Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМК ДП Эк и упра на пред для ПСК гос яз.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
1.81 Mб
Скачать

6 Тақарып. Құрылыстағы баға қалыптастыру және сметалық іс (4 сағ.)

Дәрістің жоспары

  1. Құрылыстағы бағалардың негіздері

2. Құрылыстың сметалық құны мен құрылыс монтаждық жұмыстардың құрылымы

3.Сметалық нормалау және сметалық нормалардың жүйесі

  1. Құрылыстағы бағалардың негіздері

Нарықтық экономика жағдайында құрылыстың техникалық - экономикалық ерекшеліктеріне байланысты құрылыс өнімдерінің баға біртұтастығы қағидасын іске асыру өте қиын:

1.Объектілер, кешендер жобалаудын кезенімен жүреді және т. с. с. (бір және екі кезеңді)

2.Құрылыстың өндірістік базасының даму жайы және техникалық деңгейі үйлер мен ғимараттарды жерасты бөлігінің құрылымдық шешімдеріне, сондай-ақ тұтас жоспарлар шешімдеріне ықпал етеді.

3.Табиғи- климат жағдайлары (сисмикалық, топырақтардың геологиялық құрылымы, жерасты суларының болуы, климат, шөл, шөлейт және биік таулы жерлер, жер бедері, жел және қар салмағы, күн радиациясының, атмосфералық жауын-шашынның әсерлері және т. с. с.).

4.Құрылыс өндірісі бар орында міз бақпайды, сумаққа бекітіледі және негізгі өндірістік қорлар құрылымына әсер етеді. Онда құрылыс машиналары мен механизмдерінің жылжымалы бөлігі басым. Сонымен қатар құрылыс өнімінің бағасына әртүрлі көліктердің жолдар жүйесі, материалдар, құрылғылар, жабдықтардың құрылыс алаңдарына жеткізілу тәсілдері де ықпал етеді.

5.құрылыс ұзақ уақыт бойы жүргізіледі, мұның өзі құрылыстарды ккезектегі берілетііін кешендер деп бөлу және олардың сметалық құнын белгілеу қажеттігін туғызады.құрылыс мерзімінің ұзақтығы халық шаруашылығы айналымынан қаржы алуға мәжбүр етеді, мұның өзі нарық жағдайында кезеңдердің сметалық құнын және орындалатын қызметтер мен жұмыстардың кешендерін құрауға әсер етеді.

6.Құрылыс мерзімінің ұзақтығы ырықтандырылған бағаның құрылыс материалдарының құрылғыларға, энергия көздеріне, машиналар мен механизмдерді пайдалануға, еңбекақы бойынша өтемге және басқа әлеуметтік мәселелерге, сондай-ақ айналадағы ортаны сақтау бойынша шаралар жүргізуді ескеруді талап етеді. Осы мақсатта салынып жатқан объектілер мен істеліп жаткан жұмыстардың сметалық құнына түзетпе коэффициенттер қолданылады.

7.Құрылыстағы мамандану, кооперациялану және үйлестіру жүргізілетін жұмыстардың (мердігерлік және шаруашылық) тәсілдерінің ерекшеліктері объектілерді салуға бас мердігер ұйымымен бір мезгілде көмекші мердігер құрылыс-монтаж ұйымдары қатысады. Олардың әрқайсысы белгілі бір жұмыс және қызмет түрлерін орындауға маманданып, құрылыс өнімінің бір бөлігін сатады. Мұның өзі жалпы смета құнынан басқа жұмыстар мен қызметтердің жеке түрлерінің құнын есептеп, олардың әрқайсысы үшін жанама шығындардың өз нормаларына сондай-ақ, сметалық құнға кіретін басқа шығындарға да қолданылады.

8.Салынып жатқан объектілер, ғимараттар, кешендер және т. с. с. ауқымы мен көлемі, құрылыс алаңы, қызметтік мақсатына, кеңістікте алған орнына, сәулет-құрылымдық шешіміне, жабдықтарға т. с. с. қарай ерекшеленеді. Мұның өзі, әлбетте, құрылыстардың шартты бағасында көрініс табады. Сонымен қатар, технология, ұйымдастыру және материалдық-техникалық қамтамасыз ету мәселелерінің шешімі құрылыстың құнына әсер етеді.

Аталған ерекшеліктерге құрылыстағы құрылыс өнімінің шартты бағасы жеке сипатта, сметалық нормалар және баға қою арқылы белгіленеді.