§33. Қоғамды жаңарту шараларының қарқын алуы

869. 1987 жылдын басынан 1991 жылдың соңына дейінгі уақытта Қазақстан Ресей қарамағындағы келешегі күңгірт, тәуелді одақтас республикадан дүние жүзіндегі іргелі мемлекеттермен терезесі тең, тәуелсіз елге айналды, тарихтың осындай қысқа мерзімі ішінде ғасырлардың үлесіне татитын ауыр да маңызды жолдан өтті

870. Қазақстанның жаңа басшысы Колбин шын мәнінде генерал губернатор миссиясын атқарды

871. Жаңадан сайланған КСРО халық депутаттарының І съезінде Колбиннің Халықтық бақылау комитетінің төрағасы қызметіне сайланып, Қазақстаннан кетуіне дейін осылай болды

872. 1989 ж.маусымда Қазақстан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшылығына Н.Назарбаев келді

873. 1987 жылы Қазақстан КП Орталық Комитеті мен Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің қазақ және орыс тілдері туралы қаулылры шықты

874. «Қазақ КСРндегі тілдер туралы Қазақ КСРнің заңын» республиканың жоғарғы Кеңесі 1989 жылы қыркүйекте қабылдады

875. Бұл құжатта егеменді Қазақстан республикасының мемлекетті тілі қазақ тілі деп көрсетілді

876. 1990 жылдың маусымынан 1991жылдың маусымына дейін республикада қазақ тілінде 482 балабақша, 155 мектеп, 4 кәсіптік техникалық , ЖОО факультеттері, бөлімдері ашылып, қазақ тілін үйрететін топтар құрылды

877. 1988ж.Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен 1930-1950жж.жазықсыз жазаға ұшыраған қазақ зиялыларының бір тобы ақталды. Олар: Шәкерім Құдайбердіұлы, Жүсіпбек Аймауытов, Міржақым Дулатұлы, Ахмет Байтұрсынұлы, Мағжан Жұмабаев

878. Осы кезден бастап баспасоз бетінде аса көрнекті қоғам және мәдениет қайраткерлері Әлихан Бөкейханов, Мұхаметжан Тынышбаев, Халел Досмұхамедов, Жаһанжа Досмұхамедов, Мұстафа Шоқай, Құдайберген Жұбановтардың өмірі мен қоғамдық қызметіне қатысты шындықтар айтылған материалдар көптеп жариялана бастады

§34. Демократяландыру үрдісінің одан әрі жалғасуы

879. 1989 жылдың күзінде Қазақстанның Жоғарғы және жергілікті кеңестерінің сайлауы өтті. Бұл сайлауда алғаш рет балама кандидаттардың дауысқа түсу құбылысы көрініс берді

880. 1990жылдарға аяқ басар шақта партияның барлық іске араласуына шек қойыла бастады

881. 1980 жылдардың соңында Қазақстанда жоғарылардың бұйрығынсыз, компартияның рұқсатынсыз, халықтың қайнаған ортасынан шыққан саяси белсенді адамдардың ұйымдастыруымен түрлі қозғалыстармен саяси бірлестіктер пайда бола бастады

882. Алдына ізгі мақсаттар қойған, антиядролық, экологиялық қозғалыс? Невада – Семей

883. 1989 ж.28 ақпанда Алматыда бой көтерген бұл қозғалыстың ұйымдастырушысы, деялық жетекшісі? Олжас Сүлейменов

884. Бұл саяси ұйым «5-5» формуласы бойынша әлемдегі аса ірі полгондардың бәрін жою, әскери мақсаттағы – ядролық соғыс қаупін ыдырату сияқты ғаламдық мәселелерді көтерді

885. 1990 ж.жазында «азат» азаматтық қозғалысы құрылды

886. «Славян» қоғамы Қазақстанда тұратын славян текті жұрттар өкілдерінің мүдделерін қорғау ниетін көздеп құрылды

887. Қазақстандық немістердің «Видергебурд» ұйымы аз уақыт ішінде мүшелері көп, қаражаты мол, танымал бірлестікке айналды

888. 1990 жылдың соңына таман Қазақстандағы бірлестіктер саны жүзден асып кетті

889. 1991 ж.маусымда «Қазақ КСРндегі қоғамдық бірлестіктер туралы заң» қабылданды

890. 1989ж.шілдеде Ресейдегі Кузбасс, Украинадағы Донбасс кеншілерінің ереуілге шығуы Қарағанды көмір бассейнінде істейтін жұмысшылардың бас көтеруіне ықпал етті

891. Кеншілер алғашында экономикалық талаптар қойды:еңбекақыны көбейту, шахтадағы жұмысты жақсарту, азық түлік түрлерін молайтуды алға тартты. Кейін саяси талаптар қойды

892. Ереуілшілерді тоқтату үшін Қарағандыға келген КСРО көмір өнеркәсібі министрі Шадовтың уәделеріне олар қанағаттанбады

893. Осы кезде Қазақстан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы Н.Назарбаев шұғыл түрде ұшып келіп кеншілермен бірнеше кездесулер өткізді

894. 1989 ж.маусым аййында Маңғыстау обл. Жаңаөзен қаласында халық бұқарасының ірі бас көтеруі болды