18.Kryteria podziału rynku

Rynek nie ma jednorodnego charkteru daje to podstawę do wyodrębnienia różnych rodzajów rynku.

Według rodzaju dóbr będących przedmiotem obrotu[

• Rynek towarów

• Rynek dóbr konsumpcyjnych

• Rynek dóbr przemysłowych

• Rynek usług - obejmuje dobra które są konsumowane w trakcie ich produkcji,

• Rynek finansowy -

• Rynek czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału)

Według zasięgu geograficznego

• Lokalny - w bezpośrednim otoczeniu klienta

• Regionalny

• Narodowy (krajowy)

• Międzynarodowy - prowadzone są transakcje pomiędzy przynajmniej dwoma państwami

• Światowy - dotyczy wymian dóbr i usług na obszarze całego świata

Według głównych miejsc produkcji i konsumpcji[

• Rynek pierwotny - główne miejsca produkcji

• Rynek centralny – główne miejsce obrotu i konsumpcji

Według relacji popytu do podaży[

• Rynek nabywcy (jeśli podaż jest większa od popytu)

• Rynek sprzedawcy (jeśli popyt jest większy od podaży)

Według swobody dokonywania transakcji na rynku

• Rynek wolny – swoboda obrotu, podjęcia działalności, minimalizacja ograniczeń dostępu do poszczególnych rynków międzynarodowych.

• Rynek reglamentowany

• Szary rynek - posiadanie reglamentowanych dóbr jest legalne, ale obrót nimi poza wyznaczonym systemem reglamentacji jest zakazany.

• Czarny rynek - obrót wartościami, których posiadanie jest nielegalne lub ograniczone do pewnych organizacji, zakazany jest także obrót tymi wartościami.

-Efekty skali

Miara, określająca zmianę produkcji, relatywnie do obniżenia kosztów produkcji i zwiększonego wykorzytania środków . Jest sumą elstyczności produkcji względem wszystkich czynników produkcji. W długim okresie wszystkie czynniki produkcji są zmienne, ponieważ istnieje możliwość zwiększania ich nakładów w przedsiębiorstwie. W długim okresie przedsiębiorstwo podejmuje wiele decyzji m.in. dotyczących skali prowadzenia działalności gospodarczej (czyli rozmiarów produkcji), lokalizacji oraz wyboru techniki wytwarzania.

W przypadku skali prowadzenia działalności gospodarczej wyróżnia się:

stałe efekty skali ( rozmiary produkcji powiększają się w takim samym tempie, jak nakłady czynników produkcji)

rosnące efekty skali ( procentowy wzrost rozmiarów produkcji jest większy od procentowego wzrostu nakładów czynników produkcji)

malejące efekty skali (rozmiary produkcji rosną wolniej niż nakłady czynników produkcji)

- Paradoks wody i diamentu

polega na tym, że maksymalnie użyteczna i niezbędna człowiekowi do życia woda jest nieporównywalnie tańsza od diamentów bez których człowiek mógłby się spokojnie obejść

Dane dobro jest bardziej pożądane im jest go relatywnie mniej.

W warunkah obfitości wody łatwo zrozumieć suma czerpanej użyteczności z konsumpcji wielu jednostek wody jest znacząco wyższa od wartości użytkowej ostatniej konsumowanej jednostki wody. Jednocześnie w warunkah żadkości diamentuw wartość użytkowa pierwszej jednostki tego dobra będzie wyższa od krańcowej użyteczności wody, ale jednocześnie niższa od sumy użyteczności czerpanej z konsumpcji wszystkih jednostek wody.