Экзаменационный билет №__5__

1. Определение показателей надежности и долговечности изделия. Бұйымның сенімділігін және ұзақмерзімділігін анықтайтын көрсеткіштер

Беріктік (өнімге) деп уақыт бірлігінде эксплуатациялық көрсеткіштерін сақтай отырып, өзінің берілген функциясын орындау қасиетін (сипатын) айтады.

Беріктік көрсеткіштің басты көрсеткіштеріне келесілер жатады:

- мүлткісіздік (безотказность);

- ұзаққа шыдамдылық (долговечность);

- жөндеуге жарамдылық (ремонтопригодность);

- сақталатындық (сохраняемость).

Ұзаққа шыдамдылық—алғашқы күрделі жөндеуге, жаңартуға және есептен шығаруға дейінгі физикалық және моралдық тозуды ескергендегі жұмыс істеу мерзімін сипаттайды.

Ұзаққа шыдамдылық көрсеткіштеріне келесілер жатады:

- қор (ресурс);

- орташа жұмыс істеу мерзімі;

- алғашқы күрделі жөндеуге дейінгі жұмыс істеу мерзімі;

- жөндеуаралық жұмыс істеу мерзімі;

- есептен шығаруға дейінгі мерзімі;

- алғашқы күрделі жөндеуге дейінгі жұмыс қоры (ресурс)

2. Механизм управления качеством продукции. Өнімнің сапасын басқаратын механизм

Өнімді сапалық басқарудың механизмі деп олардың принциптері, әдістері мен басқару функциялары өнімнің барлық өміршеңдік кезеңінде өзара байланысқан обьекттер пен субьекттердің басқаруын айтады.

Басқару обьектісі ретінде өнім сапасының сипаты мен көрсеткіштері және оған әсер ететін факторлар мен жағдайлар жатады.

Басқару субьектісі ретінде басқару органдары мен жеке тұлғалар жатады. Бәріне бірыңғай принциптері мен әдістерін іске асыратын әр түрлі иерархялық дәрежеде сапаның басқару функциясын атқарады.

Өнімінің сапалық басқару механизмін толық сипаттау үшін «жалпы», «арнайы» және «қамтамасыз етуші» ішкі жүйелерді қолданған жөн. Өнімнің сапалық басқару механизмінің «жалпы» ішкі жүйелеріне келесі ішкі жүйелерді жатқызады:

- өнім сапасы мен техникалық дәрежені жорамалдау және жоспарлау;

- өндірісте өнім сапасын реттеу;

- өнім сапасын бақылау;

- сапа дәрежесінің өзгеруін есептеу және анализдеу;

- сапаға жауапкершілік пен ынталандыру.

Өнімнің сапалық басқару механизмінің «арнайы» ішкі жүйелеріне келесі ішкі жүйелері жатады:

- стандарттау;

- өнімді сынау;

- өндірісте ақаудың профилактикасы;

- аттестация;

- сертификаттау;

Өнімнің сапалық басқару механизмінің «қамтамасыз ететін» ішкі жүйелеріне келесі ішкі жүйелері жатады:

- құқықтық қамтамасыз ету;

- ақпараттық қамтамасыз ету;

- материалды-техникалық қамтамасыз ету;

- метрологиялық қамтамасыз ету;

- кадрлық қамтамасыз ету;

- ұйымдастырушылық қамтамасыз ету;

- технологиялық қамтамасыз ету;

- қаржылық қамтамасыз ету.

3. Аналитический метод определения весовых показателей. Салмақтық көрсеткіштерді анықтайтын аналитикалық әдіс.

Бұл әдісті тәжірибе үрдістің шығу сипаттамасы тәжірибелік мәліметтер немесе теориялық алғышарттарының негізінде алынған аналитикалық функциясының сипаттауы кезінде қолданады.

Бұл әдістің математкалық базасы ретінде толық дифференциал функциясын қолдану болып табылады.

Мысалға, цистерна көлемінің қателігіне әсер ететін сызықтық өлшемдердің салмақтық коэффициентін анықтау керек.

Ол үшін цилиндрдің көлемін табамыз:

мұнда W—цилиндр көлемі;

D—диаметрі;

l—ұзындығы (немесе биіктігі)

Толық дифференциалды анықтаймыз:

Аз ауытқу кезінде дифференциалды ауытқумен өзгерту болады. Сонда:

мұнда , , —шама құраушылардың қателігі.

Соған тағы бір мысал, сызба бойынша цистернаның диаметрі D=2,0м ал l=3м болсын дейік. Ал нақты өлшегенде болды. Сонда абсолютті қателікті есептеп, салыстырмалы қателігін есептеуге болады: