Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
УМК каз Экология.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
629.76 Кб
Скачать

1.4. Курстың қысқаша мазмұны

Курсты бітіргеннен кейін әрбір маман өз саласында қоршаған ортаны қорғауға белсенді қатысады. Сонымен қатар жоғары дәрежелі мамандардың интеллектуалды деңгейі жоғарлаған сайын, қазіргі экологиялық мәселелерді шешу жеңілденеді және де дер кезінде тоқтатуға мүмкіншілік туады. Осыған байланысты табиғат пен қоған арасындағы қарым – қатынастың жауапкершілігінің үйлесімді болуы бірінші кезекте жоғары білімді мамандарға жүктеледі. Курсты оқып аяқтағаннан кейін студенттерде біріңғай білім жүйесі пайда болады. Мысалы, олар көп экологиялық терминдермен және байланыстармен, сондай-ақ заңдармен танысады. Экотоп пен биоценоз байланысын білгені, сондай-ақ автотрофпен, гетеротрофты зерттегені олардың экологиялық жүйеге деген көзқарасын өзгертеді т.б. Олар өз тұрған жерлерінің табиғатына қандай экологиялық факторлардың әсері бар екенін және оларға өздерінше талдау жасайды. Егер экологиялық орта антропогендік, биоталық және абиотикалық факторлардың әсерінен бұзылған болса, оларды қорғауға тырысады.

2 . Сабақтардың тақырыптық жоспары

2.1. Тақырыптық жоспар

Тақырып атаулары

Дәріс

практ.

ОБСӨЖ

СӨЖ

әдеб.

негіз

қос.

1

Таќырып: Кіріспе.

  1. Экология пәні, қысқаша даму тарихы

  2. Экологияның негізгі мақсаты мен міндеттері

  3. Экологияның негізгі бөлімдері

  4. Экологияның басқа ғылымдармен байланысы

5. Экологияның қазіргі заманғы экономикалық және басқа проблемаларды шешудегі ролі

1

1

1

3

1

2-3

2

Тақырып: АУТЭКОЛОГИЯ (Организмдерэкологиясы). Организм және орта.

  1. Жерде тіршіліктің пайда болуы

  2. Жерде тіршіліктің пайда болуынаң негізгі жағдайлары

  3. Химиялық және биологиялық эволюция

  4. Органикалық дүниенің системасы және тірі организмдердің құрылу деңгейлері

5. Экологиялық факторлар туралы түсінік, экологиялық факторлардың класификациясы (А.С.Мончадский классификациясы, т.б. )

1

1

1

3

1

3

3

Тақырып: В.И.Вернадскийдің биосфера туралы ілімі

  1. Биосфера туралы түсінік. В.И.Вернадский – биосфера туралы ілімнің негізін салушы. Ноосфера- ақыл-ой сферасы

  2. Биосфераның құрылысы мен жалпы сипаттамасы

  3. Тірі зат туралы түсінік

  4. Биосферадағы заттар мен энергия айналымы

5. Биогеохимиялық циклдер: өлкен және кіші.

1

1

2

4

1

4-5

4

Тақырып: ДЕМЭКОЛОГИЯ –попуяция-лар экологиясы.

  1. Популяция туралы түсінік

  2. Популяцияның статикалық сипаттамалары: популяция саны, биомассасы, жас және жыныстық құрамы

  3. Популяцияның динамикалық сипаттамалары: туылымы, өлімі, ауысу жылдамдығы

  4. Популяция санының реттелуі

Популяция тығыздығына әсер ететін факторлар.

5. Экологиялық ойық туралы түсінік.

1

1

1

5

1

5

5

Тақырып: СИНЭКОЛОГИЯ - қауымдастықтар экологиясы).

  1. Биоценоз; биогеоценоз, экожүйе туралы түсінік

  2. Экожүйенің энергетикалық балансы. Экожүйедегі энергия ағыны мен химиялық элементтер айналымы

  3. Биогеоценоздың трофикалық қ±рылымы (продуценттер, консументтер, редуценттер)

  4. Қоректік тізбектер, торлар және деңгейлер, экологиялық пирамида

  5. Экожүйенің тұрақтылығы мен экологиялық сукцессия.

6. Гомеостаз туралы түсінік

1

1

1

5

1

3-4

6

Тақырып: Атмосфера- биосфераның негізгі компоненті

  1. Атмосфера, оның сандық және сапалық құрамы

  2. Атмосфераның табиғат пен тірі организмдер тіршілігіндегі ролі.

  3. Атмосфераның ластану кµздері. Атмосфераны ластаушы заттар (қышқыл жаңбырлар, смогтар, озон қабатының бұзылуы)

  4. Атмосфераның ластану деңгейлері (ПДК,ПДВ), атмосфералық ауаның ластану деңгейін санитарлық бақылау.

  5. Атмосфера ластануының қоршаған орта мен адам организміне зиянды әсері.

  6. Атмосфераны ластанудан қорғау және оның құқықтық негіздері

7. Қалдықсыз өнім өндірісі.

1

1

1

5

2

4-5

7

Тақырып : Гидросфера – биосфераның негізгі құрам бµліктерінің бірі

1.Су және су ресурстары және оларды тиімді пайдалану.

Судың биосфера мен адам µміріндегі маңызы.

2. Табиғи және ағызынды сулар, олардың сипаттамалары және ластанулары.

3. Әлемдегі және Қазақстандағы тұщы су жетіспеушілігі

4.Табиғи және ағызынды суларды тазарту әдістері: механикалық, физико-химиялық, химиялық және биологиялық әдістер.

5. Судың өздігінен тазару құбылысы. Судың ластануының қоршаған орта мен адам организміне әсері.

6. Каспий, Балхаш, Арал теңіздері проблемалары

1

1

2

5

1

5-6

8

Тақырып : Литосфера және оны тиімді пайдалану.

  1. Топырақ туралы түсінік, оның қасиеттері, құрылымы мен табиғат пен адам өміріндегі маңызы

  2. Планетадағы және Қазақстандағы жер ресурстары

  3. Топырақтың құрамы мен қасиеттері. Топырақтың құнарлылығы және оған әсер ететін факторлар. Литосфераның ластану жолдары, минералдық тыңайтқыштар мен улы химикаттар, оларды ауылшаруашылығында қолдану.

4. Топырақтың эрозиясы, эрозияның түрлері. Жерді рекультивациялау.

2

2

1

5

1

6

9

Тақырып : Қазіргі кездегі әлемдегі және Қазақстандағы әлеуметтік-экологиялық проблемалар.

  1. Әлемдік экологиялық проблемалар: климаттың өзгеруі, озон қабатының бұзылуы, қышқыл жаңбырлар, топырақтың деградациясы, ауыз судың тапшылығы, т.б. Ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптің түрлі салаларының қоршаған ортаға әсері.

  2. Адамның табиғатқа әсері. Қазақстандағы экологиялық проблемалар

  3. Экологиялық мониторинг, оны ұйымдастыру мен жүргізу жолдары

4. Қоршаған ортаны қорғаудың құқықтық негіздері. Экологиялық проблемаларға байланысты халықаралық ұйымдардың жұмысы

2

2

1

5

2

5

10

Экологиялық мониторинг, оның маңызы мен ролі

  1. Адамның табиғатқа әсері.

  2. Мониторинг, оның түрлері, міндеттері, классификациясы мен мониторингті жүзеге асыру принциптері

2

2

1

5

2

6

11

Табиғи қоршаған ортаны қорғаудың тиімділігін арттыру жолдары

  • Экологияның құқықтық негіздері.

  • Санитарлық-гигиеналық нормативтер.

  • Экологиялық білім беру мен тәрбиенің маңызы мен ролі.

2

2

2

5

1

4-3

15

15

15

45