- •«Менеджмент» кафедрасы
- •Пәннің типтік бағдарламасы
- •Пәннің оқу бағдарламасы
- •Пән бойынша оқу бағдарламасы силлабус (syllabus)
- •1.Оқытушы туралы мәліметтер:
- •2. Пән туралы мәліметтер:
- •3. Пререквизиттер:
- •4. Постреквизиттер:
- •5. Курстың қысқаша сипаттамасы:
- •6. Студенттің білімін бағалау туралы мәлімет:
- •7. Курстың саясаты мен процедурасы:
- •8. Пән бойынша оқу-әдістемелік материалдар
- •8.1. Пәннің тақырыптық жоспары:
- •10. Сөж және соөж тапсырмаларының орындалу кестесі және тапсыру уақыты:
- •11. Аралық және қорытынды бақылау тақырыптары
- •Қорытынды бақылау
- •12. Әдебиеттер тізімі
- •4.Пән бойынша тапсырмаларының орындалу және тапсыру кестесі
- •5.Пәннің оқу-әдістемелік және ақпараттық қамтылуы
- •Дәрістік кешен
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк билiктiң түсiнiктемесi
- •2 Мемлекеттiк басқарудағы жалпылық пен ерекшелiк
- •3 Ұйымдастыру және басқару ұғымдарының өзара байланыстары
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк басқару қағидаларының теориялық және тәжiрибелiк маңызы
- •3 Қр Конституциялық қағидалар және олардың әлеуметтiк қызметi
- •Жоспары:
- •1 Қр 2030 жылға дейiнгi Стратегиялық бағдарламасында белгiленген мемлекеттiк басқарудың жүйелiгi туралы
- •2 Заң шығарушы, атқарушы және сот билiгі тармақтары органдарының құрылымы
- •3 Мемлекеттiк бақылау - қадағалау органдары
- •1 Әлеуметтiк жүйе және оның элементтерiнiң құрлымы
- •2 Адам - әлеуметтiк жүйенiң негiзгi элементi және азаматтардың мемлекет iсiн басқаруға қатысуға заңдылық кепiлi
- •3. Мемлекеттiк басқарудағы салалық және функционалдық бастама
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк басқарудағы саясат пен мақсат
- •2 Басқару функциялары: ұйымдастыру (басқару жүйесi мен үдiрiстер), жоспарлау (болжамалар мен бағдарламалар жасау), кадрлармен қамтамасыз ету, реттеу, бақылау
- •3 Мемлекеттiк басқарудың нысандары
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк тұрғыда шығарылатын шешiмдердiң ерекшелiктерi
- •2 Орталық атқарушы органдарының нормативтiк құқықтық актілерiн мемлекеттiк тiркеу
- •3 Орындалған шешiмге баға (нәтижесiне) беру
- •Жоспары:
- •1 Әкiмшiлiк тәртiптер: түсiнiгi және басқару қызметiне қатыстылығы
- •2 Бақылау және оның түрлерi
- •3 Мемлекеттiк басқарушылық қатынастарының субъектiлерi
- •1 Мемлекеттiк басқаруды ақпаратпен қамтамасыз ету
- •2 Мемлекеттiк басқаруда заңдылық пен тәртiптiлiктi қамтамасыз ету
- •3 Мемлекеттiк басқарудың тиiмдiлiгiн ғылыми негiзде талдау тәсiлдерi
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк қызмет азаматтардың кәсiби қызметтерiнiң бiр түрi
- •2 Мемлекеттiк қызмет қоғамдық еңбектегi ұйымдастырудағы атқаратын рөлi және алатын орны
- •3 Қр 2030 жылға дейiнгi стратегиялық бағдарламасына сәйкес, жаңа тұрпатты шенеуніктердi даярлау
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк лауазым және мемлекеттiк қызметшiнiң түсiнiгi
- •2 Мемлекеттiк қызметшiлердi саяси және әкiмшiлiк деп бөлу, олардың бiртұтастығы және бiр бiрiнен айырмашылығы
- •3 Мемлекеттiк қызметшiлердiң лауазымдық құқықтары мен мiндеттерiн жүзеге асыру кепiлдiктерi олардың құқықтық жағдайларының айрылмас элементтерi
- •Жоспары:
- •1 Азаматтардың мемлекеттiк қызметке кiруі және мемлекет iсiн басқаруға конституциялық құқықтары
- •2 Мемлекеттiк қызметке кiретiн тұлғаларға қойылатын талаптар (азаматтығы, жасы, бiлiктiлiгi) және олардың ерекшелiктерi
- •3 Мемлекеттiк қызмет аясындағы шектеулер мен тыйым салу
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк органдарының жұмысын ұйымдастырудың жалпы негiздерi
- •2 Дербес және алқалы мемлекет органдарының қызметi
- •3 Мемлекеттiк қызметшiлердiң жауаптылықтары
- •Жоспары:
- •1 Мемлекеттiк қызметтi тоқтату негiздерiнiң жалпы сипаттамасы
- •2 Мемлекеттiк қызметшiлердi жұмыстан босату тәртiптерi
- •3 Заңсыз жұмыстан босатудан сот арқылы қорғау (материалдық және моральдық шығындарды өтеу)
- •Жоспары:
- •1 Қр Мемлекеттiк қызмет және кадр саясатын қайта қараудың концептуальды негiздерi
- •2 Республикадағы мемлекеттiк кадр саясатының басты мақсаты, қағидалары және басымдылығы
- •3 Мемлекеттiк қызметтi қайта қарауды құқықтық тұрғыда қамтамасыз ету
- •Семинар (тәжірибе) сабақтарының жоспары
- •Пәнді оқытудағы әдістемелік нұсқаулар
- •Курстық жоба (жұмыс), лабораториялық, есептік-кестелік жұмыстарды орындау бойынша, типтік есептемелер бойынша әдістемелік нұсқаулар
- •Студенттің өзіндік жұмыс тапсырмалары: үй тапсырмалары, әрбір тақырып бойынша бақылау жұмыстары, ағымдық жұмыс түрі бойынша тапсырмалары, реферат тақырыптары
- •Студенттің өзіндік жұмыстар (сөж) тақырыптары
- •Оқу, өндірістік және диплом алды тәжірибелер, есептік құжаттардың формалары бойынша әдістемелік нұсқаулар
- •Студенттің оқудағы жетістіктерін бақылау және бағалау (жазбаша бақылау жұмыстары, тест, өзіндік дайындық үшін сұрақтар, емтихан билеттері, тағы басқа). Өзін өзі тексеру сұрақтары
- •Оқу сабақтарын бағдарламалық және мультимедиялық қамсыздандыру.
- •Арнайы аудиториялар, кабинеттер мен лабораториялардың тізімі
2 Мемлекеттiк қызмет қоғамдық еңбектегi ұйымдастырудағы атқаратын рөлi және алатын орны
Мемлекеттiк басқару дегенiмiз - ол, белгiлi бiр адамдардың басқа бiр адамдар тобын басқаруын айтады. Сол себептен мемлекеттiк басқаруға барлық азаматтар қатысты болады. Бiрақ, әр адамның қоғамдық қатынастардағы мүддесi әртүрлi және әр деңгейде болады. Олар басқару кезiнде субъект немесе объект ретiнде болуы мүмкiн. Мемлекеттiк басқару субъектiсiне жататындар: қоғамдағы, мемлекеттiк басқару функциясын кәсiби маман негiзiнде, мемлекет атынан қызметтiк мiндетiн атқаратын адамдар жатады. Сол себептен, мемлекеттiк қызмет қоғамның даму деңгейiне байланысты болады. Оның себебi адам қоғамы тым өте бiлiмдi және сана-сезiмi жоғары болса, сол ғұрлым мемлекеттiк қызметшiнiң де қызметтiк сана-сезiмi де жоғары болады. Өйткенi мемлекеттiк қызметшi – ол, халықтан яғни азамат қоғамынан шыққан тұлға. Сондықтан мемлекет қызметiне мамандарды даярлау сол адам қоғамының құрамынан iздеп қалыптастырылады. Мысалы полиция қызметiне алу үшiн ҚР азаматтар құрамынан алынады. Оны тиiстi тексеру мен бақылау жүргiзу арқылы қабылданатын болады. Қоғамның сана-сезiмi, тәртiптiлiгi тым жоғары болса соған сәйкес мемлекеттiк қызметшi де соған сәйкес болады.
3 Қр 2030 жылға дейiнгi стратегиялық бағдарламасына сәйкес, жаңа тұрпатты шенеуніктердi даярлау
“Қазақстан-2030” стратегиялық бағдарламасын орындау жолында мемлекеттiк қызметшлердi (шенеуніктердi) даярлау өзектi мәселе ретiнде алға қойылған. Оның себебi, мемлекеттiк аппараттың үздiк жұмыс iстеуi мамандандырылған мемлекеттiк қызметшiге байланысты болады. Сол себептен ҚР Президентi тұсында ҚР мемлекеттiк қызмет академиясының ашылуы тегiн емес. Өйткенi, мемлекеттiк билiктi жүргiзушi және атқарушы тек мемлекеттiк қызметшiлер тобы жүзеге асыратын болады. Осы аталған бағдарламада ҚР кәсiби үкiмет туралы айтылған, ал кәсiби үкiметке мынадай талаптар қойылған:
- стратегиялық жоспар бойынша жұмыс iстеу;
- ведомствоаралық реттеу;
- министрлiктiң құзыреттiгiн және жауапкерлiгiн арттыру;
- мемлекеттiк функцияларды орталықсыздандыру;
- мемлекеттiк қызметшiлердiң мансаптық өсiру және құрастыру жүйесiн жаңарту;
- мемлекеттiк қызметтi нормативтiк құқықтармен қамтамасыз ету;
- сыбайлас жемқорлықпен күрес жүргiзу.
Мемлекеттiк қызметке деген қызметшiлердi (шенеуниктердi) даярлау үшiн қойылатын талаптар:
- мемлекеттiк қызметшiлердiң мамандарын жаңа дәуiрге сай даярлау;
- қызметшiлердiң әр категориясына қарай бiлiктiлiгiн тексеру;
- нақты, бiр түкпiлiктi түрде конкурс арқылы қызметке қабылдау және қызметке жарамды немесе жарамсыз екенi туралы аттестациясын өткiзу;
- мемлекетткi басқару жүйесiн бiркелкi түрде қалыптастыру.
Мемлекеттiк қызметте туыс, жекжат, iлiк-жұрағат, iлiк-шатыстық байланыс және қызметтiң атқаруына ешқандай әсер болуына жол берiлмейдi. Ондай жағдайда, сол сауазымды тұлға жауапқа тартылуға тиiстi. Сыбайлас жемқорлық мемлекеттiк қызмет тарапында болу - ол, мемлекеттiк билiктiң әдiл жәнге ақиқат түрде жүруiне кедергi жасайды.
Бақылау сұрақтары:
1 Мемлекеттiк қызмет дегенiмiз не?
2 Мемлекеттiк қызметтi ұйымдастырудың ең басты органын атап берiңдер?
3 Мемлекеттiк қызметке кiру жас шамасы қай жастан кем болмауы керек?
№10 ДӘРIС Тақырып: “Мемлекеттiк қызметшiлердiң құқықтық жағдайлары”
Сабақтың мақсаты: мемлекеттiк қызметшiлердiң құқықтық жағдайы туралы толық мағлұмат беру