6.1. Серпімді су арынды режим кезіндегі ұңғылардың шығымын анықтау.

Жеткілікті дәл жуықтау әдісін қарастырайық:

Әсер ету радиусын анықтайды.

Қалыптасқан және қалыптаспаған фильтрация кезіндегі жолақ тәріздес кеніш үшін шығым сәйкесінше мынадай:

, (6.5)

, (6.6) бұдан , (6.7)

Радиалды ағын үшін осыған ұқсас алынады:

(6.8)

Бірінші фазада, берілген түп қысымы кезінде ұңғымының шығымы

, (6.9)

мұна - Фурье параметрі

Серпімділік режим жағдайында жұмыс істеп тұрған ұңғының қабырғасындағы қысымды анықтау.

Жұмыстағы ұңғының әсері тұтыну нұсқасына жетпеген жағдайда, қалыптасқан жағдайды бірінен соң біріне ауысу әдісін қолдана отырып қабаттың кез-келген нүктесіндегі және ұңғыдағы қысымды келесі формулалар бойынша анықтауымызға болады:

(6.41)

(6.42)

мұнда:

(6.43)

2) ұңғыманың жұмыс істеуінің 2-ші фазасын зерттеу.

Екінші фаза кезіндегі (ағымдағы) кез-келген уақыт сәтінде ұңғы қабырғасындағы және қабаттың өткізбейтін шеңберлі шекарасындағы қысымның төмендеуін мына келесі формулалар сипаттайды:

, (6.44)

(6.45)

мұнда:

(6.46)

t1-бірінші фазаның аяқталу уақыты

6.46-ші формуланы ескере отырып 6.44-ші формуланы былай жазуға болады:

Қабаттың кез-келген нүктесіндегі қысымның төмендеуіне Г.И.Боренблаттың формуласын қолдануға болады:

Бұны қолдану үшін, мына қатынас болу керек.

Серпімділік коэффициенті. Сұйықтың серпімділік қоры.

Ірі кен орындарының Pпл бастапқы қысымы жоғары болатын және ауқымды тұтыну көзі бар кен орын игеру кезінде қысымның өзара тарау процессі ұзаққа созылады. Бұл процесстер қабаттың және оны қанықтыратын сұйықтардың серпімді қасиеттерінің әсерінен болады. Игеру аймағындағы қысымның төмендеуі сәйкесінше, сұйықтың ұлғайуын және қуыс көлемінің қысқаруын тудырады. Қуыстылық пен сұйық көлемі аз ғана ауқымды (шағын аралықта) өзгергенімен, қабаттың серпімділік қасиетке ие болуына айтарлықтай әсер етеді. Кейде серпімділік қоры, яғни тау жыныстары мен оны қанықтыратын сұйықтардың серпімділік энергиясы есебінен мұнай кенішін толығымен игеруге болады. Бұл жағдайда қабат режимі серпімді деп аталады. Серпімділік қоры мына формуламен есептеледі (анықталады):

^* - серпімді сыйымдылық коэффициенті;

Серпімді режим үшін негізгі бөлігі – қабат қысымының қанығу қысымынан жоғары болуы Рпл Рнас, бұл фильтрациялық ағынның бір фазалығын қамтамасыз етеді.

Серпімді қабат пен оны қанықтыратын серпілмелі сұйықтың көлемді серпімділік коэффициенті (екеуінің де) өте аз мәнге ие болғанымен, қабаттағы қысымның өзара таралу процессі айтарлықтай ұзақ уақытқа созылады. Қабаттың өткізгіштігі аз болған сайын, оны қанықтыратын сұйықтың тұтқырлығы жоғары болған сайын және қабат пен сұйықтың көлемді серпімді коэффициенті үлкен болған сайын, бұл процесс соғұрлым жай жүреді. Қысымның өзара таралу процесінің негізгі сипаттамасы – бұл қабаттың пьезоөткізгіштік коэффициенті (яғни қысымды өткізгіштік коэффициенті).

ТТТТТТ

Түзу сызықты пайдалану қатарының шығымы.

С ызықтық жүйе. Түзу сызықты айдау ұңғысының қатары мұнай өңдеу қатарларымен ауысып келуін сызықтық немесе фронталды жүйе су басу деп аталады. Осындай жүйені қолдану кезінде өңдеу және айдау ұңғысын бір біріне қарама қарсы емес шахматты ретте орналастыру қажет. 1 айдау ұңғысына 2 өңдеу ұңғысы келеді. Жүйенің элементі ретінде квадрат болады., ортасында 1 айдау ұңғысы бұрыштарында 4 өңдеу ұңғысы.