4.3 Блок № 7 «Геометриялық дененің ортогональдық проекциясы»

Әр сыбаға қатысты (87 а-г сур.) 5-кестені толтыру, сұрақтарға жауап беру:

5 кесте - Геометриялық дененің ортогональдық сызбада оқылуы

Атауы	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Призма алтышекті	d

1. Фронтальді және профильді проекцияның мағынасына сәйкес көлденең проекциялы призманы цифрлік мағынамен проекцияның шыңын әріппен белгілеу (87 а сур.). Мысал, сызбада 1 призмасының шыңы d әріпіне сәйкес.

2. 87 б сур. пирамиданың ортоганальдық сызбасы көрсетілген. Сызбаға талдау жасаңдар, анықтаңдар, пирамиданың қабырғасы әр жазықтыққа қатысты кеңістік қандай көрніспен орналасқан (түзу кескін сияқты). Цифрлік мағынаға сәйкес проекция шыңын әріппен орналастыру. Мысал, пирамиданың а шыңы 6 цифрімен белгіленген және т.б.

3. Цифрлік мағынасын әріппен белгіленілген цилиндрге көлденең проекциясын фронтальді және профильді проекциясына сәйкес болу үшін ауыстыру (87 в сур.).

4. 87 г сур. сфераның ортогональды сызбасы бейнеленген. Цифрлік мағынаны әріптікке ауыстыр. Олар орналаспаған көлденең проекцияда әріптік мағынаны орындау.

а) б)

в) г)

Сурет 87

4.4 «Бетіндегі» тақырыбына арналған бақылау сұрақтары

Ашық тест түріндегі сұрақтар

Сұрақ 1. Аталған беттердің қайсысы сызықтарға жатады?

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в, г, д; 2. а, б, в, г; 3. в, г, д, е; 4. б, в, г, д; 5. а, б, д, е.

Сұрақ 2. Берілген нұсқа жауабында аталған беттердің қайсысы өрістетуші болып табылады:

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в, г, д; 2. а, б, в, г; 3. в, г, д, е; 4. б, в, г, д; 5. а, б, д, е.

Сұрақ 3. Нүктелердің қайсысы (88сур.) сфера бетіне жатпайды?

Сурет 88 Сурет 89 Сурет 90

Жауап: 1. A, B, C, D; 2. B, C, D, E; 3. A, C, D, E; 4. A, B, D, E; 5. аталғандардың барлығы сфера бетіне жатпайды.

Сұрақ 4. Конус бетіне жататын нүкте проекциясының (89сур.) қайсысы қате берілген?

Жауап: 1. A, B, C, D; 2. B, C, D, E; 3. A, C, D, E; 4. A, B, D, E; 5. аталғандардың барлығы конус бетіне жатпайды.

Сұрақ 5. Пирамида бетіне жататын нүкте проекциясының (90сур.) қайсысы дұрыс көрсетілген?

Жауап: 1. 1 және 5; 2. 2 және 4; 3. 2 және 3; 4. 3 және 5; 5. 3 және 4.

Сұрақ 6. Қай нұсқада дұрыс жауаптар конустың қиылысқан түзу формалары (91сур.)жазықтықтың жеке орналасуымен берілген?

Жауап:

1) 1 – эллипс, 2) 1 – шеңберлі, 3)1 – шеңберлі, 4)1 – шеңберлі, 5)1 – эллипс,

2 – шеңберлі , 2 – парабола, 2 – шеңберлі, 2 – шеңберлі, 2 – шеңберлі,

3 - гипербола, 3 – үшбұрыш, 3 – гипербола, 3 – парабола, 3 – гипербола,

4 – үшбұрыш, 4 – үшбұрыш, 4 – гипербола, 4 – парабола, 4 – гипербола,

5 – парабола, 5 – гипербола, 5 – гипербола, 5 – парабола, 5 – үшбұрыш,

6 – үшбұрыш, 6 – үшбұрыш, 6 – үшбұрыш, 6 – үшбұрыш, 6 – үшбұрыш,

7 – гипербола; 7 – эллипс; 7 – парабола; 7 – гипербола, 7 – парабола.

Сурет 91 Сурет 92 Сурет 93

Сұрақ 7. Сфера бетіне жататын нүктелер проекциясының (92сур.) қайсысы дұрыс көрсетілген

Жауап: 1. все; 2. A, B, C, D; 3. A, B, C, E; 4. A, C, D, E; 5. B, C, D, E.

Сұрақ 8. Қай нұсқада дұрыс жауаптар конустың қиылысқан түзу формалары (93сур.)жазықтықтың жеке орналасуымен берілген?

Жауап:

1)1 – парабола, 2)1 – гипербола, 3)1 – гипербола, 4)1 – парабола, 5)1 – шеңберлі,

2 – эллипс, 2 – шеңберлі, 2 – эллипс, 2 – шеңберлі, 2 – тіке,

3 – гипербола, 3 –шеңберлі, 3 – шеңберлі, 3 – эллипс, 3 – гипербола,

4 – тіке, 4 – парабола, 4 – треугольник, 4 – парабола, 4– парабола,

5 – шеңберлі; 5 – үшбұрыш; 5 – парабола; 5 – гипербола; 5 – эллипс.

Сұрақ 9. Қай нұсқада дұрыс жауаптар цилиндрдің қиылысқан дөңгелек формалары (94сур.)жазықтықтың жеке орналасуымен берілген?

Жауап:

1)1 – шеңберлі, 2)1 – эллипс, 3)1 – шеңберлі, 4)1 – шеңберлі, 5)1 – эллипс,

2 – эллипс, 2 – шеңберлі, 2 – эллипс, 2 – окружность, 2 – эллипс,

3 – тікбұрыш 3 – шеңберлі, 3 – эллипс, 3 – эллипс, 3 – тікбұрыш,

4 – тіке, 4 – парабола, 4 – тікбқрыш, 4 – парабола, 4 – эллипс,

5 – шеңберлі; 5 – тікбұрыш; 5 – эллипс; 5 – гипербола; 5 – тіке.

Сурет 94 Сурет 95 Сурет 96

Сұрақ 10. Пирамида бетіне жататын нүкте проекциясының (95сур.) қайсысы дұрыс көрсетілген?

Жауап: 1. 1, 2, 5; 2. 1, 4, 5; 3. 1, 2, 3; 4. 2, 4, 5; 5. все верно.

Сұрақ 11. Сфера бетіне жататын нүкте проекциясының (96сур.) қайсысы қате көрсетілген?

Жауап: 1. A, B, C; 2. A, B, D; 3. A, B, E; 4. A, C, D; 5. A, C, E.

Сұрақ 12. Жеке орналасқан қай жазықтық гипербола бойынша конустың бетімен (97сур.) қиылысады?

Жауап: 1. тек 3; 2. тек 4; 3. 1, 2; 4. 1, 3; 5. 4, 5.

Сұрақ 13. Пирамида бетіне жататын нүкте проекциясының (98сур.) қайсысы қате көрсетілген?

Жауап: 1. 1, 2, 3; 2. 1, 2, 4; 3. бәрі, 1 басқа; 4. бәрі, 2 басқа, 3; 5. бәрі, 4 басқа, 5.

Сұрақ 14. Конус бетіне жататын нүкте проекциясының (99сур.) қайсысы дұрыс көрсетілген?

Жауап: 1. A; 2. B; 3. С; 4. D; 5. E.

Сұрақ 15. Аталған беттердің қайсысы айналу бетінің екінші реті болып табылады?

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в, г; 2. а, б, в; 3. в, г, е; 4. б, в, г, д; 5. а, б, е.

Сурет 97 Сурет 98 Сурет 99

Сұрақ 16. Аталған беттердің қайсысы өрістету беті болып табылмайды?

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в; 2. а, б; 3. в, г; 4. б, в; 5. б, е.

Сұрақ 17. Қай жазықтық қисық түзу бойынша конустың бетін қияды(100сур.)?

Жауап: 1. 1, 2, 3; 2. 1, 2, 4; 3. 1, 2, 5; 4. 1, 2, 6; 5. 2, 3, 4.

Сұрақ 18. Аталғандардың қайсысы төмен бетінің айналу бетінің екінші реті болып табылады?

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в; 2. а, б; 3. в, г; 4. б, в; 5. д, е.

Сұрақ 19. Аталғандардың қайсысы төмен бетінің өрістету беті болып табылады?

а – конус, б – сфера, в – цилиндр, г – пирамида, д – призма, е – тор.

Жауап: 1. а, в, г, д; 2. а, б, в, г; 3. в, г, д, е; 4. б, в, г, д; 5. а, б, д, е.

Сұрақ 20. Конустың бетінде қандай нүктелер жатыр(101сур.)?

Жауап: 1. бәрі; 2. 1, 2, 3, 4; 3. 1, 2, 3, 5; 4. 1, 3, 4, 5; 5. 1, 2, 3.

Сұрақ 21. Призма бетіндегі (102сур.) қай нүктелердің проекциясы дұрыс көрсетілген?

Сурет 100 Сурет101 Сурет 102

Жауап: 1. бәрі дұрыс; 2. A, B, C; 3. A, B, D; 4. A, B, E; 5. B, C, D.

Сұрақ 22. Пираммида бетіндегі (98сур.) қай нүктелердің проекциясы дұрыс көрсетілген?

Жауап: 1. бәрі, 2. тек 1; 3. тек 2; 4. тек 3; 5. тек 5.

Сұрақ 23. Қай жазықтықта шеңберлі конус қимасы (100сур.)параболаны береді.

Жауап: 1 – 1, 2 – 2, 3 – 3, 4 – 4, 5 – 5.

Сұрақ 24. Призма бетіндегі (98сур.) қай нүктелердің проекциясы қате көрсетілген?

Жауап: 1. бәрі қате; 2. A, B, C; 3. A, B, D; 4. A, B, E; 5. бәрі дұрыс.

Сұрақ 25. Қай жазықтықпен шеіберлі цилиндр эллипс бойынша жарылады?

Жауап: 1. 1, 2, 3; 2. 1, 2, 4; 3. 1, 2, 5; 4. 1, 2, 6; 5. 2, 3, 5.

Толықтыруға арналған тест түріндегі сұрақтар

Сұрақ 1. Тіке сызығы бар бет қалыптасады, классификация бойынша ... деп аталады.

Сұрақ 2. Конусты көлденең-проекциялайтын негізгі профильді меридиан профильдік проекцияда ... болып табылады.

Сұрақ 3. Цилиндрді көлденең-проекциялайтын негізгі фронтальді меридиан профильдік проекцияда ... болып табылады.

Сұрақ 4. Түзу шеңберлі цилиндрдің қиылысу сызығы жазықтықтағы айналу осіне перпендикуляр, ... болып табылады.

Сұрақ 5. Түзу шеңберлі цилиндрдің қиылысу сызығы жазықтықтағы айналу осіне перпендикуляр емес, ... болып табылады.

Сұрақ 6. Түзу шеңберлі цилиндрдің қиылысу сызығы жазықтықтағы айналу осіне параллель, ... болып табылады.

Сұрақ 7. Қисығы бар бет қалыптасады, классификация бойынша ... бетке қатысты.

Сұрақ 8. Үлкенірек диаметрдің параллелі ... деп аталады.

Сұрақ 9. Сфераның негізгі профильді меридианы профильдік проекцияда ... болып табылады.

Сұрақ 10. Экватордың сферасы фронтальді жазықтық проекциясында ... түрінде көрінеді.

Сұрақ 11. Цилиндрдің көлденең-проекциялайтын негізгі профильді меридиан Фронтальді жазықтық проекцияда ... болып табылады.

Сұрақ 12. Меридианның параллельді фронтальді жазықтық проекциясы ... деп аталады.

Сұрақ 13. Меридианның параллельді профильді жазықтық проекциясы ... деп аталады.

Сұрақ 14. Көлденең проекция бетінің айналуы үшін көру аймағының шеті ... болып табылады.

Сұрақ 15. Қиылысу сызығының бетіндегі айналу жазықтығы айналу осі арқылы өтетін ... деп аталады.

Сұрақ 16. Ашық тор беттің ... реті болып табылады.

Сұрақ 17. Жазықтық беттің ең қарапайым ... реті.

Сұрақ 18. Сфера, шеңберлі цилиндр, шеңберлі конус классификация бойынша … беті болып табылады.

Сұрақ 19. Көлденең-проекциялайтын цилиндр көлденең очерк ... түрінде болады.

Сұрақ 20. Көлденең-проекциялайтын цилиндр фронтальді очерк ... түрінде болады.

Сұрақ 21. Контур бетінің сыртқы проекциясы жазықтық проекцияда ... деп аталады.

Сұрақ 22. Бетті жасауға қатысатын қозғалмайтын сызық ... деп аталады.

Сұрақ 23. Соңғы көпшілігі кеңістікте және сызбада беттер беретін, қалыптастыратын және жол көрсететін ... деп аталады.

Сұрақ 24. Үзіліссіз көпшілігі кезекпе орналасқан түзу, қозғалыс және белгілі заңға бағынған пішін ... деп аталады.

Сұрақ 25. Кеңістікте және сызбада беттер беретін қозғалмалы сызық ... деп аталады.