29. Агульныя і спецыяльныя здольнасці, іх хар-ка.

Здольнасці – індывідуальна- Ψ-ыя асабл-сці ч-ка, як. праяўляюцца ў дз-сці і з’я-ца ўмовай паспяховасці яе выкан-ня. Ад зд. залежыць хуткасць, глыбіня, лёгкасць і трываласць працэсы авалодання вун. Віды зд.: 1)агульныя – абумоўлены сац.-гіст. фактарамі, да іх адносяцца тыя зд-ці, як. важныя д/многіх відаў дз-сці (да працы, да зносін, навучанню, выхаванню і г.д- пазнавальныя зд-ці:запамінанне,мысленне, моўныя зд-ці і інш..). Паўлаў класіфіцыраваў людзей па агульным зд-цям на 3 тыпа: *мастак (перавага яркасці вобразаў, эмоцый); *мысліцель (перавага абстракцый, лагічнасці, аналітычнасці); *сярэдні/ змешаны (раўнавага двух папярэдніх). 2) спецыяльныя – забяспечвае магчымасць раз-ця якасц. асобы д/асобных відаў дз-сці за кошт спецыяльных задаткаў, як. адносяцца, напр, да музыкі, тэхнікі, матэмат,спорту; Па ўзроўню развіцця зд-сці падзяляюцца на: 1)адоранасць (сукупнасць агульных і спецыяльных здольнасцяў чал-ка ў вызначанай вобласці) 2) талант (адоранасць ч-ка, як рэалізуецца ў вызначанай вобласці праз спецыяльныя зд-сці, таленавітыя людзі – у сваёй эпохі); 3)геніяльнасць (адоранасць, якая выражаецца ў рэзультатах, дасягнутых у разнастайных абласцях дз-ці праз агульныя і спецыяльныя зд-сці).

30. Псіхалагічная сутнасць педагагічнай ацэнкі.

Ацэнка – комплексны, сістэматычны, доўгатэрміновы працэс, які заключаецца ў ступені суаднесеннасці наяўных ведаў з тым, што плануецца загадзя.

Педацэнка ў адрозненні ад адзнакі, як колькаснага паказчыку (характарыстыкі), ёсць якаснай характарыстыкай, у якой праяўляюцца адносіны настаўніка да вучня, ягоных ведаў, асобы ў цэлым.

Яна бывае непасрэднай (калі настаўнік непасрэдна ацэньвае вучня за выкананне задання ці адказ); апасяродкаванай (калі вучань ацэньваецца настаўнікам праз ацэнку іншага вучня, што выканаў заданне); не даецца аніякай ацэнкі (ацэнка адсутнічае) і настаўнік не робіць аніякіх заўваг, а проста гаворыць “сядай”. Гэта найгоршы від педацэнкі – неканструктыўны, таму вучань пачынае ацэньваць сябе праз суб’ектыныя тлумачэнні паводзінаў настаўніка, яго адносінаў да іншых дзяцей (што сказаў ім, як паглядзеў і г.д.), як ацаніў іншых і чаму, а не праз аб’ектыўную ацэнку.

Педацэнка настаўніка можа быць: аб’ектыўнай матываванай, канструктыўнай, добразычлівай, з яўным жаданнем дапамагчы вучню. Толькі ў гэтым выпадку яна будзе падахвочваць яго да пераадолення цяжкасцей, фарміраваць пазнавальнае матываванне, жаданне вучыцца.

Педацэнка выконвае наступныя функцыі: стымулюючую (падахвочванне); даследчую; арыеціровачную, рэгулюючую; санкцыйную; выхаваўчую, адукацыйную,карэктыўную.

Плённай педацэнка настаўніка будзе, калі яна стымулюе:

- фарміраванне ўнутранага (сапраўднага) матывавання ў вучняў;робіцца настаўнікам з улікам іх індывідуальных асаблівасцей,. Іх актуальных патрэб;

- сістэматычнага вывучэння дзяцей: плённасці педацэнкі настаўніка таксама спрыяе яе разнастайнасць.