Жабық вагонның басты техникалық мәліметі.

Атауы	Көлеммен 90 м3	Көлеммен 106 м3
1. Жүккөтергіштігі, т	64	62-64
2. Осьтер саны	4	4
3. Ыдыс, т	22,1	22,2
4. Жалпы ұзындығы, мм	14730	14730
5. Шанақтың ішкі өлшемі , мм
Ұзындығы	13800	13430
Ені	2760	2750
Бүйір қабырғасының биіктігі	2791	2402
6. Өңірдің алаңы	38,1	36,94
7. Осьтен рельске түсетін салмақ, тс	21,5	21,5
8. 1м жолға түсетін салмақ, тс	5,85	5,85
9. Габарит	О-Т	01-Т

Бақылау сұрақтары:

1. Жүктердің тығыздалған жүктемесі дегеніміз не?

2. Жүкті ауыстыру есебінде графоаналитикалық әдіс дегеніміз не?

3. Графоаналитикалық әдіске қандай жүктер қолданылады?

Өзіндік тапсырманы орындау үшін

Келесі берілген мәліметтер бойынша жабық вагонның тығыздалған жүктемесінің кестесін құру

6-кесте

№ нұсқа	Жүк орнының өлшемі (i * b * h)
1	2	3	4	5	6
1	590-398-148	475-285-126	960-435-380	920-500-300	730-600-330
2	590-398-140	340-380-266	1000-420-280	920-600-430	780-500-230
3	590-398-201	540-380-266	1000-520-320	950-400-215	840-500-330
4	590-398-183	730-450-300	1000-535-380	970-465-290	900-515-430
5	590-398-284	655-270-336	750-420-480	1000-515-390	1120-740-770
6	590-398-302	420-475-645	780-420-480	750-420-280	1440-740-1000
7	590-398-407	800-480-420	790-465-390	620-515-390	650-460-325
8	590-398-398	600-535-380	830-400-200	650-495-290	800-460-395
9	570-380-380	800-535-380	840-515-490	650-465-490	650-460-300
10	475-285-24	820-420-380	920-500-490	700-500-230	800-460-365

Ескерту: кестені құру сәтінде жүк орнының салмағы және басқа ыдыстар қолданылмауы тиіс.

№5 Тәжірибелік сабақ

5. Жүктердің габариттілігі, түрі мен дәрежесін анықтау.

Жұмыстың мақсаты: габаритті емес жүктердің деңгейлерін және түрлерін анықтау.

Темір жол габариттері:

• құрылыстардың жақындау габариті;

• жылжымалы құрам габариті;

• тиеу габаритіне бөлінеді

Темір жолдың құрылыстары жақындау габариті болып жолдың бойлай осіне перпендикуляр, жазықтықтың тұйық симметриялы контуры түріндегі шекті кескін саналады. Осы кескіннің ішіне құрылыстар және құралдар, машиналар және басқа құрылғылар, қойма алаңдарында сақталатын жүктер кірмеуі тиіс.

Темір жолдың жылжымалы құрам габариті болып жолдың бойлай осіне перпендикуляр жазықтықта орналасқан, шекті кескін саналады. Ол кескіннен тура горизонталь жолда қойылған вагондар және локомотивтер сыртқа шықпауы тиіс.

Ашық жылжымалы құрамда тасымалданатын және жүктерді тиеудің және бекітудің Техникалық шарттарына сәйкес бекітілген жүктер үшін тиеу габариті қойылған.

Тиеу габариті болып жолдың бойлай осіне перпендикуляр жазықтықта болатын шекті кескін саналады. Ол кескіннен вагондарды тура горизонталь жолда олардың бойлай остерін бір вертикаль жазықтықта қиылысуымен орналастырғанда жүктер, сонымен қатар олардың бумаларының және бекіту элементтері сыртқа шығып тұрмауы тиіс.

Жеке бір әмбебап вагонға немесе екі әмбебап вагонның тіркесіне тиелген жүк, бумасын және бекітулерін қоса алғанда өзінің ешбір бөлігімен тиеудің негізгі габариті шегінен шықпайтын болса және вагон симметриясының көлденең жазықтығынан, бумасын және бекітулерін қоса алғандағы жүктің соңына дейінгі қашықтық ТШ 5-кестесінде көрсетілген мәндерден аспайтын болса жүк габаритті болып саналады. Жүктің габариттілігін тексеру вагон жолдың тура горизонталь бөлігіне қойылған жағдайда және вагон симметриясының бойлай вертикаль жазықтығы темір жолдың осімен қиылысқан жағдайында жүргізілуі тиіс. ТШ 5-кестесінде көрсетілген шектерге ұзындықтары сәйкес келмейтін жүктердің жіберілетін ені жолдың қисық бөліктерін өту барысында тиеудің негізгі габаритіне келтіру үшін ТШ 1 тарауындағы 11 бөлімінде келтірілген тәсіл бойынша анықталады.

Габариттік емес жүктер оларды ашық жылжымалы құрамға (АЖҚ) орналастырғанда ол тіке горизонттық жолда орналасады (бір тік жазықтықта ұзын вагон жолымен осьтеріне сәйкес келгенде) жүктердің габариттығынан асып және оның шегінен габариттық тиеуінен шығуы, қисық геометриялық биіктігінің есептелуі вагон ұзындығы 24 м базасы 17 м болып саналады.

Рейс басының деңгейіндегі биіктігіне тәуелді. Ол жүктерге габариттық тиеуі кіреді, онда үш габариттық емес құрылғылар бекітіледі.

Төменгі: 380 мен 1440 мм биіктікте 1626-1760- ось арақашықтықтағы жолдар және 1230 дан 1440 мм биіктікте 1761-2240 ось арақашықтықтардағы жолы.

Шеткі – 1400 – 4000 мм дейінгі биіктікте

Төбесі – 4000 – 5300 мм дейінгі биіктікте

Дәл нақты анықтау үшін жүктердің ені жолдың желісін өткеу төбелік және қабырғалық сәйкестік бөлігінің шарты 4000-ден 4603 мм дейінгі биіктікте габариттік емес, 1655 мм арақашықтықтағы жол осі жоғарғы бөлігі габариттік шегі.

Жүктердің кіру өлшемдері тиеу және түсіру шарттары оларды төменгі құрылғыдан жіберу және 2 жолды жүйелер төменгі габаритсіздік алты саты орнатылған, қабырғалық алты дәреже, жоғарғы 3 дәреже жабық түрде кіретін жүктер, үшінші дәрежеден жоғарғы габариттік емес шегінің сызықтары, төртінші (3700-4000 мм, биіктікте), бесінші (3400-3700 мм) және алтыншы қабырғалық габаритсыздық дәреже, екінші (380-1230 мм) биіктікте және төменгі алты габаритсыздық, сонымен бірге тиеу габариті биіктігіне қарағанда көбірек (5300 мм үшін) жоғары габаритсізді деп аталады.

Бекітілген бөлігіне сәйкес габариттық еместің үстінен жоғарғы, төменгі, қабырғааралық, сонымен бірге тік жүктер үшін, 5300 мм УГР биіктігі бар болып бөлінеді.

Ашық жылжымалы құрамада орналасқан жүк тиеу габариттiгiн жүктiң жол өсiнен ең қашығырақ шығып тұрған нүктесiнен және жол өсiнен тиеу габаритiнiң кескiнiне дейiнгi аралық салыстыру арқылы анықтайды.

Салыстырылатын жүк және тиеу габаритiнiң нүктелерi бiрдей биiктiкте болуға тиiс. Салыстыру кезiнде салыстырылатын аралықтар жол өсiнен және тиеу габаритiнiң кескiнiне дейiнгi аралықтан аспайтын болса, онда тиелген жүк габариттi деп саналады, ал егер де жүктiң ең болмағанда бiр нүктесi тиеу габаритiнен шығатын болса – габаритсiз деп саналады. Бұл жағдайда жүктiң сыртқа шыққан бөлiктерiнiң рельс басы деңгейiнен биiктiгiнiң және жол өсiнен ара қашықтығының координаттары анықталады және содан кейiн габариттiк еместiктiң түрiн және дәрежесiн анықтайды.

Берілгені:

1) Габариттік тиеуін анықтау, жоғарғы, төменгі габаритсыз өлшемдерді қоюы керек.

2) Габаритсыз түрлерін анықтап, егер тиелген ашық жылжымалы құрам жүктері тік жазықтықтағы тиеу кезектегі биіктікке 5.1 кестеде көрсетілген. “Габариттік емес түрлерін” кестесін толтыру.

3) Габаритсыздық жүктердің түрі мен дәрежесін, вагонға орнатуын тік симметриялық жол осі бойынша анықтау. Ең көп шығатын жүктердің Н биіктігінің В енінің координаторы әкелінген жүктері 5.2 кестеде көрсетілген.

7-кесте

Габаритті емес дәрежелерді анықтау

Рельс басы биіктігінен, мм	Жол осінен көрініске дейінгі арақашықтық, мм
	Тиеу	Габаритті емес нөлдік дәреже	Габаритті емес I дәреже	Габаритті емес II дәреже	Габаритті емес III және IV дәреже
Бүйір габаритті емес 1230- 2000 2560 1625 1700 1800 1900 2225 3000 1625 1700 1800 1900 2000 2160 3600 1625 1725 1800 1900 2000 2000 3800 1625 1700 1767 1833 1929 3900 1625 1700 1700 1800 1892 4000 1625 1630 - 1735 1855 Жоғарғы габариттілігі емес 4010 1617 1622 - 1727 1852 4100 1548 1558 - 1668 1818 4200 1471 1486 - 1602 1775 4300 1392 1416 - 1537 1725 4400 1316 1344 - 1471 1675 4500 1238 1272 - 1405 1625 4600 1162 1200 - 1340 1547 4700 1084 1130 - 1274 1469 4800 1007 1058 - 1208 1391 4900 930 978 - 1143 1313 5000 853 918 - 1077 1234 5150 735 805 - 979 1117 5300 620 700 - 880 1000