Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМКД Гос и мест упр.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
567.81 Кб
Скачать

Жоспары:

1 Мемлекеттiк лауазым және мемлекеттiк қызметшiнiң түсiнiгi

2 Мемлекеттiк қызметшiлердi саяси және әкiмшiлік деп бөлу, олардың

бiртұтастығы және бiр бiрiнен айырмашылығы

3 Мемлекеттiк қызметшiлердiң лауазымдық құқықтары мен міндеттерiн жүзеге асыру кепiлдiктерi олардың құқықтық жағдайларының айрылмас элементтерi

1 Мемлекеттiк лауазым және мемлекеттiк қызметшiнiң түсiнiгi

Мемлекеттiк қызметтiң атқарылуы және жұмыс iстеуi, ол әрбiр органның лауазымды тұлғаларының басқаруы мен атқаруы бойынша жүзеге асырылады. Сондықтан мемлекеттiк лауазым және мемлекеттiк қызметшiге анықтама беремiз:

Мемлекеттiк лауазым дегенiмiз - ол, мемлекеттiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленген лауазымдық өкiлеттiк пен лауазымдық мiндеттердiң ауқымы жүктелген құрылымдық бiрлiгiн айтады;

Мемлекеттiк қызметшi дегенiмiз - ол, мемлекеттiк органда заңда белгiленген тәртiппен республикалық немесе жергiлiктi бюджеттен не ҚР Ұлттық банкiнiң қаржысынан ақы төленетiн қызметтi атқаратын және мемлекеттiң мiндеттерi мен функцияларын iске асыру мақсатында лауазымдық өкiлеттiктi жүзеге асыратын ҚР азаматын айтады;

Мемлекеттiк қызмет дегенiмiз - ол, мемлекеттiк қызметшiлердiң мемлекеттiк органдағы мемлекеттiк билiктiң мiндеттерi мен функцияларын iске асыруға бағытталған лауазымдық өкiлеттiгiн атқару жөнiндегi қызметтi айтады;

Лауазымды адам (тұлға) дегенiмiз - ол, ұдайы, уақытша немесе арнайы өкiмет өкiлiнiң мiндеттерiн жүзеге асыратын не мемлекеттiк органдарда ұйымдастырушылық - өкiм берушiлiк немесе әкiмшiлiк - шаруашылық қызметтердi орындайтын адамды айтады;

Лауазымдық өкiлеттiк дегенiмiз - ол, заңдарда белгiленген құқықтары мен негiзгi мiндеттерi бар мемлекеттiк қызметшiлер өз қызметiн жүзеге асыратын мемлекеттiк органдардың алдында тұрған мақсаттар мен мiндеттерге жауап беретiнiн, нақты мемлекеттiк лауазымен көзделген өкiлеттiктi айтады.

2 Мемлекеттiк қызметшiлердi саяси және әкiмшiлiк деп бөлу, олардың бiртұтастығы және бiр бiрiнен айырмашылығы

Мемлекеттiк қызметтi атқаруына және жүктелеген мiндеттерiне қарай, лауазымдық өкiлдiгiне қарай, жауапкершiлiк деңгейiне қарай, мемлекеттiк қызметшiлер тобы екi түрге бөлiнедi. Мемлекеттiк қызметшiлердiң түрлерi:

1 Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшi;

2 Мемлекеттiк саяси қызметшi.

Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшi дегенiмiз - ол, мемлекет органында мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшiлер атқаратын, лауазымдық өкiлеттiктiң көлемi мен сипатын көрсететiн әкiмшiлiк лауазымдар жиынтығының саралаушылық сипаттамасын айтады;

Мемлекеттiк саяси қызметшi дегенiмiз - ол, тағайындалуы (сайлануы), босатылуы және қызмет саяси-айқындаушы сипатта болатын және мақсаттары мен мiндеттердi iске асыру үшiн жауап беретiн мемлекеттiк қызметшiнi айтады.

Мемлекеттiк әкiмшiлiк қызметшi мен мемлекеттiк саяси қызметшiнiң арасындағы айырмашылықтар:

- әкiмшiлiк қызметшiлердiң тағайындалу тәртiбi жалпы конкурс бойынша және нақты тағайындау бойынша орындалады;

- әкiмшiлiк қызметшiлер әрбiр үш жыл сайын қызметке жарамдылығы туралы аттестациядан өтуге мiндеттi;

- саяси қызметшiлердiң қызметке ену тәртiбi тек ҚР Президетiнiң тағайындауымен немесе ҚР Парламент палатасының сайлауы бойынша жүзеге асырылады;

- саяси қызметшiлер аттестациядан өтпейдi;

- саяси қызметшiлер отставкаға кетуге құқығы бар;

- саяси қызметшi терiс қылық жасаған жағдайда, ол отставкаға емес тек қызметтен кетiрiлетiн болады.