2.3 Пч 1 Графикалық модульдің жаттығулары.
9 кесте – Бөлшектің екі берілген көріністері арқылы үшіншісін табу.
Нұсқа 1 |
Нұсқа 2 |
Нұсқа 3 |
Нұсқа 4 |
Нұсқа 5 |
Нұсқа 6 |
Нұсқа 7 |
Нұсқа 8 |
Нұсқа 9 |
Нұсқа 10 |
Нұсқа 11 |
Нұсқа 12 |
Нұсқа13 |
Нұсқа 14 |
Нұсқа 15 |
Нұсқа 16 |
Нұсқа 17 |
Нұсқа 18 |
Нұсқа 19
|
Нұсқа 20 |
Нұсқа 21
|
Нұсқа 22 |
Нұсқа 23 |
Нұсқа 24 |
Нұсқа 25 |
Нұсқа 26 |
2.4 Кескіндердің жіктелуі
Кескін – деп денені бір немесе біршене кеңістіктермен ойша қию кезінде пайда болатын көріністі айтамыз. Кескіндер дененің ішкі құрылымын анықтау үшін қолданылады. Кескінде қиюшы кеңістікке тиісті және одан әрі қарай орналасқан құбылыстарды көрсетіледі. Кескін жеке қосымша сурет болып табылмайды. Көбінесе, бір немес бірнеше негізгі көріністің орнына қолданады. Қоюшы кеңістіктердің сонына байланысты кескіндер жай және күрделі деп бөлінеді. Күрделі кескіндер қадамды және сынған болып келеді. Бір суретте көріністің бөліктер мен кескіннің графикалық жұмыстың көлемін минимализациялау үшін қолданылады. Бұл жағдайда көрініс суреттің сол жағында орналасады, ал кескін оң жағында (айналма денелер үшін көрініс ось үсті, ал кескін- ось асты). Көрініс пен кескін қосылуының түзуі болып жіңішке штрих-пунктирлі түзу болып табылады., яғни осьтік симетриялық бөлшектер үшін. Ал жіңішке толқынды түзу – бейсиметрлиялық үшін.
Көрініс пен кескін бөліктерінің қосылуына арналған жаттығулар.
Жаттығу 2.305-68. МЕСТ білімді қолдануға бағытталған. Тақырыптың блок аталған тақырып бойынша бөлшектердің көріністердің сызып аяқтауға бағытталған 4 жаттығуды құрайды. Біріншіден бұл жаттығуларды графикалық орындау үшін еркін өлшемдермен берілгендерді қайта сызып алу керек.
1 – Жаттығу. Көрініс орнының алдында көріністің жартысын және кескіннің жартысын қосу арқылы суретті аяқтау.
2 – Жаттығу. Көрініс орнының алдында көріністің бір бөлігі мен кескіннің бір бөлігін қосу арқылы суретті аяқтау.
3 – Жаттығу. Фронтальді кескінді жасау арқылы жеткіліксіз түзулерді қолдану арқылы басты суретті толықтыру.
4 – Жаттығу. Көріністің жартысын және кескіннің жартысын қосу арқылы суретті аяқтау. Резьбы мен рифленудің суреттерін орындау.
Бірінші жаттығудың орындалу мысалы 20 суретте көрсетілген. Екі суреттердің жоғарыдан және алдынан деген көріністеріндегі контур құрылымын аяқтау. Сол жақтағы алдыңғы көрініс жартысында бөлшектің көрінетін бөлігін көріп бақылаушыға айқын көрсетуіміз керек. Көрініс пен кескіннің жартыларын бөлшек симетрияның осьі бөліп тұрады. Екінші жаттығуды орындау барысында көрініс пен кескіннің: қабырға; ал ол бөлшек симетриясының осьмен сәйкес келеді, шекералар орналасуының дұрыстығын тексеріпалған жоқ.. Сондықтан да көрініс пен кескіндердің бөліктерін жіңішке толқынды (обрыв түзуі) түзумен бөлетін болады.
20 сурет. Көрініс жартысы мен кескіннің жартысын қосылудың мысалы.
Үшінші жаттығуда дұрыс шешу үшін кескін орындаудың шарттылығына назар аударуға қажет. Шарттылық дегеніміз бұндағы қиятын кеңістіктің қаттылық қыры типіндегі жұқа қабырғаның ұзындығы бойынша бағытталуын айтамыз. Бұндай элементтер 2.305-68 МЕСТ бойынша штрихсіз көрсетіледі.
Төртінші жаттығудың мақсаты- бұрма мен рифлендіру түзулерінің суреттерімен сипатталатын кескіндер мен көріністерді орындау кезіндегі шарттылық пен қысқартулардағы білімді бекіту. Тапсырманы бөлшектің ішкі және сыртқы беттері айналманың беттері екенін ескере отырып, орындауды бастау керек. Цилиндрлік бөлшектер үшін жоғарғы жартысы ретінде, ал төмеңгісі кескін ретінде қолданады. Өлшемдерін өз еркімен ұлғайтыңыздар.
