2. Проекциялық сызу

2.1 Суреттердің жіктелуі

Суреттердің жіктелуі мен құрылуы ережелері 2.305-68 МЕСТ арқылы анықталады. Қалыптасу жолына байланысты негізгі, қосымша және жергілікті деп бөлінеді. Негізгі түрі – проекцияның негізгі кеңістіктерінде жасалған түрі.

2.1.1 Түрлері

Негізгі түрлері көбінесе проекционалдық қатынаста болады. Бұл жағдайда көріністердің аттарын анықтайтын жазбаларды жазбайды. Мысалы, арттағы көріністерді оң жақтағы көріністен солға қарай ауыстырып жазуға болады.

Қосымша көріністер – бұл денені проекцирлеуден пайда болған көріністер немесе проекцияның негізігі кеңістіктеріне параллельді емес қосымша кеңістіктердегі оның бөліктерін проекцирлеуден пайда болатын көріністерді айтамыз. Ол егер проекцияның негізгі кеңістіктерін проецирлеуде объект формасының ауытқуы бар болса ғана қолданады. Қосымша түрлері проекционалдық байланыста (бұндай түр жазылмайды), ауытқумен (көрінісі жазылады) және ауытқу мен бұрылыспен (көрініс «бұрылды» деген белгімен жазылады) орындалады.

Жергілікті көріністер проекцияның бір кеңістігінде дененің шектеулі ғана бөлігін проецирлеумен орындалады. Жергілікті көрініс . Местный вид может быть ограничен волнистой линией обрыва или только контуром интересующей части предмета. Если местный вид выполнен в проекционной связи, то он не обозначается. Местные виды, выполненные со смещением, обозначаются и надписываются аналогично основным видам.

2.2 Негізгі түрлері бойынша жаттығулар

Ұсынылған көріністердің жинағын қолдана отырып, бес бөлшектің ұсынлған көріністері арқылы 8 кестені тиісті жерлерде толтыру керек. Әрбір бөлшек үшін алдындағы, жоғарыдан, сол жақтан көріністерді анықтап алу керек. Ол алтыншы бөлнектің шешілуіндегі мысалмен көрсетілген. Жауапты көрсетілген нысан бойынша (8 кесте) жазу керек.

8 кесте– негізгі түрлері

1 Бөлшек

2 Бөлшек

3 Бөлшек

4 Бөлшек

5 Бөлшек

Негізгі

көрініс

Жоғарғы

көрініс

Сол жақтағы көрініс

Тапсырмалар нұсқа бойынша орындалады. 8 – 19 суретте көрсетілген нұсқалар бойынша орындаңыз. Бөлшектердің басты көріністері 1 – 6 сандарымен көрсетілген көріністерден таңдалады. Жоғарғы көріністерді сол жақтағы графадан, ал сол жақ көріністерді оң жақтағы графадан таңдалады.

8 сурет. 1 нұсқа

Бөлшектің айқын көріністері арқылы, ұсынылған көріністерінің қатарын қолдана отырып, тиісті орындарға алдыңғы, жоғары және сол жақ көріністерді мысалды көрсеткендей орналастыру керек. Мысалда көрсетілген нысанда кестеге жауапты жазыңыз.