- •Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі қ.И.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті
- •Магистралдық мұнай құбырлары Студенттің пәндік оқу-әдістемелік кешені
- •Алматы 2012
- •© Казахский национальный технический университет имени к.И.Сатпаева, 2012
- •1. Пәннің оқу бағдарламасы – syllabus
- •1.1 Оқытушылар туралы мәліметтер:
- •1.2 Пән туралы мәліметтер:
- •Выписка из учебного плана
- •1.5 Пәннің қысқаша мазмұны:
- •1.7 Әдебиеттер тізімінің мазмұны.
- •1.8 Білімді бақылау және бағалау. Бақылау түрлері бойынша рейтинг балдарын бөлу
- •Календарный график сдачи всех видов контроля по дисциплине «Магистральные трубопроводы (1-часть)»
- •Студенттердің білімін бағалау
- •1 Модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:
- •2 Модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:
- •2 Негізгі таратылатын материалдар мазмұны
- •2.1. Курстың тақырыптық жоспары
- •2.2 Дәрістік сабақ конспектілері
- •2.3 Тәжірибелік сабақтарының жоспары
- •1. Мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау тақырыбына қысқаша шолу (2 сағат).
- •2. Мұнай мен мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттері
- •3. Магистралды құбырөткізгіштің гидравликалық есептеулерінің
- •4. Магистралды мұнай құбырының технологиялық есебі (2 сағат).
- •5. Мұнай өнімдерін тізбектей айдау (2 сағат).
- •6. Мұнай өнімдерін тізбектей айдау кезіндегі құбырдың технологиялық есебі (2 сағат).
- •7. Тұтқырлығы көп шайырланғыш мұнайды айдау әдістері
- •8. Ыстық құбырөткізгішті гидравликалық есептеу (2 сағат).
- •2.4. Зертханалық сабақтардың жоспары
- •Мұнай құбырлары сабағынан зертханалық жұмысты жүргізген кездегі техника қауіпсіздігі шараларын оқып-үйрену (1 сағат)
- •Мұнай мен мұнай өнімдерінің тығыздығын анықтау (2 сағат).
- •Мұнай мен мұнай өнімдерінің құрамындағы механикалық қоспалар мен лас заттардың бар-жоқтығын анықтау (2 сағат).
- •Мұнай мен мұнай өнімдерінің құрамындағы су мөлшерін анықтау
- •Мұнай мен мұнай өнімдерінің кинематикалық тұтқырлығын анықтау әдісі (2 сағат).
- •Мұнай мен мұнай өнімдерінің шартты тұтқырлығын анықтау әдісі
- •Мұнай құбырын гидравликалық зерттеу (2 сағат).
- •Лупинг пен орнатылымды гидравликалық зерттеу (2 сағат).
- •2.5 Оқытушының жетекшілігімен орындалатын студенттердің өзіндік жұмыстары бойынша өткізілетін сабақтардың жоспары (соөж)
- •2.6 Студенттердің өздік жұмыстары бойынша сабақ жоспары (сөж)
- •2.8 Өздік бақылау үшін тест тапсырмалары
- •2.9 Курс бойынша емтихан сұрақтары
- •Глоссарий.
2.3 Тәжірибелік сабақтарының жоспары
1. Мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдау тақырыбына қысқаша шолу (2 сағат).
Тапсырмалар:
1. Қазақстанның дәлелденген мұнай, болжамдалған көмірсутек шикізатының қорлары туралы соңғы деректерді дайындаңыз. Қазақстандағы көмірсутек шикізатының қорларын өдіру, қайта өңдеу және шетке шығару. Қазақстандағы мұнай мен газ конденсаты экспорттарының негізгі бағыттары және көлемдері.
2. Қазақстандағы жұмыс істеп тұрған мұнай құбырларын қартадан көрсетуге дайындалыңыз және олардың шамамен алғанда іске қосылу жылдарын, мақсатын және өткізу қабілетін айтып шығыңыз.
3. Қазақстандағы жұмыс істеп тұрған мұнай өнімдері құбырларын қартадан көрсетуге дайындалыңыз.
Әдістемелік ұсыныстар: ҚР-ның жаңадан салынуы мүмкін құбырларына, олардың әлемдегі саяси жағдаймен байланыстылығына, ҚР-дағы көмірсутек шикізатының рыноктарына шығуға бағытталған бәсекелес елдердің таласына назар аударыңыз.
Негізгі әдебиеттер: 1 нег. [4-8], 2 нег. [3-8], 3 нег. [5-16]
Қосымша әдебиеттер: 2 қос. [18-33], 4 қос. [8-10], 5 қос. [9-11]
Бақылау сұрақтары:
1. Қазақстандағы көмірсутек шикізатының қорларын өдіру, қайта өңдеу және шетке шығару туралы соңғы деректерді айтып шығыңыз.
2. Қазақстандағы жұмыс істеп тұрған мұнай құбырларын қартадан көрсетіңіз.
3. Соңғы жылдарда Қазақстанда қандай мұнай құбырлары салынды?
2. Мұнай мен мұнай өнімдерінің физикалық-химиялық қасиеттері
(2 сағат).
Тапсырмалар:
Әртүрлі температурадағы мұнай мен мұнай өнімдерінің тығыздығы есептеу тақырыбына есеп шығару.
Әртүрлі температурадағы мұнай мен мұнай өнімдерінің тұтқырлығын есептеу тақырыбына есеп шығару.
Әртүрлі тасымал түрлеріндегі қаржы салыну, пайдалану шығындары және келтірілген шығындарды анықтау есептерін шығару.
Әдістемелік ұсыныстар: Тұтқырлық есептеу формулаларының қолдану аумағына назар аудару керек. Қаржы салыну, пайдалану шығындары және келтірілген шығындардың ортақ жақтары мен айырмашылықтарын және олардың мағынасын есеп шығаруға пайдаланыңыз.
Негізгі әдебиеттер: 1 нег. [14-20, 101-103] , 4 нег. [9-45]
Қосымша әдебиеттер: 1 қос. [5-17], 2 қос. [263-282]
Бақылау сұрақтары:
1. Әртүрлі температурадағы мұнай мен мұнай өнімдерінің тұтқырлығын есептеу үшін қандай формулалар қолданылады, олардың әлсіз жақтары қандай?
2. Қаржы салыну, пайдалану шығындары және келтірілген шығындар нені көрсетеді?
3. Ең тиімді тасымал түрі қалай анықталады?
3. Магистралды құбырөткізгіштің гидравликалық есептеулерінің
негізгі формулалары (2 сағат).
Тапсырмалар:
Құбырөткізгіштің гидравликалық ылдиын Дарси-Вейсбах формуласы көмегімен есептеу тақырыбына есеп шығару.
Құбырөткізгіштің гидравликалық ылдиын Лейбензон формуласы көмегімен есептеу тақырыбына есеп шығару.
Құбырөткізгіштегі арынның жоғалуын әртүрлі формулалар көмегімен есептеу тақырыбына есеп шығару.
Әдістемелік ұсыныстар: Гидравликалық ылди сызығы арқылы құбырөткізгіштің кез-келген нүктесіндегі қысымды қалай табуға болатынын ойлаңыз.
Негізгі әдебиеттер: 1 нег. [103-110], 3 нег. [71-99],
4 нег. [130-139]
Қосымша әдебиеттер: 1 қос. [17-55], 4 қос. [13-17]
Бақылау сұрақтары:
1. Блазиус формуласы қалай жазылады?
2. Альтшуль мен Шифринсон формулалары қалай жазылады?
3. Турбулентті үш аумақтың пайда болу себебін түсіндіріңіз.