7.7. Иондаушы емес электромагниттік өрістер мен сәулеленулердің әсер етуі кезіндегі еңбек жағдайының гигиеналық критерийлері

Иондаушы емес электромагниттік өрістер мен сәулеленулер әсер етуі кезіндегі еңбек жағдайын «Өндірістік орта факторларының қауіптілік және зияндылық көрсеткіштері, еңбек үрдісінің ауырлығы мен кернеулігі бойынша еңбек жағдайына баға беру мен жіктеудің гигиеналық критериилері» (№104.001-2000 ҚР АДЗ ) Басшылығына сай 7.8. кестеге сәйкес, ал оптикалық диапазондағы (лазерлік және ультракүлгін) иондаушы емес сәулелену үшін – 7.9. кестеге сәйкес сол немесе басқа қауіптілік және зияндылық классына жатқызады.

Кесте 7.8. Иондаушы емес электромагниттік сәулеленулер (электромагниттік өрістер және сәулеленулер) әсер ету кезіндегі еңбек жағдайының кластары

Фактор	Еңбек жағдайының кластары
	қолайлы	рұқсат етілген	зиянды				Қауіпті (экстре-мальды)
	1	2	3.1	3.2	3.3	3.4	4
ШРЕД-ден жоғарылауы (рет)
Геомагниттік өріс Электростатикалық өріс Тұрақты магниттік өріс Өнеркәсіптік жиіліктегі электрлік өріс (50 Гц) Өнеркәсіптік жиіліктегі магниттік өріс (50Гц) ВДТ және ПЭЕМ туғызылатын ЭМС Радиожиілікті диапазондағы ЭМС: 0,01 – 0,03 МГц 0,03 - 3,0 МГц 3,0 – 30,0 МГц 30,0 – 300,0 МГЦ 300,0 МГц – 300,0 ГГц	табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон табиғи фон	ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД ШРЕД	5 3 5 3 5 5 3 3 3 3 3	10 5 10 5 10 10 5 5 5 5 5	50 10 100 10 50 50 10 10 10 10 10	>50 >10 >100 >10 >50 >50 >10 >10 >10 >10 >10	>40* >50** >50***

*әсер уақыты 0,16 сағатқа тең немесе одан кем ШРЕД үшін.

** әсер уақыты 0,08 сағатқа тең немесе одан кем ШРЕД үшін.

*** әсер уақыты 0,2 сағатқа тең немесе одан кем ШРЕД үшін.

Иондаушы емес электромагниттік өрістер мен сәулеленулер әсер етуі кезіндегі еңбек жағдайын, сәйкес әсер ету уақыты үшін оларды нормалайтын жиілік диапазондарындағы энергетикалық экспозицияларды ескере отырып қалыптастырылған, жұмыс орындарындағы ШРЕД-ден жоғарылау кезінде қауіптіліктің 3-ші класына жатқызады және 4-ші классқа – қысқа уақыттық әсер ету үшін (уақыт 7.8. кестеге берілген ескертуде көрсетілген).

Жұмысшыларға әртүрлі нормаланатын жиіліктік диапазондарда жұмыс істейтін бірнеше көздермен туғызылатын иондаушы емес электромагниттік өрістер мен сәулеленулердің бір мезгілде әсер етуі кезінде жұмыс орнындағы еңбек жағдайының кластарын ең жоғары қауіптілік дәрежесі бар факторы бойынша қалыптастырады. Бұл кезде екі немесе одан да көп нормаланатын жиілік диапазондарында ШРЕД-ден жоғарылағаны анықталса, зияндылық дәрежесін бір сатыға көтереді.

Кесте 7.9. Оптикалық диапазондағы иондаушы емес электромагниттік сәулеленулер (лазерлік, ультракүлгін) әсер етуі кезіндегі еңбек жағдайының кластары

Фактор		Еңбек жағдайының кластары
		Қолай-лы	рұқсат етілген	зиянды				Қауіпті (экс- тремаль-ды)
		1	2	3.1	3.2	3.3	3.4	4
Лазерлік сәулелену		-	ШРЕД1 ДИИ 9 - 45	ШРЕД2 >ДИИ <9	<10 ШРЕД2	<10 ШРЕД2	>10 ШРЕД2	>10 ШРЕД2
Ультра күлгін сәулелену	УК-А,УК-В, УК-С өндірістік сәулелену көздері болғанда, Вт/м² УКС-дің профилақти-калық мақсаттағы сәулелену көздері болған- да (УК-А), мВт/м²

*ШРЕД1 – созылмалы әсер үшін; ШРЕД2 – бір реттік әсер үшін.

8 тарау

ФИБРОГЕНДІ ӘСЕРІ БАР ӨНДІРІСТІК ШАҢ

Шаң – дисперсті ортасы ауа, ал дисперстік фазасы – шаң түйіршіктері болып табылатын аэродиперсті жүйе. Шаң түйіршіктері қатты күйде және ондаған миллиметр бөлшектерінен микрометр бөлшектеріне дейінгі мөлшерде болады.