
- •Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі рмк шжқ «л.Н.Гумилев атыдағы Еуразия Ұлттық университеті» Жылуэнергетика кафедрасы
- •Рмк шжқ «л.Н.Гумилев атыдағы
- •050717, 5В071700 «Жылуэнергетика» мамандығының студенттері үшін дәрістік кешені Астана
- •Отын-энергетикалық кешеннің проблемалары
- •Отын туралы жалпы мәліметтер және оған қойылатын талаптар
- •2 Дәріс – Органикалық отын сипаттамасы – 1 сағат
- •1. Өндірістік отынның негізгі түрлері
- •2. Отын классификациясы
- •3 Дәріс - Мұнай және оның пайда болуы. Жасанды сұйық отынның түрлері – 1 сағат
- •Оттық мазуттар.
- •Мұнайды өңдеу
- •Мазут тығыздығы
- •Табиғи газ
- •20ºС мен 1 мПа қысым кезінде газауалық қоспа жалындануының шегі
- •4 Дәріс – Жану теориясының жалпы сұрақтары – 1 сағат
- •1. Отындардың құрамдары
- •2. Жану жылуы
- •3. Жануға қажетті ауаның саны
- •4. Ауа артықтығының коэффиценті
- •5. Жану өнемінің есебі
- •Жану барысының материялдық балансы
- •5 Дәріс - Жану өнімінің энтальпияларын есептеу және жану температурасың анықтау - 1сағат
- •Жанудың калориметриялық температурасы
- •Толық және толық емес жанудың негізгі теңдеуі
- •Толық емес жану теңдеуі
- •Жану өнімдерінің диссоциациясы
- •Дәріс – Сұйық және газтәріздес отындарды жағу – 1 сағат
- •Жану үрдісінің физико-химиялық және термодинамикалық негізі. Жану үрдісінің жылу әсері
- •Химиялық тепе-теңдік.
- •Газдық жану реакциясының кинетикасы
- •Жану реакциясының механизмі.
- •7 Дәріс – Сұйық және газтәрізді отындардың жануы – 1 сағат
- •1. Газдық жанармайдың жануы
- •2. Жалынның қалыпты таралуы
- •Алаудың таралуы
- •2. Артық ауа коэффициенті
- •Кинетикалық оттықтардың тұрақты жұмысы шарттары қандай?
- •Артық ауа коэффициенті дегеніміз не?
- •9 Дәріс – Жану процессін тұрақтандыру – 1 сағат
- •Жану процессін тұрақтандыру
- •Алдын ала дайындалған қоспалардың турбулентті жануы
- •Газдардың диффузиялық жануы
- •10 Дәріс – Жалынның турбулентті таралуы – 1 сағат
- •Жалынның турбулентті таралуы
- •Температура воспламенения и пределы воспламеняемости горючих газов.
- •Сұйық жанармайдың жануы
- •11 Дәріс - Қатты отынның жануы. Жанудың физика- химиялық негізі – 1 сағат
- •Қатты отынның жануы
- •Жанудың физика- химиялық негізі
- •12 Дәріс - Диффузиялық құбылыстар теориясының элементтері – 1 сағат
- •1. Жану үрдістеріндегі диффузиялық құбылыстар.
- •2. Қозғалмайтын ортада орын ауыстыру құбылысы
- •3. Ағымдағы орын ауыстыру құбылысы.
- •4. Турбулентті диффузия
- •13 Дәріс - Қатты отындардың технологиялық жану схемасы – 1 сағат
- •1. Көмірұнтақтағыш диірмендері
- •2. Шаң ажыратқыштары
- •3. Шаңжеткізгіш
- •4. Шаң дайындау жүйесі
- •14 Дәріс – Органикалық отынды жағу әдістері – 1 сағат
- •1. Қабаттық жағу
- •2. Төмен температуралы жағу
- •3. Қайнаған қабатта жағу
- •Қолданылған әдебиеттер:
2. Жану жылуы
Отынның жануының жылуы дегеніміз бұл 1м3 газды отынның немесе 1кг қатты (сұйық) отынның толық жануынан бөлінген жылудың саны. Егер ылғал бу құрау қалпында болса (газ температурасы су буының биіктігі нүктесінен жоғары) онда жану жылуын Qн төмен дейді. Егер жанған өнімде ылғал сұйық түрде болса, онда жану жылуы жоғары деп атайды Qв. Жылу жануының жоғары, төмен белгілерінің айырмашылықтары отың жанған өнімінің құрамындағы су буының жылуына тең болады, яғни
G
дегеніміз
- ылғал массасы, ол 1кг отың жану өнімінің
құрамындағысы Гп-жылу
конденсациясы, 2,51Мдж/1кг су шартты түрде
қолданылады. G
көлемі
мына формулалар бойынша анықталады
а) қатты (сұйық) отынды жандыру кезіндегі кг/м3
б) құрғақ газ құрайтын отынды жандыру кезіндегі кг/м3
Құрғақ газ құрайтын отынды жандыру кезінде құрғақ газ құрайтын отынды жағу кезінде жанудың жоғарғы және төмен жылудың арасындағы байланыс мына теңдеумен беріледі
Қатты отың жану жылуы калориметриялық өлшемін нәтижесі бойынша анықталады. Отынның жану жылуының шамамен алғандағы мағынасын ескерту үшін тәжірибеде деректер болмаған кезде Менделеевтің эмпирикалық формуласын пайдалануға болады, Мдж/кг
Егер, отынның жанатын массасының жану жылуы QНГ, сондай-ақ отынның жұмыстық массасының күл мен ылғал құрамдары белгілі болса
1-мысал
Егер отынның органикалық массасындағы сутегінің H0 құрамы 5% болса, құрғақ отың сутегінің құрамын анық алу талап етіледі. Жұмыс отынның күлділігі АР=10%, ылғалдылық WP=20%, күкірттің құрамы SP=9%. .
Органикалық массаның құрғақтығын есептеу формуласы бойынша
Алдымен құрғақ массаның АС күлділігін анықтап, құрғақ массалар жұмыс күкіртінің құрамын есептейміз
SC және AC белгілеріне қарсы формула қоя отырып сутегінің жиынтық мағынасын анықтаймыз
2-мысал
Егер құрғақ газдың құрамдары белгілі болса, ылғалды газдардың құрамдарың анықтап алу қажет: домендық - 10,7 %, 0,02С; 28,5 % СОС; 2,5 % Н2С; 58,2 %
Домендық газды анықтау үшін – d - 30г/м3
Бұдан кейін К коэффиценттің мағынасын табамыз
Ылғалды газдардың құрамдарын есептейміз
;
1м3 газды құрғақ отың төменгі жану жылуы қалыпты жағдайда анықталады, Мдж/м3, оның құрамы бойынша және жекелей газды отын жануының жылулығы мына формула бойынша анықталады
Q CO, QH2, QСН4, QСmHn, QH2S -тиісті газдардың жану жылуы, Мдж/м3
CO, H2, CH4, СmHn, H2S – тиісті газдардын құрғақ газды отынның құрамындағы, %
Қатты және сұйық отынның немесе қатты отынның қосындысының жану жылуы, Мдж/м3
Р/- отынның біреуінің салмақтық үлгісі
QHP және QHPN қосынды құрамдарының жану жылуы, Мдж/кг
Газ құрамынды отынның қосындысының жану жылуы, Мдж/м3
Х- отынның біреуінің көлемдік үлгісі
QHPжәне QHPN қосынды құрамдарының жану жылуы, Мдж/м3.