ХьакIэр

Адыгэмэ хьакІэр сыдигъуи ялъапІ. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэмэ ащыщ цІыфхэри, янэІуасэхэри, яныбджэгъухэри адыгэмэ хьакІэу алъытэх.

ХьакІэм ахъщэу, мылъкоу, былымэу, гъомлапхъэу тырагъэкІодэщ-тым шъхьасыхэрэп, ыужыкІи ащ утегущыІэжьыныр яхабзэп.

Адыгэхэр хьакІэм амалэу яІэмкІэ дэІэпыІэх, къаухъумэ. Адыгэ гу-щыІэжъыми ар хегъэунэфыкІы: «Адыгэ хьакІэр пытапІэ ис».

ХьакІэр хьакІэщым исыщтыгъэ, иш шэщым итэу унагъом исхэмэ агъашхэщтыгъэ, псы рагъашъощтыгъэ.

ХьакІэр къызыкІуагъэр мэфищ охъуфэкІэ «Хэтмэ уащыщ?», «Тыдэ укъикІыгъ?», «Сыд уилъэгъун?» аІоу еупчІынхэр адыгэмэ яхэбзагъэп.

ХьакІэм нахь гъомлэпхъэ дэгъур фагъэхьазыры, Іанэм тетэу ыпашъхьэ рагъэуцо.

ХьакІэным мэхьанэшхо иІ. Ащ цІыфхэр зэфещэх, зэблагъэ ешІых: чэфыгъо ин унагъом исмэ къахелъхьэ.

ХьакІэ пхьакІэныр адыгэмэ ахэлъ хэбзэ дэгъумэ зэу ащыщ.

Р.Шъао.

Словарная работа

ЯлъапІ – дорожат

алъытэ – считают

мылъку – богатство

былым – животное

тырагъэкІодэщтым шъхьасыхэрэп – не жалеют затрат

утегущыІэжьыныр яхабзэп – не принято обсуждать

хегъэунэфыкІы – отмечает

пытапІэ – крепость

агъашхэщтыгъэ – кормили

рагъашъощтыгъэ – поили

мэфищ охъуфэкІэ – пока не пройдет 3 дня

Сыд уилъэгъун? – Что желаете?

еупчІынхэр – спрашивать

фагъэхьазыры – готовят, приготавливают

ыпашъхьэ рагъэуцо – ставят перед…

хьакІэныр – угощение

пхьакІэныр – угощать

зэблагъэ ешІых – делает близкими.

Джэнчэтэ СултIан фэгъэхьыгъ

Спорт лъэпкъэу бзылъфыгъэ гандболым Адыгэ Республикэм лъап-сэ щыфэзышІыгъэр Урысыемрэ Адыгеимрэ я Заслуженнэ тренерэу Джэнчэтэ СултІан. Ар зипэщэгъэ командэу «Адыифыр» гандболымкІэ зэнэкъокъубэхэм ахэлэжьагъ, Урысые ФедерациемкІэ тІогъогогъоу ящэнэрэ чІыпІэр къыдихыгъ.

Джэнчэтэ СултІан иІоф джы тиныбжьыкІэхэм лъагъэкІуатэ. Джэн-чатэм фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъу гандболымкІэ жъоныгъокІэ мазэм и 9-м Мыекъуапэ щыкІуагъ. Ащ Тольятти, Волгоград, Астрахань, Краснодар, Шъачэ, Мыекъуапэ яспортсменкэхэр хэлэжьагъэх. Мыекъуапэ щыщ пшъэшъэжьыехэм чІыпІэ гъэнэфагъэ къыдахыгъэп, ау ешІэкІэ дэгъу къызэрагъэлъэгъуагъэр хагъэунэфыкІыгъ. Мыекъопэ спорт еджапІэу №1-м щагъэсэрэ пшъэшъэжъыехэм шІухьафтынхэр къаратыгъэх. Ахэр арых Адыгеим ибзылъфыгъэ гандбол лъызгъэкІотэщтхэр. Спортсменкэ цІыкІухэр дунаим ичемпион хъунхэу тащэгугъу.

ж. «Жъогъобын»

Словарная работа

Спорт лъэпкъ – вид спорта

лъапсэ фэзышІыгъэр – стал основоположником

ахэлэжьагъ – участвовал

тІогъогогъоу – дважды

къыдихыгъ – занял

лъагъэкІуатэ – продолжают

Шъачэ – Сочи

ешІэкІэ дэгъу – хорошая игра

къызэрагъэлъэгъуагъэр – что показали

щагъэсэрэ – воспитанники

лъызгъэкІотэщтхэр – те, кто продолжат

тащэгугъу– надеемся (на них).

Къэгъагъэхэр

Гъэтхэпэ мазэм и 8-р бзылъфыгъэхэм я Маф. Мы мафэм бзылъфы-гъэхэм зэкІэми шІухьафтынхэр аратых. Нахьыбэм ахэмэ афащэирэр къэгъагъэхэр ары. Ау къэгъэгъэ пстэури зэфэдэу бзылъфыгъэмэ агу ри-хьырэп. Къэгъагъэу ахэмэ агу рихьыщтыр яшэн елъытыгъэу аІо. Гу-щыІэм пае, къэцыпанэр (розэр) бзылъфыгъэ пагэхэм агу рехьы, георгиныр бзылъфыгъэ ІэпкІэ – лъапкІэхэм агу рехьы, гощэшъхьацыр бзылъфыгъэ ІофшІакІохэм агу рехьы, мимозэр зэхэш1эныгъэ ин зиІэ бзылъфыгъэхэм агу рехьы ыкІи тюльпаныр лъэшэу зызышІошІыжьырэ бзылъфыгъэмэ агу рехьы. Бзылъфыгъэр зыфэдэ цІыфыр къэгъагъэу ыгу рихьырэмкІэ къэпшІэн плъэкІыщт.

ж. «Жъогъобын»

Словарная работа

Араты – дают, дарят (им)

афащэирэр – протягивают, дарят

ІэпкІэ- лъапкІ– аккуратный (-ая)

ІофшІакІу – трудолюбивый (-ая)

зызышІошІыжьырэ – зазнающийся ( -аяся)

зэхэшІэныгъэ ин – впечатлительный ( -ая)

зыфэдэ цІыфыр – какой человек.

гощэшъхьац – гладиолус

къэпшІэн плъэкIыщт – можно узнать