2.5 Байланыс орнатуды коррозиядан қорғау

Коррозиямен салдарынан электрохимиялық және химия процесстерiнiң металлдарының беттерiнiң қиратуы деп аталады. Шарттардың мұндай коррозияның процесстерiнiң ағуларына байланысты электр, топырақ, аралық және атмосфералық бола алады. Электр коррозиясы көздерiмен трамвай және электрлендiрiлген темiр жолдар, дистанциялық қоректенудiң қоюының рельс жолдары бола алады тағы сол сияқтылар қаңғыған электр токтерiнiң кабелдерiнiң металлдық қабықтары өтуден пайда болады.

Трамвай электр тiзбектерiндегi және электрлендiрiлген темiр жолдар рельс жолдарын керi өткiзгiш ретiнде қолданылады және олардың тоқтың бiр бөлiгiнiң жер, (бекiтуiрек ) сызықтардың бұруынан рельс тоғысқан жерлерiнiң түбегейлi кедергiсi, жаман нашар изоляция артынан жерде тармақталады. Тоқтың кабелдерiмен тоғының бағыттары салған жерлерде сәйкес келуiнде металлдық қабыққа кiредi және (тарту подстанцияларға) көздерге тармақтың орынына дейiн оны арналған өтедi. Кабелге кезбе токтi кiруiн орын катод аймағымен деп аталады, шығуды орын - анодтық. Тоқты анодтық аймақта металлдың өте ұсақ бөлшектерi жерде қабықты шiрiтiп жiбере әкетедi.

Топырақ коррозиясы (жермен ) қоршаған ортасы бар металлдың өзара әрекеттесуiнде пайда болады және әсер шақырылған топырақтар, жердiң металлдық ғимараттарының электрохимиялық қиратуы, топырақ және ыза сулар болады жерде немесе минералды тұздар, органикалық заттар, газдардың топырағына мазмұн және дым тағы сол сияқтылар олардың коррозия белсендiлiгiн анықтайды. Металлдың коррозиясының жылдамдығы температуралар жоғарылатумен үлкеедi. Аралық коррозиясы қарқынды қозғалыспен Көпiрлер және жүрiп өтулерде кабелдердiң дiрiлдеуiнiң жанында пайда болады, ұзақ тасымалдауға, салпыншақтың жеке орындарында кабелдердiң қабықтарының қиратуы тағы сол сияқтылар металлдың (Зерен ) кристаллдарының шекаралары бойынша осы жағдайда көбiнесе болады және қоршаған ортаның әсерiмен айнымалы механикалық жүктемелерде немесе оларсыз шақырған.

Мысалы, температураға үлкен күйiндесi электрохимиялық сипатты тасысады және металлдың тотығуында ауаның оттегiмен пайда болады әдеттегiдей атмосфералық газды коррозия. Байланыстың ғимараттары коррозияның барлық түрлерiне душар бола алады, дегенмен тарату ең үлкен электр коррозиясын алды. Кабелдердiң қорғасын қабықтары анодтық аймақтардағы қиратуларына ұшыраған, дегенмен катод коррозиясы да байқала алады. Кабелдердiң алюмини қабықтары анодтық, катод және қарсы таңбалы аймақтарда коррозия тең дәрежеде ұшыраған. Кабелдердiң құрыштан жасалған қабықтары гофралардың төбелерiндегi әдетте бүлiнедi.

Коррозияның қауiп-қатерiнiң дәрежесi және ғимараттардың қорғау құралдарының таңдауының анықтаулары үшiн зерттеу және электр өлшемдерi өткiзедi. Электр коррозиясынан кабелдердiң қорғауының жанында шаралардың екi топтары өткiзедi. Бiрiншi топ - рельс бекiтуiрек, тарту подстанциялардың саны, сан және сорып бiтiретiн сызықтардың өткiзу қабiлетiнiң өткiзу қабiлетiнiң рельстердiң арасындағы кезбе токтердiң үлкею есебiнен ауыспалы кедергiнiң жерiнде кiшiрейтуге және топырақ себепшi болатын шаралары. Екiншi топ - кабелдердiң қабықтарындағы, олардың зиянды ықпалының қаңғыған тоқтардың кiшiрейту себепшi болатын шаралар.

Тарату ең үлкен электр дренаждары, катод станциялары және протекторлар арқылы кабелдердiң қорғауының әдiстерiн алды. Әсерi бұл тоқтардың көзiне қорғалатын кабелдерiнен кезбе токтердi қарсылық бiлдiрулерiнде болатын электр дренаждары және үдетiл поляризациялалған түзу бола алады. Дренаждарды жабдықтың құрамына реле, реостаттар, ажыратқыштар, трансформаторлар, металлдық шкаф құрастырылған өлшегiш аспаптар кiредi. Дренаждарды шығаратын аяқтар кабелдерге және рельстерге қосады. Катодтық қорғанысты электр дренаждарын мүмкiн емес немесе орынсыз қолдануға осындайда қолданады. Катодтық қорғанысын әрекет ету қағидаты тоқтар есебiнен катод станциясының қорғалатын кабелдерiне терiс потенциалының жасауында болады. Катод станциясы металлдық шкаф құрастырылған кiрiстiрiлген түзеткiш болады. Ол шығаратын аяқтар кабелдерге және анодтық жерге қосуға, және қорғайтын тоқтар қосады станцияның оң полюсынан жерде анодтық жерге қосу арқылы өтедi,

Топырақ коррозиясы (нақтылы шарттарда) және электрокоррозиядан кабелдердiң қорғаулары үшiн протекторларды қолданылады - анодтық электродтар. Протектор магни балқымасынан кабел қосылатын сырығы болады. Протектор қорғауының әрекет ету қағидаты ол қорғасын қарағанда потенциал аласалау болатын протектордың Қосуында кабелдiң қорғасын қабығымен тоқпен жерде ағып көп жиналатын анодпен болатындығында. Қорғасын қабығы терiс потенциалмен болады. Протекторлар кез келген жақтан қорғалатын кабелдiң жерлерiне тiкелей орнатады, кабельдiк канализация құдықтарындағы - днищеге немесе қабырғаға.

Олар кабелдердiң металлдық қабықтарының ұзына бойына электр кедергiсiнiң жоғарылатулары үшiн ми, МИС немесе Гмсидiң түрiнiң айырғыш муфталарымен секциялайды. Муфталар метрополитен, қиылысудың тоннелдерiнде кабелге кезбе тогiн кiру немесе шығу байқалатын басқа металлдық ғимараттармен электрлендiрiлген темiр жолдардың сызықтарының қиылысуы, кiру орындарындағы орнатады. Кабелдердiң қорғауының тағы басқа әдiстерi бар болады, бiрақ олар кем жайылған. Кабелдердiң қорғауы (газ құбыры, су құбыры, электр кабелдер және т.б.) басқа металлдық ғимараттардың бiрлесiп талқылаудың дренаждар, катод станциялары және протекторларының бiр уақыттағы қолдануымен комплекстi iске аса алады.

Жер астындағы қала аралық сызықтарға кезбе токтердi өлшемдерi үшiн нақтылы қашықтықтардың кабелдiң трассасынанғы ұзындықтың тереңдiкке 700 ммнiң жер көмiлетiн темiрбетон бағаналары өзiмен ұсынатын 1200 ммнiң (КИП ) бақылау-өлшеу тармақтары жабдықтайды. Кабелдердiң металлдық қабықтарының потенциалының өлшемiнiң қалалық шарттарында кабелдiк құдықтарда өндiрiп алады.

Олар кабелдердiң салған бағыттастары қабықтардың арасындағы әлуеттi теңестiрудi мақсатпен трасса тiк сызықты учаскелерiнде құдық кабелдiк шахталар, шкаф және тараушы құдықтардағы қорғасын лентасының көлденең кесiндiлерi, құдықтардағы электрлендiрiлген жолдардың рельстерiмен қиылысуда және екi-үштен кейiн суарыңқырап жiбередi. Жер астындағы кабелдер 1X2X1, 2-шi ПРППМ-нiң кабелiнiң сауыт құрыштан жасалған қосылатын кесiндiлерiмен суарыңқырап жiбередi.

НУП-тың металлдық цистерналары зауыт шарттарында олардың жасауы және қоюды процессте қорғайды. Цистернаның сыртқы қабырғасы ерiтiлмелi таушайырдың 3-шi жiктерi, шыны матамен, таушайырмен және крафт-қағаз немесе бормен жамылады.