруші үміткердің yлты жеке басын куәландыратын қyжаттарындағы жазба негізінде белгіленеді. Бyндай жазба болмаған жағдайда, Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органға жібөрі летін қyжаттарға үміткердің yлтын растайтын басқа да қyжаттардың көшірмелерін қоса береді.

3. Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті орган этникалық оралмандардың өтініштері мен қyжаттары келіп көрсетілген күннен бастап бес жyмыс күні ішінде оларды оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге келісімі туралы қорытынды дайындау үшін үміткерлер тyруға таңдап алған әкімшілік-аумақтық бөліністердегі аумақтық бөлімшелеріне жібереді.

Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері этникалық оралмандардың өтініштері мен қyжаттары тіркелген күннен бастап екі жyмыс күні ішінде оларды этникалық қазақтың өзі таңдаған әкімшілік-аумақтық бөліністе тyруына қабылдауға келісімі туралы не дәлелді негізделген себептермен оны қабылдаудан бас тартуы туралы yсыныстар алу үшін жергілікті атқарушы органдарға жібереді.

Жергілікті атқарушы орган этникалық оралмандардың өтініштері мен қyжаттары тіркелген күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде этникалық қазақтың өзі таңдаған әкімшілік-аумақтық бөліністе тyруына қабылдауға келісімі туралы не дәлелді негізделген себептермен оны қабылдаудан бас тартуы туралы yсыныс дайындайды және оны елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне жібереді.

Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі жергілікті атқарушы органның тиісті yсынысы негізінде үш жyмыс күнінен кешіктірмей этникалық қазақты оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге келісімі туралы не этникалық қазақты оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуден дәлелді негізделген себептермен бас тартуы туралы қорытынды дайындайды және оны оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияның қарауына yсынады.

4. Оралмандарды көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссия тиісті қорытындыны алған күннен бастап он жyмыс күні ішінде этникалық қазақты оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге алдын ала келісімі туралы не этникалық қазақты оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуден дәлелді негізделген себептермен бас тартуы туралы шешім қабылдайды.

Үміткер осы Заңның 1-бабының 13) тармақшасында белгіленген шарттарға сай болған уақытта оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге келісім бөрі леді.

Этникалық оралмандар оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге артықшылықты мынадай кезектілік ретімен:

1) белгілі бір мамандық бойынша тиісті білімі, біліктілігі мен тәжірибесі барлар;

2) көп балалы отбасылар;

3) жоғары оқу орындарында оқуға мумкіндігі бар кәмелетке толған жастар;

4) саяси және қyқықтық ахуалы тyрақсыз елдерден келгендер пайдаланады.

5. Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияның шешімін екі жyмыс күні ішінде елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органға жібереді. Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті орган оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияның шешімін өтініш берушіге жеткізу үшін Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелеріне жібереді.

6. Этникалық оралмандардың оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге берген өтінішін қараудың жалпы мерзімі елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органға осы өтініш келіп көрсетілген күннен бастап үш айдан аспауға тиіс.

7. Қазақстан Республикасының шетелдегі мекемелері оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияның оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі шешімін алғаннан кейін оны бір айдың ішінде этникалық қазаққа жібереді және Қазақстан Республикасына қоныс аударуына жәрдем көрсетеді не оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуден бас тартылғаны туралы хабарлайды.

8. Этникалық қазақ оралмандардың көшіп келу квотасына сәйкес Қазақстан Республикасында тyратын жеріне келгеннен кейін, елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне оралман мәртебесін алуға өтініш береді.

9. Елтың көші-қоны мәселесіелері мәселесіесіндегі уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияның этникалық қазақты оралмандардың көшіп келу квотасына енгізуге келісу туралы бyдан бyрын қабылданған шешімін ескере отырып, өтініш жасаған күннен бастап бес жyмыс күні ішінде өтініш беруші мен оның отбасы мүшелеріне оралман мәртебесін береді, оралман куәлігін тапсырады және шешім қабылдау үшін оралмандардың тізімін оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссияға жібереді.

10. Оралмандар мен Кейбіреулерінің отбасы мүшелерінің өздері өтініш жасаған уақыттан бастап он жyмыс күні ішінде тyрақты тyруға рyқсат алуға және тyратын жері бойынша тіркелуге қyқығы бар.

11. Оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу мәселесіесіндегі комиссия оралман мен оның отбасы мүшелері тyрақты тyруға рyқсат алғаннан кейін, сондай-ақ тyратын жері бойынша тіркелгеннен кейін он жyмыс күні ішінде оралмандардың көшіп келу квотасына енгізу туралы шешім қабылдайды.

12. Еңбек мәселесіесіндегі уәкілетті орган оралмандардың көшіп келу квотасына енгізілген оралмандар мен Кейбіреулерінің отбасы мүшелеріне бір айдың ішінде осы Заңда көзделген жеңілдіктерді, өтемақылар мен қyқықтық көмектің басқа да түрлерін береді.

47