Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ӘРЛЕУ МАТЕРИАЛДАРЫНЫҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫ.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
3.73 Mб
Скачать

7.6.2. Қаптаушы шыны

Мұндай шынылар үйдің маңдай және ішін қабтауға кең қолданады. Шыныдан жасалынған өңдеуші материалдарына көз тартатындай түстері және жылтыр беті сияқты тамаша декаративтік қасиеттері тән. Оның үстіне олардың атмосфералық факторларға тұрақтылығы және мәңгілігі жоғары. Жоғарыда айтылып өткендей әдейі жасалынған өңдеуші шыны материалдарынан басқа кәзіргі әкімшілік және қоғамдық үйлерде бір беті жапсарланған табақ шынылар, витриндік және т.с. шыны бұйымдары қолданады.

Эмалдалынған шыныққан шыны «стемалит» - бір жағынан керамикалық бояумен боялған және шыны мықтылығын асыру үшін бояудың жабысуын бекіту мақсатымен термиялық өңдеуден өткен декаративтік бұйым. Көп қабатты үйлердегі терезе қатарларының арасында стемалит гаризонталдық конструкциялық элемент түрінде бекітіледі. Сондай-ақ оны үйдің ішін, сыртын, қалқаларын өңдеуге пайдаланады.

Марблит - жазық күнгірттелінген түрлі түсті, жылтылдап құбылып тұратын дақтары бар қалың шыны. Оның беті көпшілігінде жылтылдатылған болады, мөлшері 200 х 200, 200 х 300, 500 х 500 мм плиткалары немесе мөлшері 1000 х 3000 мм дейін қаптағыш табақ түрінде шығарылады. Бұлардың қалыңдығы 6-7 мм (кейде 15 мм дейін болуы мүмкін). Марблиттің беті әшекейленген, тегіс, кедір-бұдыр, батпаланған, ал тыс жағы кедір – бұдырланған болады. Оны емханаларда, дүкендердің, ылғалдығы жоғары өндіріс үйлерінің, қоғамдық үйлердің, мемориалдық кешендердің ішін және сыртын өңдерде граниттен, габбродан, мрамордан жасалынатын плита мен плиткалардың орнына қолданады.

Кілемше - мозаикалық қаптаушы плиткалар және олардан жасалынатын кілемдер мөлдірсіз, ақ немесе басқа түсте және беттері тегіс немесе кедір-бұдыр, күнгірт немесе

жалтыраған болулары мүмкін. Кілемше мозайкалық плиткаларды бет жағымен қағазға бірыңғай түсте немесе әралуан вариантта жапсырта жинап кілем сияқты түрінде де шығарады. Бұларды үйлердің іші-сыртын өңдеуге және декоративті көркемдік панно жасауға қолданады.

Эмалдалынған шыны плиткаларын терезелік шынылардың шығындарын қажетті мөлшерлерге (150 х 150 және 150 х 75 мм) кесіп, біржағына жұқалап эмальдық шликер жағып, сосын эмалы балқытылғанға дейін пеште күйдіріп алады. Сырт көрінісі бойынша эмальдалынған шыны плиткалары керамикалық глазурланған плиткалардан айырмашылығы мүлде жоқ. Оларды асханаларды, санитарлық түйіндерді, машиналарды, емханаларды және басқа емдеу мекемелерін қаптау үшін керамикалық плиткалардың орнына қолданады. Бұл плиталардың басымдылығы өндіруінің қарапайымдылығы және өздерінің арзандылығы.

Смальталар – түсті шынының майда бөліктерде. Оларды түсті шаламөлдір шыныдан майда (10 х 10 х8 мм) плиткалар түрінде шығарады. Сондай-ақ алтындалынған және күмістелінген смальталарда шығарылады. Ол үшін қыздырылған екі қабат шыны плиткаларының ортасына алтын немесе күміс фольгаларын салып ыстық күйінде пресстейді. Смальталарды мозайкалық суреттерді және метролар стансаларына үлкен панноларды жасау үшін қолданады.