Әдістемелік нұсқаулар: рефераттың құрамында келесілер болуы тиіс: мазмұны, кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімі. Реферат 12-16 бетте тұрады.

6 – тақырып. Кәсіпорынның маркетингтік қызметін талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 6.1.

Зауыттың келесі мәліметтері бойынша сорттылықтың төменеуіне байланысты шығындарды (немесе сорттылықтың өсуіне байланысты жинақтарды) анықтаңыз:

СОРТ	1кг бағасы, тенге	шығарылуы, кг
		жоспар	іс жүзінде
I	500	1700	1600
П	400	900	500
III	200	-	100

Есеп 6.2.

Фабриканың сорт бойынша өнімнің таралуы келесі мәліметтермен сипатталады:

СОРТ	2010ж.	2011ж.
		жоспар	Іс жүзінде
1	95.0	95.0	94.5
П	4,1	4,5	5.3
Ш	0.9	0.5	0.2

Есеп бері жылының іс жүзіндегі өнімнің сорттылығын жоспармен және өткен жылмен салыстырыңыз. 1 метр матаның орташа бағасы бойынша салыстыру: 1- сорттың бағасынан I және П сорттың бағасы 20% төмен; 1- сорттың бағасынан I және III-сорттың бағасы 40% төмен

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

7 – тақырып. Өндіріс пен өткізуді талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 7.1.

Қарағанды кондитерлік фабрикасы бойынша есептік жылдың IV кварталы үшін келесі мәліметтер болған.

Өнім түрі	Шығару, тонна		1т үшін келісілген баға,мың теңге
	жоспар	шын
Халуа Шоколад Карамель Сұлы печенье	17200 550 2700 10000	16900 600 2800 7000	180 350 190 147

Жоспардың товар өнімінің жалпы көлемі бойынша және ассортиментті ескере отырып орындалуын (үш әдспен) анықтау.

Есеп 7.2

Есеп беру тоқсанының болаттан шатыр істейтін цехтін жұмысы туралы мәліметтер берілген:

өнім түрі	1 тоннаның бағасы, тенге	шығарылуы, тонн
		жоспар	іс жүзінде
1 сорттын болат шатырының қаңылтыр жуандығы: 0,45мм 0,50мм 0,55мм 0,63мм 0,80мм	149,00 143,50 138,50 134,00 128,50	125 150 175 200 350'	112 144 170 230 420

1. Жоспардың орындалу пайызын анықтау керек: а) әрбір өнім бойынша; б) өнімнің жалпы көлемі бойынша; в) ассортименті бойынша. 2. Нәтижелерін талдау керек.

Есеп 7.3.

Темір-бетон бұйымдарының зауытының жоспарының орындалуы келесі мәліметтермен сипатталады:

Бұйымдар	Шығарылуы, шаржы м.		1 шаржы м. бағасы, тенге
	жоспар	Іс жүзінде
Ферма	3160	6175	1400
Жол плиткасы	32260	32070	5000
Аэродромның плиткасы	98300	98500	5500

Жалпы өнім көлемі бойынша және ассортимент бойынша жоспардың орындалу пайызын анықтаңыз (үш әдіспен). Қортынды жасаңыз.

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

8-тақырып. Еңбек ресурстарының қамтамасыз етілуін талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 8.1.

Есептік жыл мен алдыңғы жылдардағы кадрлардың ағымдылығының коэффициенттерін есептеу, оларды салыстыру, талдамалық қорытындылар жасау.

Көрсеткіштер	Алдыңғы жыл	Есептік жыл
Орташа тізімдік сан, адам	1496	1490
Жұмысышлардың кеткендері, оның ішінде: - басқа ұйымдарға ауысуына байланысты -кешігуіне және еңбек тәртібін басқа да бұзуына байланысты - өз еркі бойынша кеткендер	40 18 31	32 20 40

Есеп 8.2

Келесі мәліметтер негізінде еңбек өнімділігінің өсуі бойынша тапсырыстардың динамикасы мен орындалуын талдау:

Көрсеткіштер	Базистік жыл	Есептік жыл
		Жоспар	Нақты
Тауар өнімі, мың теңге	20000	22000	21000
Орташа тізімдік саны, адам	100	105	95

Есеп 8.3.

Кестедегі мәліметтер бойынша кәсіпорында жұмыс уақытының ішкі сменалық және тұтас күндік жоғалтулар бар екенін анықтау керек.

Бір жұмысшының өнімділігінің көрсеткіштері, теңге	Өткен жыл	Есептік жыл
		Жоспар	Нақты
Орташа сағаттық Орташа күндік Орташа жылдық	7,03 61,47 15327	6,99 62.58 16427	7,05 65,09 16999

Жұмыс уақытын пайдалануды сипаттау.

Есеп 8.4.

Жұмысшылардың еңбекақы қорына жеке факторлардың әсерін анықтау:

Көрсеткіштер	Жоспар	Нақты
Жұмысшылардың орташа тізімдік саны, адам	175	174
Жұмысшылардың еңбекақы қоры, мың теңге	4891	5077
Жұмысшының орташа айлық еңбекақысы, теңге

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

9-тақырып. Өндірістік ресурстарды талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 9.1.

Өнеркәсіптік кәсіпорын бойынша келесі мәліметтер бар, мың теңге:

Көрсеткіштер	Базистік жыл	Есептік жыл
Товарлық өнім	18000	19200
Өндірістік қорлардың орташа жылдық құны	10050	13000
Негізгі қорлардың белсенді бөлігінің орташа жылдық құны	4000	6000

1. Базистік және есептік жылдардағы негізгі қорлар мен олардың белсенді бөліктерін пайдалану көрсеткіштері. 2. Төмендегілердің динамикасын индекстік әдіспен талдаңыз: а) товар өнімінің көлемін; б) негізгі қорлардың орташа жылдық құнын; в) қор қайтарымын; г) негізгі қорлардың белсенді бөлігінің қор қайтарымын. 3. Есептелген индекстер арасындағы өзара байланыстылықты анықтаңыз. 4. Келесі факторлардың товар өнімінің көлемінің динамикасына әсерін анықтаңыз: а) негізгі қорлардың орташа жылдық құнынының; б) қор қайтарымының; в) негізгі қорлардың белсенді бөлігінің қор қайтарымының; г) негізгі қорлардың белсенді бөлігінің үлесінің. Қорытынды жасаңыз.

Есеп 9.2

Петропавл механикалық заводында есептік жыл барысында технологиялық құрал-жабдықтардың бір бөлігі ауыстырыла отырып, реконструкция жасалған. Төмендегі кестеде заводтың реконструкцияға дейінгі және реконструкциядан соң болған кейбір көрсеткіштері берілген.

Көрсеткіштер	Өткен жыл	Есептік жыл
Тауар өнімі, мың теңге	39600	48400
Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, мың теңге	33000	44000
Жұмысшылардың орташа жылдық тізімдік саны, адам	60	58

Істеу қажет: I. Қор қайтарымын, қор қарулылығын, әрбір кезең үшін жұмысшының еңбек өнімділігін, олардың жеке индекстері мен олардың арасындағы өзара байланыстылықты анықтау. 2. Негізгі қор құны мен қор қайтарымының өзгеруіне байланысты тауар өнімінің өсімін. 3. Жұмысшылар саны мен еңбек өнімділігінің өсуі есебінен өнім көлемінің өсімін. 4. Еңбек өнімділігі мен қор қарулылығы есебінен қор қайтарымының өзгеруін. Талдамалық қорытындылар жасау.

Есеп 9.3.

Келесі мәліметтер бойынша машиналарды интенсивті, экстенсивті, интегралды пайдалану коэффициенттерін табу керек.

Көрсеткіштер	Өткен жыл	Есептік жыл
Өнім шығару, мың теңге	21500	22224
Істелген станок-сағаттар саны	4468,4	3829,31
1 станок-сағаттың орташа өнімділігі	4,8	6,8

Есеп 9.4.

Өнеркәсіптік кәсіпорын бойынша келесі мәліметтер берілген

Көрсеткіштер	Алдыңғы жыл	Есептік жыл
Тауар өнімі	15000	10000
Негізгі өндірістік қорлардың орташа жылдық құны, мың теңге	8000	5000
Оның ішінде белсенді бөлігінің	3500	3000
Орнатылған құрал-жабдықтар саны, бірлік	500	450
Істелген машина-сменалар	350000	240000
Материалдық шығындар, мың теңге	9000	6000
Істелген машина-күндер	140000	120000

Қор қайтарымына келесілердің әсерін анықтау: материалдық шығындар коэффициентінің, құрал-жабдықтың сменалық өнімділігінің, сменалылық коэффициентінің, құрал-жабдық бірлігінің құнының және НӨҚ белсенді бөлігінің үлесінің. Талдамалық қорытындылар жасау, нәтижелерді жалпылау.

Есеп 9.5.

Келесі мәліметтер негізінде листтік прокаттың жылдық бағдарламаға жоспарлы және нақты шығындалуын, прокатты пайдалануды, нақты шығындардың жоспарлыдан бүкіл шығарымға қатысты да, сол сияқты жеке заттар бойынша да ауытқуын анықтау. Прокатты мүмкін үнемдеудің шамасын анықтау.

Атауы	Нақты шығарым	Заттың 1 листіне листтік прокатты шығындау, тонна
		Норма	Нақты шығындау
Гидравликалық тіректер	200	0,6	0,65
Автоцистерналар	200	1,2	1,14
Гидроқозғалтқыштар	1500	0,8	0,89

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,12,13,14

10-тақырып. Өнімнің өзіндік құнын талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 10.1.

Бір теңге өнімге келетін шығынды анықтаңыз және өнімнің өзіндік құнының өзгерісіне өндірілген өнімнің және бір теңге өнімге келетін шығынның әсерін айқындаңыз (2 әдіспен).

көрсеткіштер	I тоқсан	II тоқсан
Өндірілген өнім, тыс.тг.	1100	1642
Өнімнің өзіндік құны,тыс.тг.	891	1465
1 теңге өнімге келетін шығын.тг.	?	?

Есеп 10.2.

Іс жүзінде шығарылған өнім көлемі 18000 дана., іс жүзіндегі баға 42 тг, бір өнімнің іс жүзіндегі өзіндік құны 38 тг. Бір теңге өнімге келетін шығынды анықтыңыз.

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

11-тақырып. Маржиналдық талдау

Тапсырма: Берілген есептерді шығарыныз және қортындылар жасаныз.

Есеп 11.1.

Бұйымдар бір бірлігіне 25 ш.б. бағасы бойынша сатылады, ауыспалы шығындар бір бірлігіне 17 ш.б., тұрақты шығындар 350000 ш.б. құрайды.

1. Шығынсыздық нүктесінде санын және түсімін табыңыз;

2. Кәсіпорын 30000 ш.б. пайда алу үшін қанша бұйым сатылу керек;

3. Сатылу көлемі 45000 ш.б. тең болғанда, таза пайданы анықтау қажет.

Есеп 11.2.

Фирмада бір өнімді өндіретін 2 бөлімше жұмыс істейді, өнімнің бір бірлігінің бағасы 10 ш.б.

Өнім бірлігін өндіруге шығындар	А	В
Тікелей материалдар шығындары	2,6	2,6
Тікелей еңбек шығындары	0,75	3,0
Ауыспалы үстеме шығындар	2,65	2,5
Тұрақты шығындар	347000	158000

1. Әрбір бөлімше үшін шығынсыздық нүктесіндегі санын (көлемін) және түсімді анықтаңыз.

2. Әрбір бөлімше үшін өндіріс көлемі 105000 бірлікке тең болғанда, таза пайданы анықтаңыз.

3. Өндіріс көлемі қандай болғанда бөлімше шығындары тең болады.

Әдістемелік нұсқаулар: есептерді шығаруда экономикалық талдау әдістемесін негізге алу және есептерді шығару үшін келесі кезекті логикалық пікірді ұстану: а) экономикалық құбылыстар мен үрдістердің қандай объектілері пайдаланылады; ә) олардың өзгеруіне қандай факторлар әсерін тигізетінің анықтау және себептерін анықтау; б) шаруашылық операциялар нәтижесінде есептерде қандай өзгерістер болғанын анықтау; в) қортындылар жасау.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

12-тақырып. Қаржылық талдау негіздері

Тапсырма: Төмендегі тақырыптарға рефераттар жазу керек:

1.Мүлікті және оның пайда болу көздерін талдау

2.Нақты бір кәсіпорын мәліметтерінің негізінде мүлікті және оның пайда болу көздерін талдаңыз.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

13-тақырып. Компанияның қаржылық жағдайына жалпы баға беру

Тапсырма: Нақты бір кәсіпорын мәліметтерінің негізінде қаржылық жағдайына баға берініз және қортынды жасаныз.

Әдістемелік нұсқаулар: Тапсырманы орындау үшін кәсіпорынның кейәнгә үш немесе төрт жылына (тоқсанға) бухгалтерлік балансын, кірістер мен шыңындар есебін алу қажет және көлденен және тігінен талдау жасау керек. Талдау нәтижесін графиктер мен диаграммалар арқылы ұсыну қажет, қортындылар жасау керек.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

14-тақырып. Баланс өтімділігін талдау

Тапсырма: Нақты бір кәсіпорын мәліметтерінің негізінде кәсіпорынның төлем қабілеттілігіне және өтімділігіне баға берініз және қортынды жасаныз.

Әдістемелік нұсқаулар: Тапсырманы орындау үшін кәсіпорынның кейәнгә үш немесе төрт жылына (тоқсанға) бухгалтерлік балансын, кірістер мен шыңындар есебін алу қажет және көлденен және тігінен талдау жасау керек. Талдау нәтижесін графиктер мен диаграммалар арқылы ұсыну қажет, қортындылар жасау керек.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14

15-тақырып Қаржылық тұрақтылықты талдау

Тапсырма: Нақты бір кәсіпорын мәліметтерінің негізінде қаржылық тұрақтылығына баға берініз және қортынды жасаныз.

Әдістемелік нұсқаулар: Тапсырманы орындау үшін кәсіпорынның кейәнгә үш немесе төрт жылына (тоқсанға) бухгалтерлік балансын, кірістер мен шыңындар есебін алу қажет және көлденен және тігінен талдау жасау керек. Талдау нәтижесін графиктер мен диаграммалар арқылы ұсыну қажет, қортындылар жасау керек.

Әдебиеттер:1,2,3,4 ,5, 6, 7,8,10,13,14