1.3 Сопақ детальдердің өлшемдерін белгілеуге арналған жаттығулар.

Сопақ детальдердің суреттерін ұсынылған бөлшектердің симетриялық осьтерімен шектелетіндігі ескере отырып аяқтау. Суретті ұлғайту. Өлшемжерін жазу. Сопақ детальдердің қалыңдығы 2 мм.

1 Сурет. Сопақ детальдердің суреттелуі мен өлшемдерінің белгіленуі.

Өлшемдерімен белгіленді бойынша тапсырмалар 1кестеде көрсетілген.

1 кесте - өлшемдерін белгілеудің жаттығулары үшін арналған тапсырмалар.

Нұсқа 1 Нұсқа 2 Нұсқа 3 Нұсқа 4

Нұсқа 5 Нұсқа 6 Нұсқа 7 Нұсқа 8

1 кестенің жалғасы

Нұсқа 9 Нұсқа10 Нұсқа11 Нұсқа12

Нұсқа 13 Нұсқа 14 Нұсқа 15 Нұсқа16

Нұсқа 17 Нұсқа 18 Нұсқа 19 Нұсқа 20

Нұсқа 21 Нұсқа 22 Нұсқа 23 Нұсқа 24

1.4 Геометриялық құрылым.

Геометриялық құрылымдарға конустылықтың, енкіштін, ығыстырушысы, шеңбердің қақ екі бөлікке бөлінуінің анықталуы мен құрылымы жатқызылады..

1.4.1 Конустық

Конустылық бұл екі қарама-қарсы көлденең кесілген конустардан диаметрлер айырмашалағаның олардың ара қашықтығына деген арақатынасын айтамыз. Конустылықты айқындайтын өлшемділік санның алдында конустылықтың белгісі қойылады. Ол екі қабырғасы тең үшбұрыш кейіпінде суреттерлерді (2сур). Машина құрастыруда қолданылатын 8593-81 МЕСТ 1:50 -1:0.866 интервалындағы конустылықты бекітеді.

2 Сурет. Конустылықты белгілеудің мысалдары

3 сурет. Конустылықтың құрылуы. 4 сурет. Енкіштін құрылуы.

1.4.2 Енкіш

Енкіш – деп көлденең мен көкжиектен кез келген ауытқуды айтамыз. Енкішті сипаттайтын өлшемдік санның алдында енкіштің белгісін қояды. Белгінің бұрышы енкіштін бағытына сәйкес болуы тиіс, ал белгінің паралель болуы керек. Енкіштің өлшемі ретінде пайыз немесе арақатынас қолданылады. Саны бойынша енкіш бұрыштың тангесіне тең болады.

5 Сурет. Енкіш белгілеудің үлгілері.

1.4.3 Қосылу

Қосылу деп түзулердің бір-біріне ауытқымай ауысуына айтамыз. Қосылулар сыртқы, ішкі және аралас болып бөлінеді. Сызбада қосылудың радиусы мен қосылу құрылымының жіңішке түзулері көрсетеді. Қосылуды құрау үшін, біз қосылудың ортасы мен қосылудың нүктелерін табамыз (6-сур).

6 Сурет. Қосылуы бар бөлшектін сызбасы.

Валдардағы галтельдердің қосылуы өлшемдерін 1.948-64 МЕСТ анықтайды.