Дәріс 14 -15. Тамақ және жеңіл өнеркәсіптерінің (экономикалық) ерекшеліктері актуалды проблемалары.Әлуметті – экономикалық дағдарыс және тұрақты өсу. Тамақ өнеркісібі.

Тамақ өнеркәсібінде негізгі орын алатынекі проблема бар: өнеркәсіпті сумен қамтамасыз ету және олардың аймағында аіын суларды болдырмау. Қоршаған ортаны қорғаудың негізгі шешімі процестерді ағын сусыз жасау, яғни судың тұйық айналымын қамтамасыз ету және оларды тазалаудың бағыттарын ұйымдастыру. Тамақ өнеркәсібіне қалдықсыз жұмыс жасайтын және суды аз мөлшерде қолданатын технологиялық процесстерді табу.

Өнеркәсіптен бқлінген ағын суларды, механикалық, биологиялық жолдармен тазарту. Биологиялық тазартудан өткен өнеркәсіптің ағын сулары белгілі жерде тұндырылып, хлорлы су қосады, оны 30 мин ұстап табиғи су қоймасына ағызып жібереді. Тазартылған судың көрсеткіштері : рН7,8-8,1; мөлдірлігі –30 см; иісі жоқ; заттардың конц 5-20мг/л О₂/л-8-40 мг.

Тамақөнеркәсібінде атмосферадағы ауаға шығарылатын зиянды заттарды және шаң тозаңды болдырмау үшін циклондарды батареялық циклондарды, гидроциклондарды, шаң ұстайтын камераларды, мата және электірлік фильтрлерді қолданады.

Циклондар ауаны бидай өнімдерінің шаңдарынан тазарту үшін көп қолданады. Ұнның шаң-тозаңын ұстап қалу үшін мата фильтрлерді көп қолданады. Олардың барлығын вентиляторларға орналастырады.

Технологиялық және вентиляциондық қалдықтардың зиянды газдармен буларын тазарту үшін адсорберлер адсорберлер мен абсорберлер қолданады.

Жаңа технологиямен қондырғыларды пайдалану тамақ өнеркәсіөнеркәсібінде утилизирленген зиянды заттармен қатты тұрмыстық қалдықтарды болдырмайды.

Жеңіл өнеркәсіптер.

Жеңіл өнеркәсіп қалдықтары; шикі зат, отын, ағын сулар, шаң, газдар қоршаған ортаны бұзады.

Тігін өнеркісібінде ауаны қатты қалдықтар, цехтағы шаңдар, бу қалдықтары, маталарды шешкенде немесе ашқанда бқлінетін заттар, шаң, маталармен жіптердің қалдықтары. Жеңіл өнеркісіптің негізгі проблемасы шикі зат, онда техникалық материалдар қолданады. Сондықтан тігін өнеркәсібінде негізгі мақсат экологиялық таза шикі заттарды яғни адам организіміне зиян келтірмейтін материалдарды қолдану қажет. Кейінгі кездерде материалдарды дайындағанда қолданатын химиялық заттарды бояу, сурет салу, бу және газгаздар мөлшері белгілі нормадан аспау керек, әсіресе балалар киімінде.

Тігін өнеркәсібіндегі сулы материалдарды ылғалды-жылыту процесінде ұшып шығып канализацияға кетеді. Осы уақытта өнеркәсіптер суды өте үлкен мөлшерде қолданады, сондықтан сұйық қалдықтар кқп бөлінеді. Технологиялық процесстердің барысында төмендегідей су қалдықтарыбөлініп шығады:

1. реакциялық сулар, реакция нәтижесінде бөлініетін сулар –бұл сулар бастапқы және дайын қалдықтарымен ластанады.

2. Бастапқы заттармен шикі заттардың құрамындағы сулар.

3. Өндіріс сулары – шикі затты продуктыларды, ыдыстарды, аспаптарды жуғаннан кейінгі сулар.

4. Сулы экстрогидтермен абсорбенттер.

5. Салқындату үшін қолданылатын сулар.

6. Тұрмыстық сулар- асхана, кіржуатын, душтарда қолданатын сулар.

7. Өндіріс төңірегіндегі көптеген химиялық заттардың жиналып ауаны бұзуы.

Қазіргі кезеңде жеңіл өнеркәсіпте қалдықи суларды тазартудың бірнеше жолдары бар: механикалық, химиялық, физика-химиялық, биохимиялық, термиялық. Тазартылған суларды қайтадан пайдалану кеңінен қолданылып келеді(90-95%), 5-10%-на су қоймаларына басталады.

Адам өз тарихында шешуші кезеңді өткізіп жатыр, себебі біз өазіргі уақытта жер бетінде кейбір жерлерде жетіспеушілік (нищета), ашшылық(холод), ден саулықтың нашарлауы, білімсіздік және экожүйенің нашарлауы ұлғайып келеді, осылардың барлығы біздің тұрмысымызға әсер етеді. Осыларға ғаламдық көңіл бөлу біздің тұрмысымызды жақсартады. Мұны бүкіл дүние жүзі бірігіп шеше алады.

Тұрақты өсіп-жетілу кейбір елдердің экономикалық саясатына және қарым-қатынасына байланысты. Негізгі көз-қарас сыртқы экономикалық қатынасқа, байланысты, ол мемлекеттің тұрақтылығына және динамикалық өсуіне қатысты. Егер жаңадан өсіп келе жатқан мемлекеттің сыртқы қарызы көп болса, қаржы ол мемлекетке сырттан бөлінбесең сауда-саттыққа қатыспаса және дамыған елдерден саудалық сұранысы болмаса даму қиын болады.

Дүние жүзінің халқы ……?, олар текқана өздерінің өмір сүретін ортасына зиян келтірмей, өздерінің болашағын құр