3) Ойлануды, бағалауды білдіретін ым:

- қолын иегінде ұстау – қарсыласының ұсыныстарының бір жері қызықтырды деген сөз. Ал, қарсыласы оны не қызықтырғанын анықтап, әңгімені соның төңірегінде өрбітуі керек.

- «мұрнының үстін шымшу (переносица) – қарсыласының терең ойға батқанын көрсетеді.

- «көзін қысып, иегін сипа» - өзінің сұрақтарына жауап іздеп отырғанын көрсетеді.

- егер қатысушының бірі иегін алақанға тіреп, сұқ саусағын бетіне қойса, ал қалған саусақтары аузынан төмен болса, онда ол қарсыласының айтқандарын сынап отырғаны.

Д. Іскерлік тамақ (түскі) (деловой обед) – бұл АҚШ-та кездеседі. Еуропада тамақ – тамақ ретінде болады. тамақ кезінде саясат, жанұя, ауру туралы айтуға болмайды. Шақырушы жақ ренжиді. Алдына қойған тамақтың бәрін (экзотикалық тамақты да) жеу керек.

Е. Сыйлық. Соңғы кездері сыйлық тарту әдетке айналған. Жапонияға кездескеннен бастап, бір-біріне сыйлық беру әдеттегі жағдай. Еуропада кездесу біткен соң береді.

- проблемалық сұрақ:

Тұрпайы қол алысып амандасу нені білдіреді?

Жлына екі рет қана қол алысу қай елдерге тән? Не себептен?

Амандасушы инициативаны қарсыға береді.

Қарсыласын өзіне қаратып сөйлесудің мәні неде?

Әдебиеттер:

1. Козырев Г.И. Осн. Конфликтологии, М, 2007.

2.Рыжков О. Политология, конфликты. М.1997.

3.Скотт Д. Б. Способы разрешения конфликтов. Киев 1991.

4.Фишер Р., Юри У. Путь к согласию или переговоры без поражения. М. 1992.

14.Тақырып. Үшінші жақтың халықаралық қақтығысты реттеуге қатысуы.

қақтығысқа қатысушылар тарапынан үшінщі жаққа(медиатор) қойылатын талаптар.

• Тезис: - тікелей (тек қарсы екі жақ) келіссөз барсында ортақ мәмліге келмесе, одан шығу үшін келіссөзге үшінші жақты (басқаша, - медиация, немесе медиаторлық) шақырып. Келіссөзді жандандыруға тырысады. Медиатор – формальды (ресми) және биформалды (биресми) болып екіге бөлінеді Ресми медиатордың халықаралық аренда белгілі бір статусы, не оппоненттерге әсер ете алатын мүмкіндіктері бар:

• Биресми медиатордың халықаралық аренада ресми статусының жоқтығына қарамастан, қатысушылар олардың бұдан бұрынғы осындай мәселелерді реттеудегі беделін мойындайды.

Қақатығысқа қатысушылар қандай жағдайда үшінші жақты келіссөзге шақырады?

а) қатысушылар келіссөз барысында мүмкін болған барлық аргументтерін таусып, тығырыққа тірелгенде;

б) екі жақта өз ұстанымдарынан бас тартпай, басқа пікірді мойындамай, ортақ идея таппағанда;

в) қақтығысты шешуде басты рөл атқарады леп сенген құқықтық өлшемдер мен құндылықтар екі жақтың бірінің ұстанымдарын негіздеуге мүмкіндік бергенде;

г) екі жақ уақытша келісімге келгенмен, оның орындалуын қадағалау қажет болғанда.

Медиаторларды қақтығыстарды реттеуші ретінде пайдалану.

Әдебиеттер:

1. Козырев Г.И. Осн. Конфликтологии, М, 2007.

2.Рыжков О. Политология, конфликты. М.1997.

3.Скотт Д. Б. Способы разрешения конфликтов. Киев 1991.

4.Фишер Р., Юри У. Путь к согласию или переговоры без поражения. М. 1992.

15.Тақырып. «Челнок дипломатиясы» тактикасын қолдану. Медиатор екі жақты бөліп, содан кейін олардың әрқайсысымен жеке-жеке сөйлесіп, олардың ұстанымдарының кейбір қырларын анықтайды. 4) Оппоненттің біріне қысым көрсету тактикасы - өз ұстанымынан кеткісі келмегенр жақпен сөйлесу арқылы, оны компромиске көндіру.

5) Директивті әсер ету тактикасы - қатысушылардың әлсіз жерлерін көрсету арқылы, олардың қателіктерін көрсету. Осылай оларды компромиске келтіреді.

- проблемалық сұрақтар:

• рефлексивті араласу техникасының мәні неде?

• тәуелсіз араласу техникасы қандай жағдайда қолданылады?

• контексті араласудың техниканың басқа түрлерінен айырмашылығы неде?

• «челнок дипломатиясмының» мәні неде?

• оппоненттерге қысым көрсету тактикасы қандай жағдайда қолданылады?

- әдебиеттер: 1-2 тақырыпшадан қараңыз.

Әдебиеттер:

1. Козырев Г.И. Осн. Конфликтологии, М, 2007.

2.Рыжков О. Политология, конфликты. М.1997.

3.Скотт Д. Б. Способы разрешения конфликтов. Киев 1991.

4.Фишер Р., Юри У. Путь к согласию или переговоры без поражения. М. 1992.

-