3 Заңсыз жұмыстан босатудан сот арқылы қорғау (материалдық және моральдық шығындарды өтеу)

Мемлекеттiк қызметшi қызметтен заңсыз босатылған жағдайда, мына органдарға шағым беруге құқылы болады:

- қызметтi өткерген органның жоғарғы деңгейде тұрған органның басшысына;

-сот органына. Егер жоғарғы орган қанағатты шешiм қабылдамаса, онда мiндеттi түрде сот органына шағым беру керек болады. Практикада мемлекеттiк органдар өздерiнiң бағынысты органдарын жиі–жиі қолдайтын болады. Яғни бiр жақты қарайтын болады. Ал, сот органы ол бейтарап орган және тәуелсiз шешiм қабылдайтын болады. Материалдық жауаптылық дегенiмiз - ол, қызмет бабына байланысты, қызметте мүлiктiң, нәрселердiң сақталуын және кiрiс-шығысты есепке алмау нәтижесiнде, талан-таражыға әкеп соққызатын, азаматтық кодекс талабы бойынша жауапқа тартылуды айтады; Моральдық жауаптылық дегенiмiз - ол, зардап келтiру нәтижесiнде адамның денсаулығына, тұрмысына психологиялық ыңғайсыздық пен келеңсiз жаңғдайға ұшыратқан хал-жайды айтады. Мысалы: бiр адам екiншi адамды қылмыс жасады деп ақпарат арқылы жария етiп, ал ол туралы еш дәлелi болмаса, кiнә қойылған адам бiрiншi адамға сот арқылы моралдық зардапты төлеуiн талап етуге құқылы болады. Сол секiлдi мемлекеттiк қызметшiнi заңсыз жұмыстан босатқан басшы материалдық зардап мен моралдық зардаптың орнынын ақшалай түрде толтыруға мiндеттi болады. Мемлекеттiк қызметшi өзiне байланысты заңсыз қабылданған шешiм құжаттарымен толық танысуға құқылы болады. Жұмыстан босады деген бұйрық көшiрмесiн алуға құқылы болады.

Бақылау сұрақтары:

1 Мемлекеттiк қызметтiң тоқтатылуына қандай негiздер болады?

2 Мемлекеттiк қызметшi заңсыз бұйрықты орындауға мiндеттi ме?

3 Мемлекеттiк қызметшiнi заңсыз немесе лауазымнан босатқаны үшiн қай органға өтiнiш беруi керек?

4 Саяси мемлекеттiк қызметшi лауазымынан төмендетiлсе немесе босатылса сотқа беруге құқылы ма?

№14 ДӘРIС Тақырып: “Қазақстан Республикасында мемлекеттiк қызмет реформасын жүргiзу”

Сабақтың мақсаты: ҚР мемлекеттiк қызметке реформа жүргiзу мәселесi туралы тереңдетіле қарастыру

Жоспары:

1 ҚР Мемлекеттiк қызмет және кадр саясатын қайта қараудың

концептуальды негiздерi

2 Республикадағы мемлекеттiк кадр саясатының басты мақсаты,

қағидалары және басымдылығы

3 Мемлекеттiк қызметтi қайта қарауды құқықтық тұрғыда қамтамасыз ету

1 Қр Мемлекеттiк қызмет және кадр саясатын қайта қараудың концептуальды негiздерi

Мемлекеттiк қызметке кiрудiң ең бастамасы және негiзiн қалаушы - ол, кадр резервi болып табылады. Резерв дегенiмiз - ол, алдағы уақытта пайдаланатын қосалқы керек-жарақтар мен мамандардың қорын айтады. Яғни, бос орын пайда болған кезде осы резервте тұрған адамдар сол орынға қызметке кiретiн болады. Бұл жөнiнде “Мемлекеттiк қызмет туралы” ҚР Заңның 20-бабында көрсетiлген:

Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлердiң лауазымдарға орналасуға арналған кадрлар резервiн уәкiлеттi орган мен оның аймақтық бөлiмшелерi калыптастырады. Кадрлер резервi мынадан тұрады:

- конкурстық iрiктеуге қатысқан және конкурстық комиссия кадрлер резервiне тiркеу үшiн ұсынған азаматтардан тұрады;

- мемлекеттiк қызметшiлердi даярлау мен қайта даярлаудың мемлекеттiк бағдарламалары бойынша мемлекеттiк тапсырыс негiзiнде оқудан өткен азаматтардан тұрады;

- мемлекеттiк органдар кәсiби деңгейiн көтеру мақсатында халықаралық ұйымдарға немесе басқа мемлекеттерге жұмысқа жiберген азаматтардан тұрады;

-аттестациядан өткен және аттестаттау комиссиясы кадрлар резервiне есепке алуға ұсынған мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлерден жасақталады. Кадрлер резервiне тiркелген азаматтар бiр жыл iшiнде конкурстан өтпестен мемлекеттiк органдарға тиiстi мемлекеттiк әкiмшiлiк лауазымға тағайындалуы мүмкiн. Кадрлер резервiн қалыптастыру және олармен жұмысты ұйымдастыру тәртiбi уәкiлеттi органның ұсынуы бойынша ҚР Президентi бекiтетiн Мемлекеттiк қызметтiң кадрлер резервi туралы ережемен реттеледi.