8 Демократия – билік түрі

1 Латын тілінен аударғанда «демократия» қандай мағынаны білдіреді?

A) халық сайлауы C) халық одағы D) халық билігі

B) халық партиясы E) еркін халық

2 Халық билігі, теңдік, құқық, әділдік, еркіндік принциптеріне негізделген мемлекеттік құрылысы:

A) автократия C) тирания D) монархия

B) демократия E) республика

3 Тұңғыш демократиялық мемлекет:

A) Афины C) АҚШ D) Ресей

B) Спарта E) Рим

4 Аса маңызды мемлекеттік немесе қоғамдық мәселе бойынша сұрау салу немесе дауыс беру арқылы сайлаушылардың бүкілхалықтық еркін білдіруі:

A) референдум C) конференция D) сайлаулар

B) форум E) саммет

5 Референдумның түрлері:

A) жоғарғы және астынғы D) ішкі және сыртқы

B) республикалық және конституциялық E) жалпыхалықтық және жергілікті

C) ашық және жабық

6 Конституция, Конституциялық заңдар мен басқа да Қазақстан Республикасының мемлекеттік өміріндегі өте маңызды мәселелер жөніндегі шешімдердің жобалары бойынша, Республиканың барлық аумағында өткізілетін бүкілхалықтық дауыс беру:

A) Республикалық референдум D) Жалпыхалықтық сайлаулар

B) Республикалық форум E) Саммет

C) Халықаралық конференция

7 Референдумға қатысу қай жылдан рұқсат етілген?

A) 18 С) 20 D) 21

B) 16 Е) 17

8 Төменде берілген мәселелерінің референдумға қатысы жоғын көрсетіңіз:

A) Конституцияны қабылдау

B) Конституцияға өзгерістер енгізу

C) халықтың ұлттық, аудандық, облыстық негізде өзін-өзі анықтау заңдарын қабылдау

D) Президентті сайлау E) дұрыс жауап жоқ

9 Жеке тұлғаны биліктің бастапқы қайнар көзі ретінде мойындаудан, оның әлеуметтік субъект ретіндегі дербестігін, адам құқықтары мен бостандықтарын заң билігімен қорғауды көздеуден тұрады – бұл:

A) либералдық демократия D) тікелей демократия

B) плюралистік демократия E) өкілдік демократия

C) ұжымдық демократия

10 Батыс еуропалық елдердің басым көпшілігіне тән. Саясаттың басты субъектілері жеке адам да, халық та емес, әртүрлі топтар дейді. Осылайша тек топтың көмегімен жеке тұлға өз мүддесін қорғауға, өзін-өзі көрсетуге мүмкіндік алады – бұл:

A) либералдық демократия D) тікелей демократия

B) плюралистік демократия E) өкілдік демократия

C) ұжымдық демократия

11 Бұл демократия түрі бойынша тек халық қана, заң шығару және үкімет қызметін анықтау құқығына ие болуы керек дегенге саяды. Мұндай демократия түрі әлеуметтік субъект ретіндегі халықтың біртұтастығын, көпшілікке бағынуы қағидатын шексіздендіреді. Сонымен қатар, олар жеке тұлға автономдығын мойындамайды:

A) либералдық демократия D) тікелей демократия

B) плюралистік демократия E) өкілдік демократия

C) ұжымдық демократия

12 Тікелей немесе плебисцитарлы демократия:

A) жеке тұлғаны биліктің бастапқы қайнар көзі ретінде мойындаудан, оның әлеуметтік субъект ретіндегі дербестігін, адам құқықтары мен бостандықтарын заң билігімен қорғауды көздеуден тұрады

B) Батыс еуропалық елдердің басым көпшілігіне тән. Саясаттың басты субъектілері жеке адам да, халық та емес, әртүрлі топтар дейді. Осылайша тек топтың көмегімен жеке тұлға өз мүддесін қорғауға, өзін-өзі көрсетуге мүмкіндік алады

C) аса маңызды саяси мәселелерді халықтың өзі шешуі керек, ал биліктің өкілетті органдарын азайтып, азаматтардың толық бақылауына бағындыру керек деуден тұрады

D) халық тек тікелей ғана емес, билік органдарындағы өз өкілдері арқылы да билікке араласа алады деп есептейді. Осындай тәртіпте демократия халық алдында жауапты өкілетті басқару түрі ретінде сипатталады

E) негізгі идеясы халықтың басым көпшілігің тек билік органдарына өз өкілдерін сайлаумен шектеліп қоймай, басқа да биліктік, басқарулық іс-әрекеттерге тікелей қатысуын көздейді

13 Өкілдік немесе репрезентативті демократия:

A) жеке тұлғаны биліктің бастапқы қайнар көзі ретінде мойындаудан, оның әлеуметтік субъект ретіндегі дербестігін, адам құқықтары мен бостандықтарын заң билігімен қорғауды көздеуден тұрады

B) Батыс еуропалық елдердің басым көпшілігіне тән. Саясаттың басты субъектілері жеке адам да, халық та емес, әртүрлі топтар дейді. Осылайша тек топтың көмегімен жеке тұлға өз мүддесін қорғауға, өзін-өзі көрсетуге мүмкіндік алады

C) аса маңызды саяси мәселелерді халықтың өзі шешуі керек, ал биліктің өкілетті органдарын азайтып, азаматтардың толық бақылауына бағындыру керек деуден тұрады

D) халық тек тікелей ғана емес, билік органдарындағы өз өкілдері арқылы да билікке араласа алады деп есептейді. Осындай тәртіпте демократия халық алдында жауапты өкілетті басқару түрі ретінде сипатталады

E) негізгі идеясы халықтың басым көпшілігің тек билік органдарына өз өкілдерін сайлаумен шектеліп қоймай, басқа да биліктік, басқарулық іс-әрекеттерге тікелей қатысуын көздейді

14 Қатысу немесе партиципаторлы демократия:

A) жеке тұлғаны биліктің бастапқы қайнар көзі ретінде мойындаудан, оның әлеуметтік субъект ретіндегі дербестігін, адам құқықтары мен бостандықтарын заң билігімен қорғауды көздеуден тұрады

B) Батыс еуропалық елдердің басым көпшілігіне тән. Саясаттың басты субъектілері жеке адам да, халық та емес, әртүрлі топтар дейді. Осылайша тек топтың көмегімен жеке тұлға өз мүддесін қорғауға, өзін-өзі көрсетуге мүмкіндік алады

C) аса маңызды саяси мәселелерді халықтың өзі шешуі керек, ал биліктің өкілетті органдарын азайтып, азаматтардың толық бақылауына бағындыру керек деуден тұрады

D) халық тек тікелей ғана емес, билік органдарындағы өз өкілдері арқылы да билікке араласа алады деп есептейді. Осындай тәртіпте демократия халық алдында жауапты өкілетті басқару түрі ретінде сипатталады

E) негізгі идеясы халықтың басым көпшілігің тек билік органдарына өз өкілдерін сайлаумен шектеліп қоймай, басқа да биліктік, басқарулық іс-әрекеттерге тікелей қатысуын көздейді

15 Демократиялық құрылымды қалыптастыруға және бекітуге бағытталған саяси және әлеуметтік процестер:

А) демократияландыру

В) батыстандыру

С) индустрияландыру

D) модернизацияландыру

Е) урбанизацияландыру

16 Әлемнің демократияландыру себептерін көрсетіңіз:

А) әлеуметтік-саяси қозғалыстар

В) ғылыми жаңалықтар

С) ғылыми-техникалық төңкерістер

D) индустрияландыру, модернизацияландыру, урбанизацияландыру процестері

Е) авторитарлық саяси жүйелерді либерализациялау

17 Төменде берілген себептерінің демократизацияландыру процесіне қатысы жоғын көрсетіңіз:

А) «Қырғи-қабақ соғыстың» аяқталуы

В) социалистік тәртіптердің құлауы

С) авторитарлық саяси жүйелерді либерализациялау

D) индустрияландыру, модернизацияландыру, урбанизацияландыру процестері

Е) дұрыс жауап жоқ

18 Демократиялық процесс толқындары теориясын жасаушы, ғылыми айналымға «демократияландыру толқындары», «демократияландырудың ғаламдық толқыны» ұғымдарын еңгізген ғалым:

А) К. Маркс D) Г. Алмонд

В) Р. Даль Е) С. Хантингтон

С) Г. Митчел

19 Демократияның белгілерін шығарған ғалым:

А) К. Маркс Е) С. Хантингтон

В) Р. Даль

С) Г. Митчел

D) Г. Алмонд

20 Демократияның белгілеріне қатысы жоғын көрсетіңіз:

А) жоғарғы биліктің бірден-бір көзі ретінде халықты мойындау

В) барлық кәмелетке толған азаматтардың саяси өмірге қатысу мүмкіндігінің теңдігі

С) барлық азаматтардың интеллектуалдық саяси элитасына бағынуы

D) барлық азаматтардың көпшіліктің еркіне бағынуы

Е) мемлекеттік және қоғамдық өмір мәселелерін дауыс беру арқылы шешу