
- •Ж.З. Рамазанова, л.Н. Демидович, л.Н. Безуглова
- •Ж.З. Рамазанова, л.Н. Демидович, л.Н. Безуглова
- •Мазмұны
- •1 Геометриялық сызба
- •1.1 Кқбж стандартары. Сызбалар белгілеудің ережелері.
- •1.1.1 Форматтар, негізгі жазбалар.
- •1.1.2 Масштабтары.
- •1.1.3 Түзулер.
- •1.1.4 Шрифттер.
- •1.1.5 Материалдардың графическалық белгіленуі.
- •1.2 Өлшемдерді белгілеу.
- •1.3 Сопақ детальдердің өлшемдерін белгілеуге арналған жаттығулар.
- •1 Сурет. Сопақ детальдердің суреттелуі мен өлшемдерінің белгіленуі.
- •1.4 Геометриялық құрылым.
- •1.4.1 Конустық
- •2 Сурет. Конустылықты белгілеудің мысалдары
- •5 Сурет. Енкіш белгілеудің үлгілері.
- •1.4.3 Қосылу
- •6 Сурет. Қосылуы бар бөлшектін сызбасы.
- •1.5 Негізігі жазба.
- •7 Сурет. Негізгі жазбаның өлшемдері.
- •1.6 Геометриялық сызу бөлімі бойынша бақылау сұрақтары.
- •2. Проекциялық сызу
- •2.1 Суреттердің жіктелуі
- •2.1.1 Түрлері
- •2.2 Негізгі түрлері бойынша жаттығулар
- •2.3 Пч 1 Графикалық модульдің жаттығулары.
- •2.4 Кескіндердің жіктелуі
- •Көрініс пен кескін бөліктерінің қосылуына арналған жаттығулар.
- •21 Сурет. Втулканың сурет құрылымы мен бастапқы берілгендердің мысалы.
- •2.6 Қималардың жіктелуі.
- •22 Сурет. Шығарылған қима мен кескіндер.
- •23 Сурет. Қималар.
- •24 Сурет. Проекция байланысымен шығарылатын қималар.
- •25 Сурет. Сол жақта және қимадағы «лыска» элементі.
- •2.7 Дұрыс қиманы таңдауға арналған жаттығулар.
- •26 Сурет. Дұрыс қиманы таңдауға арналған жаттығулар.
- •2.8 Қималар мен кескіндердің құрылымына арналған жаттығулар.
- •27 Сурет. Қималар мен кескіндерге арналған жаттығуларды орындау мысалы.
- •2.9 Шығару элементтері
- •2.10 Суреттердің оқылуы бойынша тапсырмалар
- •31 Сурет. Бейнелерді оқуға арналған мысал.
- •2.11 Графикалық модуліне пч2 арналған тапсырмалар
- •32 Сурет. Күрделі сатылы кескіндер.
- •2.12 «Проекциялық сызба» бөлімі бойынша бақылау сұрақтары
- •3. Айырылған қосылыстар
- •3.1 Қосындылардың жіктелуі
- •3.2 Бұрандау қосындылары.
- •3.3 Бұраңданың жіктелуі мен белгіленуі
- •3.4 Бұранданы классификациялық жіп арқылы анықтау жаттығуы.
- •33 Сурет. Белгілері бойынша бұранда классификациясы.
- •Бұранданың конструктивті және технологиялық элементтері.
- •34 Сурет. Ішкі және сыртқы бұранданың технология элементтері.
- •Бұраңданы жазу мен белгілеуге арналған жаттығулар.
- •«Айырылатын қосылыстар» ақ 3 графикалық модуль.
- •35 Сурет. Болттық және құбырлық қосылыстар.
- •36 Сурет. Болттық қосылыстар үшін шартты қатынастар
- •37 Сурет. Су немесе газ құбырының муфтамен қосындысы.
- •3.8 «Айырылатын қосылыстар» бөлімі бойынша бақылау сұрақтары
- •4. Машина құрастырудағы сызба
- •4.1 Өнімдердің түрлері
- •4.2 Конструкторлық құжаттардың түрлері.
- •4.3 Жинау сызбасы
- •4.4 Өнімгің конструкторлық құжаттамасын оқуға арналған тәжірибелік тренинг.
- •4.5 «Машина құрастыру» бөлімі бойынша бақылау сұрақтары
- •5. Жалпы көріністегі сызбаны оқумен бөлшектеу
- •5.1 Жалпы көріністегі сызбаны оқу
- •5.2 Бөлшекті орындаудың реттелігі
- •5.3 Бөлшекті конструктивті элементтерін суреттеу
- •40 Сурет. Бөлшектің конструктивті элементтердің атаулары.
- •5.4 Іскерлік ойын.
- •5.5 Графикалық модульге қатысты тапсырма
- •5.6 «Жалпы көріністегі сызбаларды оқу» бөлімі бойынша бақылау сұрақтар
5.3 Бөлшекті конструктивті элементтерін суреттеу
Көптеген машинаның бөліктер нысандары ортақ элементтерге ие: саңылаула (тесіктер), паздар, фаскалар, проточкалар, накаткалар, канавкалар және т.б., белгілі бір стандарттармен ережелер бойынша орындалатын суреттер (40сур).
Конструктивті элементтердің өлшемдері (фаска, орталық тесіктердің, проточкалардың және т.б.) ВО сызбасы бойынша анықталмайды, олар анықтама кестелерден алынады (әрбір конструктивті элементте жеке МЕСТ бар).Бөлшектің сызбасында ВО өнімі сызбасында көрсетілмеген не қысқартылып, шартты немесе схемамен суреттелетен элементтер көрсетілуі керек. Бұндай элементтерге, мысалы, шлифовальді шеңбердің шығуы канавкалары және проточкалар.
40 Сурет. Бөлшектің конструктивті элементтердің атаулары.
Ол 2.305-68МЕМСТ* СБ сызбасында кейбір кіші конструктивті элементтерді суреттемелуі ұсынылуымен түсіндіріледі, бірақ егер ол сызбаның оқылуына және құрастыру опрецияларының өтуіне кедергі жасамаса ғана жол беріледі
Жұмыс сызбасындағы бөлшектің кейбір элементтері СБ сызбасындағы элементтерден басқаша суреттелуі керек. Мысалы, СБ сызбасындағы өзектермен винттерге арналған ұялар қарапайымдалынып суреттеледі, онда бұраңда ойық теңдігінің айырмашылыған көрсетілмейді. Жұмыс сызбасындағы ұялар жоғарыда көрсетілген талаптарға сәйкес болу тиіс (34сур.,3,5 пункті).
Шлифтеуші шеңбердің шығуына арналған канавкалар және бұраңда оюшы құралдың шығуына проточкалар СБ сызбасында қарапайымдалып суреттеледі. Жұмыс сызбасында талған элементтер стандарттарға (Б-қосымшасы) сәйкес суреттеледі.
5.4 Іскерлік ойын.
Іскерлік ойын 5 студенттен артық емес кіші топтармен орындалады. Бұндай топтарды білімімен қабілеті жоғарға, «көшбасшының» ұйымдастырушылық қабілеттіктеріне ие, үлгерімі жоғары студенттердің арасынан таңдалатын басты конструктор басқарады. Жұмыс үшін жауапкершілікті басты конструктор өзге қарапайым конструкторлардың арасында бөліп-бөледі. Бөлініс іскерлік ойының сценари – жоспарына сәйкес жүргізіледі. Сценариде топтың жұмыс алгоритімі, істелінетін жұмыстың регламенті (орныдалу мерзімдері), Топ жұмысының жалпы ережелері, Ф тәжірибедегі өндірістік талаптарға сәйкес конструкторлық бюродағы сияқты функцияларды өзара бөлу тәртібі көрсетіледі.
Іскерлік ойынның маұсаты – студентердің коммуникабельді қабілеттерінің дамуына алғышарттарда жасалады, шығармашылық жұмыс арқылы таным процессіне шақыру, мақсаттарды қоя білу, өз қызметін ұйымдастырып оының нәтижесін бағалай білу.
Іскерлік ойын бірнеше кезенде іске асады:
I кезең – еркін және сенімді қатынасты орнатуға және рөль функцияларды таңдау үшін өзара танысу (бас конструктор оқытушымен немесе студенттермен таңдалады );
II кезең – қойылған міндеттерді анықтаумен оның құрамын білу (конструкторлық құжаттаманы жасау үшін өнімді таңдау);
III кезең – Сценаримен регламентке сәйкес (түсініксіз сұрақтарда бас конструктор оқытушымен шешеді), әрбір қатысушының әрекет алгоритіміне сәйкес тікелей жұмысты орындауға кірісті.
IV кезең – бас конструкторлар өнімнің презентация түріндегі конструкторлық құжаттамалардың комплектсінің жұмысын түйіндеумен жұмыс нәтижелерін конкретизациялау;
V кезең – жұмыстың қорытындысын шығару және әсерлермен алмасу . Ол анкете түрінде өтуі мүмкін (бұл жұмыста мен үшін ең бастысы не болды, мен өзім үшін жеке тұлғалақ жіне кәсіптік жағынан өзіне не пайда алдым, өз тобына мен тағы не айтқым келеді).
Тапсырма: Оұытушымен берілетін жалпы көріністің сызбасы бойынша өнімнің құрылымдық схемасы, өнімнің спецификациясы, жинау бірліктерінің спецификациясы, өнімнің (вальдар, қақпақтар) жұмыс сызбалары орындалды.
Өнімнің барлық тқұжаттар А3 формат титулдық парақпен тігіледі және жазылады. Онда топтың барлық мүшелері, міндеттері, қолтаңбалары қойылады. Өнімдегі құрылымдық схема А3 формат парағында, спецификация А4 форматында, жұмыс сызбалары А4 немесе А3 форматтарында сурететрдің көптігі мен бөлшектің күрделігіне қарай орындалады.