1. тазалау кенжары деп;

2. Юосаған;

3. жұмыс;

4. тазалаушы;

E) ұстаушы.

173. Қандай тіреу өзінің құралымындағы заттарды біріне-бірін байланыссыз орнатуды қамтамасыз етеді:

1. Жекелей;

2. комплекті;

3. секциялы;

4. агрегатты;

E) механикаландырылған.

174.Суретте көрсетілген тіреу:

жекелей кенжар тіреуі; жекелей арнаулы; механикаландырылған ұстаушы; механикаландырылған ұстап қорғаушы; E) көрсетілгендердің біреуі де емес.

175.Механикаландырылған тіреулерде жұмыс жүріп жатқан кеңістікті қорғайтын элементі жоқ тіреулерді атайды:

1. Ұстаушы;

2. ұстап-қорғаушы;

3. қорғап-ұстаушы;

4. қорғаушы;

E) жекелендіруші.

176 Шахтада негізгі өндірістік процесс болып не саналады:

А) тазалау жұмыстары;.

В) дайындау жұмыстары;

С) транспорт;

Д) желдету;

Е) дегазация (газсыздандыру).

177. Механикаландырылған комплекстерді қолдану кезінде төбені игеру әдісінің қайсысы қолданылады:

А) кеңістікті толық тығындау (толтыру);

В) жартылай толтыру;

С) жартылай опырылу (құлау);

Д) толық опырылу (құлау);

Е) әдістің кез келгені қолданылуы мүмкін.

178. Тау қысымының пайда болуының негізгі себебі не:

А) сілем (жота) ішінде жиналған газдардың қысымы салдарынан;

В) қоршаған жыныстардың өзіндік салмағы салдарынан;

С) тау-кен сілемінің жарықшақтығы салдарынан;

Д) тау-кен жыныстарының қабаттық салдарынан;

Е) олардың құрлымының өзгерісі салдарынан.

179. қазіргі уақытта тау қысымын басқару әдісінің жиі тараған түрін айтыңыз:

А) төбені діңгекпен (кентірекпен) ұстап қалу;

В) бос кеңістікті жартылай тығындау (толтыру);

С) бос кеңістікті толық тығындау (толтыру);

Д) төбені толық құлату;

Е) төбені ақырындай отырғызу.

180. Төбені толық құлату әдісімен басқару кезінде негізгі төбе немен ұсталынады:

А) тас қорғанмен (бутовых полосах);

В) тас қорғанмен және діңгекпен;

С) діңгекпен;

Д) құлаған жыныспен және көмір сілемімен;

Е) көмір сілемімен және тас қорғанмен.

181. Төбені жартылай тығындау (толтыру) әдісімен басқару кезінде негізгі төбе немен ұсталынады:

А) тас қорғанмен;

В) тас қорғанмен және діңгекпен;

С) діңгекпен;

Д) құлаған жыныспен және көмір сілемімен;

Е) көмір сілемімен жөне тас қорғанмен.

182. Жер беті қыртысын опырылуынан сақтап қалу үшін тау қысымын басқару әдісінің қай түрін қолданған дұрыс:

А) төбені діңгекпен (кентірекпен) ұстап қалу;

В) бос кеңістікті жартылай тығындау (толтыру);

С) бос кеңістікті толық тығындау (толтыру);

Д) төбені толық құлату;

Е) төбені ақырындай отырғызу.

183. Қысымын толық құлату әдісімен басқару кезінде не болады:

А) тек ғана тікелей төбе құлайды;

В) тек ғана негізгі төбе құлайды;

С) тікелей төбе де және негізгі төбе де құлайды;

Д) жыныстар тіптен құламайды;

Е) дұрыс жауабы келтірілмеген.

184. Тау қысымын толық тығындау (толтыру) әдісімен басқару кезінде немене болады:

А) тек ғана тікелей төбе құлайды;

В) тек ғана негізгі төбе құлайды;

С) тікелей төбе де және негізгі төбе де құлайды;

Д) жыныстар тіптен құламайды;

Е) дұрыс жауабы келтірілмеген.

185. Тау қысымын басқару әдісі кезінде шамалы жұмыс ауыртпашылығын талап ететін боп не саналады:

А) төбені жартылай құлату;

В) бос кеңістікті жартылай тығындау (толтыру);

С) бос кеңістікті толық тығындау (толтыру);

Д) төбені толық құлату;

Е) әдіс көрсетілмеген.

186. Қандай тақталарды, қазып алуда төбені ақырындай отырғызу әдісімен басқару қолданылады:

А) жіңішке;

В) орташа қалың;

С) қалың;

Д) өте қалың;

Е) барлық жағдайда.

187. Тау қысымын толық құлату әдісімен басқару кезінде негізгі төбені нәтижелі ұстау үшін тікелей төбенің қалыңдығы алынатын тақтаның қалындығынан неше есе артуы қажет:

А) 2...3 есе;

В) 4...6 есе;

С) 5...7 есе;

Д) 8 еседен жоғары;

Е) мөлшері көрсетілмеген.

188. Тас қорғаны, тау қысымын қандай әдіспен басқару кезінде қолданылады:

А) бос кеңістікті толық толтыруда;

В) бос кеңістікті жартылай толтыруда;

С) төбені діңгекпен ұстап қалуда

Д) төбені-толық құлатуда;

Е) төбені ақырындай отырғызуда.

189. Толтырылған сілемнің ең аз отырыс беретіні қай толтыру әдісіне тән:

A) қолмен;

B) жел күшімен;

C) механикалық;

D) гидравликалық;

E) өз салмағымен.

190.Егер де тау-кен жыныстары 3 – класқа жататын болса, онда тау-кен қысымын игеруде қандай әдісі қолданылады:

A) кентіректермен ұстау;

B) жартылай толтыру;

C) толық толтыру;

D) толық құлату;

E) жәйлап отырғызу.

191. 4-суретте тау-кен қысымының қай гипотезасы көрсетілген:

A) тәбиғи тепе-теңдік күмбезі; B) алдын-ала жарылыс; C) консольды бөрене (тақта); D) жылжу призмасы; E) шарнирлы блоктар.

4-сурет

192. Өндірілген кеңістікті толық тығындауда тығындау материялдары алынады:

A) жер бетінен;

B) тасқорған штрегі жүргізілгенде;

C) құлаған жыныстардан;

D) көршілес тазалау кенжарынан;

E) просектерді жүргізгенде.

193.Тазалау кенжарына түсетін қысымды бақылап басқаратын жұмыстарды атайды:

A) тазалау кенжарының кеңістігін тіреу;

B) кенжарды жабдықтау;

C) ұстау;

D) тау-кен қысымын басқару;

E) термин келтірілмеген.

194.Механикаландырылған тіреулердің төбені ұстау әдісі:

A) толық тығындау;

B) жартылай тығындау;

C) жартылый құлату;

D) толық құлату;

E) кентіректермен.

195. 5-суретте тау-кен қысымын игеру әдісі көрсетілген:

A) толық тығындау; B) жартылай тығындау; C) жартылый құлату; D) толық құлату; E) кентіректермен.

5-сурет

196.Қатарлы тіреулер төбені қай ұстау әдісінде қолданылады:

A) толық тығындау;

B) жартылай тығындау;

C) жартылый құлату;

D) толық құлату;

E) кентіректермен

197.Ағаш құранды және ауабаллонды тығындау қай тау-кен қысымын игеруде қолданылады:

A) толық тығындау;

B) жартылай тығындау;

C) жартылый құлату;

E) кентіректермен

198.Тақтаның ұстінде жатқан және көмір тақтасын алғаннан кейін ұзақ уақыттан кейін құлайтын жыныс:

A) жалған төбе;

B) тікелей төбе;

C) негізгі төбе;

D) тікелей табан;

E) дұрыс жауабы жоқ.

199.Тау-кен қысымын игеріп басқару үдірісінің мақсаты:

1. бос жыныстарды қазымдалған кеңістікте сақтау;

2. жұмыс кеңістігінде қауіпсіздік жағдайын жасау;

3. пайдалы қазбаның жоғалымын төмендету;

4. еңбек өнімділігін арттыру;

5. еңбек өнімділігін төмендету.

200. егер төбе жыныстары қатты болса онда тау-кен қысымын басқарудың қай түрін таңдайсыз:

1. кентіректермен ұстау;

2. жекелей тіреу;

3. толық тығындау;

4. толық құлату;

E) ақырындап отырғызу

201.Егерде төбе қысымын ұстауға жартылай тығындау әдісі қолданса, онда негізгі төбе немен ұсталынады:

1. тасқорған жолақтарымен;

2. тасқорған жолақтарымен, кентірекпен;

3. кентірекпен;

4. құлатылған жыныстармен, көмір сілемімен;

E) көмір сілемімен, тасқорғанмен жолақтарымен.

202. Жер бетін сақтау үшін, тау – кен қысымын игеруде ең тиімдісі деп санау керек:

1. кентірекпен ұстау;

2. жартылай тығындау;

3. толық тығындау;

4. толық құлату;

E) жәйлап түсіру;

203.Босаған кеңістікті толық тығындау әдісінің ең арзаны:

1. қолмен;

2. жел күшімен;

3. механикалық;,

4. су күшімен;

E) өз салмағымен.

204.Суретте тау – кен қысымын игеру әдісінің қайсысы көрсетілген:

толық тығындау; жартылай тығындау; жартылай құлату; толық құлату; E) кентірекпенұстау.

205.Қатарлап тіреу тау – кен қысымын игерудің қай түрінде қолданылады:

А) толық тығындау;

В) жартылай тығындау;

С) жартылай құлату;

Д) толық құлату;

E) кентірекпенұстау.

206.Төбе қысымын игеруде толық құлату әдісін қолданғанда, негізгі төбе немен ұсталынады:

1. тасқорғанмен;

2. тасқорғанмен және кентірекпен;

3. кентірекпен;

Д) құлаған жыныстармен және көмір сілемімен;

E) көмір сілемімен және тасқорғанмен;

207.Тығындау материалдарының өте аз отыруы қай тығындау әдісінде байқалады:

1. қолмен;

2. желкүшімен;

3. механикалық әдіспен;

4. су күшімен;

5. өз салмағымен.

208.Босаған кеңістікті толық тығындау әдісінде, тығындауға керекті материялдар жеткізіледі:

A) жер бетінен;

B) тасқорған штрегі жүргізілгенде;

C) құлаған жыныстардан;

D) көршілес тазалау кенжарынан;

E) просектерді жүргізгенде.

209.Кенжардағы тіреуге түсетін қысымды қадағалап реттейтін жұмыстарды:

А) кенжардағы кеңістікті тіреу;

B) кенжарды жабдықтау;

C) ұстау;

D) тау-кен қысымын басқару;

E) термин келтірілмеген.

210.Суретте тау-кен қысымын игерудің қай тәсілі көрсетілген:

A) толық тығындау; B) жартылай тығындау; C) жартылый құлату; D) толық құлату; E) кентіректермен.

211. Суретте тазалау жұмыстарының зонасының сыртындағы қысым тірегінің зонасы көрсетілген:

A)I B)II C)III D)IV E)V

212. Егер қалыңдығы 1,5 м тақта үстінде оңай опырылатын қалыңдығы 12 м жыныс жататын болса, онда қандай тау-кен қысымын игеру тәсілін қолданамыз:

1. кентіректермен ұстау;

2. жартылай тығындау;

3. толық тығындау;

D) толық құлату;

E) жәйлап отырғызу.

213. Көмір шахтылары қандай категорияларға (метан және көмірқышқыл газы бойынша) бөлінеді:

А) табиғи газдылығы (газ қанығуы) бойынша;

В) потенциальды газдылығы (газ қанығуы) бойынша;

С) абсолютты газ молшылығы бойынша;

Д) салыстырмалы газ мошылығы бойынша;

Е) аяққы газдылығы (газ қанығуы) бойынша;

214. Егерде шахтада 22 м³/т метан немесе көмірқышқыл газы бөлінетін болса, онда мұндай шахты газдың бөлінуі бойынша қай категорияға жатады:

А) бірінші қатегоршілы;

В) екінші категориялы;

С) үшінші категориялы;

Д) жоғарғы категориялы;

Е) көмір мен газдың кенеттен лақтырылысы бойынша қауыпты шахтаға.

215. Егерде шахтада 8 м³/т метан немесе көмірқышқыл газы бөлінетіи болса, онда мұндай шахты газдың бөлінуі бойынша қай категорияға жатады:

А) бірінші категориялы;

В) екінші категориялы;

С) үшінші категориялы;

Д) жоғарғы категориялы;

Е) көмір мен газдың кенеттен лақтырылысы бойынша қауыпты шахтаға.

216. Егерде шахта газдың кенеттен бөлінісі бойынша қауыптыға жататын болса, онда ол қай категорияға жатады:

А) бірінші категориялы;

В) екінші категориялы;

С) үшінщі категориялы;

Д) жоғарғы категориялы;

Е) көмір мен газдың кенеттен лақтырылысы бойынша қауыптіы шахтаға.

217. Кенжарға кіретін ауа ағысы ішіндегі метанның шектелген шамасы қандай мөлшерде болуы қажет:

А) 0,1%;

В) 0,3%;

С) 0,5%;

Д) 1,0%;

Е) 2,0 процент.

218. Кенжардан шығатын ауа ағысы ішіндегі метанның шектелген шамасы қандай мөлшерде болуы қажет:

А) 0,1%;

В) 0,3%;

С) 0,5%;

Д) 1,0%;

Е) 2,0 процент

219. Жеке учаскелерде метанның жергілікті жиындары қандай мөлшерде жиналуына рұқсат етіледі:

А) 0,1%;

В) 0,3%;

С) 0,5%;

Д) 1,0%;

Е) 2,0 процент.

220. Шахтадағы әр адам санына берілетін ауаның мөлшері қандай болуы керек:

А) 2;

В) 4;

С) 6;

Д) 8;

Е) 10 м³/мин.;

221. ҚЕ байланысты тасымалдау штрегі бойынша ауаның жылжуының жоғарғы шегі қандай шамада қажет:

А) 4;

В) 8;

С) 10;

Д) 12 м/с;

Е) шектелмейді.

222. ҚЕ байланысты желдету штрегі бойьшша ауаның жылжуының жоғарғы шегі қандай шамада қажет:

А) 4;

В) 8;

С) 10;

Д) 12м/с;

Е) шектелмейді.

223. ҚЕ байланысты клетті оқпан бойынша ауаның жылжуының жоғарғы шегі қандай шамада қажет:

А) 4;

В) 8;

С) 10;

Д) 12 м/с;

Е) шектелмейді.

224. ҚЕ байланысты скиптік оқпан бойынша ауаның жылжуының жоғарғы шегі қандай шамада қажет:

А) 4;

В) 8;

С) 10;

Д) 12м/с;

Е) шектелмейді.

225. ҚЕ байланысты тазалау кенжары бойынша ауаның жылуының жоғарғы шегі қандай шамада болуы қажет:

А) 4;

В) 8;

С) 10;

Д) 12 м/с;

Е) шектелмейді.

226. Пайдалы кендерді қазып өндіру техникасын ұтымды қолдану мақсатымен шахта алабын жеке бөліктерге бөлу үшін істелетін жұмыстарды не деп атаймыз:

А) кен орнын ашу жұмыстары;

В) қазба алаңын дайындау жұмыстары;

С) тілме жұмыстары;

Д) кен орнын пішу жұмыстары;

Е) термин келтірілмеген.

227. 4-суретте шахта алабын дайындау әдісінің қайсысы келтірілген:

А) этажды дайындау әдісі;

В) панельді дайындау әдісі;

С) горизонтқа бөліп дайындау әдісі;

Д) шахта алабын блокқа бөлу әдісімен даярлау;

Е) анықтау мүмкін емес.

4-сурет.

228. 5-суретте шахта алабын, дайындау әдісінің қайсысы келтірілген:

А) этажды дайындау әдісі;

В) панельді дайындау әдісі;

С) горизонтқа бөліп дайындау әдісі;

Д) шахта алабын блокқа бөлу әдісімен даярлау;

Е) анықтау мүмкін емес.

5-сурет.

229. 6-суретте шахта алабын дайындау әдісінің қайсы келтірілген:

А) этажды дайындау әдісі;

В) панельді дайындау әдісі;

С) горизонтқа бөліп дайындау әдісі;

Д) шахта алабын блокқа бөлу әдісімен даярлау;

Е) анықтау мүмкін емес.

6-сурет.

230.Шахта алабын этажды әдісімен дайындаудың артықшылығы болып мынау саналады:

А) капитальды көлбеу қазбалардың аз көлемділігі;

В) ашу үңгілерінің аз көлемділігі;

С) лаваның тұрақты ұзындығын сақтап қалу мүмкіндігі;

Д) шахта өнімін жоғарлату мүмкіндігі;

Е) ұзын шахта алабтарын (15 км-ден жоғары) қазып алу мүмкіндігі.

231. Шахта алабын панелъді әдісімен дайындаудың артықшылығы болып мынау саналады:

А) капитальды көлбеу қазбалардың аз көлемділігі;

В) ашу үңгілерінің аз көлемділігі;

С) лаваның тұрақты ұзындығын сақтап қалу мүмкіндігі;

Д) шахта өнімін жоғарлату мүмкіндігі;

Е) ұзын шахта алабтарын (15 км-ден жоғары) қазып алу мүмкіндігі.

232. Шахта алабын горизонтқа әдісімен дайындаудың артықшылығы болып мынау саналады:

А) капитальды көлбеу қазбалардың аз көлемділігі;

В) ашу үңгілерінің аз көлемділігі;

С) лаваның тұрақты үзындығын сақтап қалу мүмкіндігі;

Д) шахта өнімін жоғарлату мүмкіндігі;

Е) ұзын шахта алабтарын (15 км-ден жоғары) қазып алу мүмкіндігі.

233. Геологиялық жағдайлардың кез келгенінде қолданылу мүмкіндігі бар, капитальды көлбеу қазбалардың аз көлемділігі штректер ұзындығының көп көлемді қосындылары шахта алабын дайындау әдісінің қайсына жатады:

А) этажды;

В) блокты;

С) панельді;

Д) горизонтты;

Е) жауап беруге қиналып тұрмын.

234. Көлбеу дайындау үңгілердің үлкен көлемділігі; лаваның тұрақты ұзындығын сақтап қалу мүмкіндігі; тау-кен жұмыстарының көлемінің аздығы шахта алабын дайындау әдісінің қайсына жатады:

А) этажды;

В) блокты;

Панельді;

Д) горизонтты;

Е) жауап беруге қиналып тұрмын.

235. Бас оқпан бір жақ тұсына орналасқан шахта алабының бөлігі не деп аталады:

А) еңкіш алаңы;

В) бремсберг алаңы;

С) шахта алабының қанаты;

Д) шахта алабының этажы;

Е) ярус.

236. Көтеру горизонтының деңгейінен жоғары орналасқан шахта алабының бөлігі не деп аталады:

А) еңкіш алаңы;

В) бремсберг алаңы;

С) шахта алабының қанаты;

Д) шахта алабының этажы;

Е) ярус.

237. Жазылыс бағытымен созылған және құлама мен тік бағыттары жазық қазбалармен шектелген шахта алабының бөлігі не деп аталады:

А) еңкіш алаңы;

В) бремсберг алаңы;

С) шахта алабының қанаты;

Д) шахта алабының этажы;

Е) ярус.

238. Жазылыс бағытымен созылған панельдік бөлігін не деп атайды:

А) еңкіш алаңы;

В) бремсберг алаңы;

С) шахта алабының қанаты;

Д) шахта алабының этажы;

Е) ярус.

239. Кен учаскесінің дайындық жұмыстарына шығынның аз жұмсалуы, кен орнын пайдалануды тездету, үңгілерді сақтауға жұмсалатын қаражаттың жоғарылығы қазу реттерінің қайсысына жатады:

А) қазба алабын тік бағытпен алу;

В) қазба алабын кері бағытпен қазып алу;

С) тақта бойынша қазып алу;

Д) дала қазбасын дайындау;

Е) келтірілгеннің кез келгені:

240. Этаждың қорғаушы діңгектер көмірінің жоғалымын азайту, желдету жағдайын жақсарту, үңгілерді сақтауға жұмсалатын қаражаттың шамалы болуы қандай дайындау схемасына жатады:

А) қазба алабын тік бағытпен алу;

В) қазба алабын кері бағытпен қазып алу;

С) тақта бойынша қазып алу;

Д) дала қазбасын дайындау;

Е) келтірілгеннің кез келгені.

241. Этаж жартылай этажға қандай мақсатпен бөлінеді:

А) тау-кен жұмыстарының көлемін (конустрациялығын) өсіру; в) желдетуді жақсарту;

В) желдетуді жақсарту;

С) қазбаны (үңгіні) өту комбайындарын қолдану мүмкінділігі;

Д) дайындау үңгілерді өту жылдамдығын ұлғайту;

Е) лава өнімін үлғайту.

242. Қазу ретінің қайсы кен учаскесінің дайындық жұмыстарына жұмсалатын қаражатты қысқартады:

А) қазба алабын кері бағытпен қазып алу;

В) қазба алабын төмен бағытта қазып алу;

С) қазба алабын жоғары бағытта қазып алу;

Д) қазба алабын тік бағытпен өту;

Е) түгел келтірілген.

243. Тақтаның құлау-бұрышының өзгеріуімен шахта алабының жазылым бағыты бойынша өлшемі құлау бағытының өлшемі мен салыстырғанда қалай болады:

А) азаяды;

В) ұлғаяды;

С) өзгермейді;

Д) бір-бірімен байланысы жоқ;

Е) жауап беруге қиналамын.

244. Панельді дайындау әдісі қандай жағдайда қолданылады:

А) тақта газдылығының аз жағдайында;

В) тақтаның күрт құлама кезінде;

С) тақтаның үлкен терендікте жатысы кезінде;

Д) шахта алабы өлшемінің үлкен емес жағдайында;

Е) барлық жағдайда.

245. Шахта алабында жатыс элементтерімен қалыптастырылған тазалау кенжардың жылжу бағытын не деп атайды:

А) ашу;

В) дайындау;

С) қазып алу тәртібі;

Д) қазу жүйесі;

Е) жұмыстар планограммасы.

246. Бас және желдету оқпандардың флангалы түрде өзара орналасу схемасының артықшылығы неде:

А) ауа желістерінің тұрақты ұзындығы;

В) қорғаушы діңгектегі көмірдің аз жоғалымы;

С) алдын ала дегазациялаудың (газсыздандырудың) мүмкінділігі;

Д) қосалқы оқпанның терендігінің үлкен еместігі;

Е) артықшылығы көрсетілмеген.

247. Жазылыс бағыты бойынша панель неменеге бөлінеді:

А) жартылай этажға;

В) блокқа;

С) қазу алабына;

Д) ярусқа;

Е) негізінде бөлінбейді.

248. Жазылыс бағыты бойынша этаж неменеге белінеді:

А) жартылай этажға;

В) блокқа;

С) қазу алабына;

Д) ярусқа;

Е) негізінде бөлінбейді.

249. Жер бетінен пайдалы кен орындарына жол ашу жұмыстары қалай аталады:

А) дайындау жұмыстары;

В) пішу жұмыстары

С) ашу жұмыстары;

Д) қазып өндіру жұмыстары;

Е) қазып алу жұмыстары.

250. 7-суретте ашу әдісінің қай түрі көрсетілген:

А) қосалқы үңгілерсіз жеке тақтаны тауашар қазбамен ашу;

В) тауашар қазбамен және капитальды гезенгпен жеке тақтаны

Ашу;

С) тік оқпандармен жоне капитальды квершлагтармен ашу;

Д) тік оқпандармен және горизонттық квершлагтармен ашу;

Е) ешқайсымен де ашуға болмайды.

7-сурет.

251. 8-суретте ашу әдісінің қай түрі көрсетілген:

А) қосалқы үңгілерсіз жеке тақтаны тауашар қазбамен ашу;

В) тауашар қазбамен және капитальды гезенгпен жеке тақтаны ашу;

С) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен ашу;

Д) тік оқпандармсн жоне горизонттық киершлагтармен ашу;

Е) ешқайсымен де ашуға болмайды.

8-сурет

252. 8-суретте 4 санымен не көрсетілген:

А) тауашар қазба;

В) капитальды гезенг;

С) капитальды квершлаг;

Д) горизонттық квершлаг;

Е) соқыр оқпан.

253. 9-суретте ашу әдісінің қай түрі көрсетілген:

А) қосалқы үңгілерсіз жеке тақтаны тауашар қазбамен ашу;

В) тауашар қазбамен және капитальды гезенгпен жеке тақтаны ашу;

С) тік оқпандармен жөне капитальды квершлагтармен ашу;

Д) тік оқпандармен жөне горизонттық квершлагтармен ашу;

Е) ешқайсымен де ашуға болмайды.

9-сурет

254. 10-суретте ашу әдісінің қай түрі көрсетілген:

А) қосалқы үңгілерсіз жеке тақтаны тауашар қазбамен ашу;

В) тауашар қазбамен және капитальды гезенгпен жеке тақтаны ашу;

С) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен ашу;

Д) тік оқпандармен және горизонттық квершлаггармен ашу;

Е) ешқайсысыда келмейді.

10-сурет

255. Көп горизонтты ашу әдістері қандай мүмкіндіктер туғызады:

А) тазалау кенжарының өнімін арттыруға;

В) капитальды көлбеу үңгілердің көлемін азайтуға;

С) қосалқы ашушы үңгілердің көлемін азайтуға;

Д) қазу комбайндарын қолдануға;

Е) бір горизонттымен салыстыруға басымдылығы жоқ.

256. Бір горизонтты ашу әдістері қандай мүмкіндіктер туғызады:

А) тазалау кенжарының өнімін арттыруға;

В) капитальды көлбеу үңгілердің көлемін азайтуға;

С) қосалқы ашушы үңгілердің көлемін азайтуға;

Д) қазу комбайндарын қолдануға;

Е) бір горизонтымен салыстыруға басымдылығы жоқ.

257. Шахта алабын ашу нені қамтамасыз етеді:

А) тақта үстіндегі жыныстарды алуды;

В) шахта алабын жеке бөліктерге бөлуге;

С) қазу алабын қорғатуға және алдын-ала дегазациялауға;

Д) жер бетінен кен орнына жол ашып беруді;

Е) қазбаны үлкен жылдамдықпен өтуге.

258. Қазба алабын кері бағытпен қазып алу тәртібі нені қамтамасыз етеді:

А) тақта үстіндегі жыныстарды алуды;

В) шахта алабын жеке бөліктерге бөлуге;

С) қазу алабын қорғатуға және алдын ала дегазациялауға;

Д) жер бетінен кен орнына жол ашып беруді;

Е) қазбаны үлкен жылдамдықпен өтуге.

259. Тік оқпандар қандай жағдайларда пайдаланылады:

А) тақталардың үлкен терендіктегі жатысы кезінде;

В) салындылардың (үйінділердің) үлкен қалыңдықты кезінде;

С) тақталар құламасының күрт кезінде;

Д) тақталардың көлбеу (еңісті) құламасы кезінде;

Е) барлық-кен геологиялық жағдайларда.

260. Егерде қосалқы ашу үңгілері (гезенг; квершлаг; соқыр оқпан) барлық ашу тақталарына қызмет ететін болса, онда ол не деп аталады:

А) этажды;

В) панельді;

С) ярусты;

Д) капитальды;

Е) горизонтты.

261. Көлбеу оқпандармен ашу кезінде пайдалы қазбаларды тасудың жиі тараған түрі болып немене саналады:

А) қырғыш конвейерлер;

В) жолақты.конвейерлер;

С) вагонеткалар;

Д)скиптер;

Е) қауғалар (бадьи).

262. Тік оқпандармен ашу кезінде пайдалы қазбаларды тасудың жиі тараған түрі болып немене саналады:

А) қырғыш конвейерлер;

В) жолақты конвейерлер;

С) вагонеткалар;

Д) скиптер;

Е) қауғалар (бадьи).

263. Тік оқпандармен ашу қандай жағдайда ұсынылады:

А) жер бетінің жазық (тегіс) жағдайында;

В) тақтаның құлау бұрышы 18 градустан төмен жағдайда;

С) таулы немесе төбелі жерлерде;

Д) тақталардың газдылығының молшылығы жағдайында;

Е) барлық жағдайларда.

264. Тақталар желістерін ашу кезінде қосалқы ашу үңгісін (квершлагты немесе гезенгты) тандау негізінде қалай анықталады:

А) тақталардың желістегі саны бойынша;

В) тақталардың құлау бұрышы бойынша;

С) тақталар арасындағы жыныстардың қаттылығы бойынша;

Д) тақталар қалындықтарының қосындылары бойынша;

Е) таңдаудың көрсетілген факторларымен байланысы жоқ.

265. Кен орнын бір горизонтпен ашу әдісін айтыңыз:

А) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

В) көлбеу оқпандармен және этажды гезенгтермен;

С) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

Д) тік оқпандармен және горизонтты квершлагтармен;

Е) тік оқпандармен және этажды квершлагтармен.

266. Тек қана бір ғана оқпан алаңы керек кен орнын ашу әдісін айтыңыз:

А) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

В) көлбеу оқпаңдармен және этажды гезенгтермен;

С) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

Д) тік оқпандармен және горизонтты квершлагтармен;

Е) тік оқпандармен және этажды квершлагтармен.

267. Шахтаның құрлысына көп уақыт жұмсалатын кен орнын ашу әдісін айтыңыз:

А) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

В) көлбеу оқпаңдармен және этажды гезенгтермен;

С) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

Д) тік оқпандармен және горизонтты квершлагтармен;

Е) тік оқпандармен және этажды квершлагтармен.

268. Шахтаның жұмыс кезінде оқпандарды әрі қарай тереңдетудің қажеті жоқ кен орнын ашу әдісін айтыңыз:

А) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

В) тік оқпандармен және этажды гезенгтермен;

С) оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

Д) тік оқпадармен және горизонгты квершлагтармен;

Е) тік: оқпандармен және этажды квершлагтармен.

269. Кен орнын тік оқпандармен және этажды квершлагтармен ашу кезінде капитальды бремсбергтер және еңістер (уклон) негізінде қалай өтіледі:

А) тек қана үстінгі тақтамен;

В) тек қана астынғы тақтамен;

С) барлық тақталармен;

Д) негізінде өтілмейді;

Е) дұрыс жауабы жоқ.

270. Оқпандардың бастапқы ұзындықтарының кіші болатын кен орнын ашу әдісін айтыңыз:

А) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

В) тік оқпандармен және горизонтты квершлагтармен;

С) тік оқпандармен және этажды квершлагтармен;

Д) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

Е) бұл әдіс мұнда көрсетілмеген.

271. Одақтас Республикалардағы көмір шахтыларды ашу әдісінің кең тараған түрі болып не саналады:

А) тауашар қазбасымен ашу;

В) көлбеу оқпандармен ашу;

С) тік оқпандармен ашу;

Д) туннельдермен ашу;

Е) шыңыраулармен (шурфами).

272. Қай үңгі ашу үңгісі болып саналмайды:

А) тауашар қазба;

В) көлбеу оқпан;

С) тік оқпан;

Д) капитальды квершлаг;

Е) бремсберг.

273. Шахтаны толығымен конвейерлеу мүмкіндігі бар кен орнын ашу әдісін айтыңыз:

А) тік оқпандармен және капитальды квершлагтармен;

В) тік оқпандармен және горизонтты квершлагтармен;

С) тік оқпандармен және этажды квершлагтармен;

Д) көлбеу оқпандармен және этажды квершлагтармен;

Е) бұл әдіс мұнда көрсетілмеген.

274. Қай фактор кен орнын ашу әдісін таңдауға әсер етпейді:

А) тақталардың құлау бұрышы;

В) желістегі тақталар саны;

С) тақталарды қазып өндірудің терендігі;

Д) жер бетінің тегістігі;

Е) барлық факторлар әсер етеді.

275. Уақыт және кеңістік бойынша сәйкестелінген тазалау мен дайындық жұмыстардың орындалуының нақтылы тәртібі не деп аталады:

А) шахта алабын дайыңдау;

В) қазба алабын қазып алу тәртібі;

С) кен орнын ашу жұмыстары;

Д) қазу жүйесі;

Е) тазалау жұмыстары.

276. 11-суретте кен орындарын жерасты тәсілімен қазып алу жүйесінің қай түрі көрсетілген;

А) бағаналы қазып алу жүйелері;

В) қазып алу жүйелерінің қосақталған түрі;

С) жаппай қазыл алу жүйелері;

Д) өтпелі қазып алу жүйелері;

Е) камералық қазып алу жүйелері.

11-сурет

277. 11-суретте кен орындарын жерасты тәсілімен қазып алу жүйесінің қай варианты көрсетілген:

А) лава-этажды жаппай қазып алу жүйесі;

В) лава-этажды бағаналы қазып алу жүйесі;

С) этажды жарты этажға бөліп жаппай қазып алу жүйесі;

Д) кенді алдынғы бремсбергке жеткізе бағаналы қазып алу жүйесі;

Е) кенді артқы бремсбергке жеткізе бағаналы қазып алу жүйесі.

278. 11-суретте аралық штректерді қорғау (сақтау) қалай іске асырылады:

А) тас қорғандармен (бутовыми полосами);

В) алаулармен (кострами);

С) пайдалы қазбалардың діңгектерімен;

Д) үңгілерді діңгексіз қорғау қолданылады;

Е) суретте аралық штректер көрсетілмеген.

279. Кен орындарын бағаналы қазып алу жүйесінің негізгі кемшілігіне не жатады:

А) тақтаны алдын ала дегазациялаудың және барлау жұмысын жалғастырудың мүмкін еместігі;

В) механикаландырылған тіреулерді қолдану мүмкін еместігі;

С) пайдалы қазбалардың үлкен шығындары;

Д) тазалау қазбасының участкесін дайындауға алдын ала жұмсалатын қаражаттың жоғарлығы;

Е) кемшілігі келтірілмеген.

280. 12-суретте кен орындарын жерасты тәсілімен қазып алу жүйесінің қай түрі көрсетілген:

А) бағаналы қазып алу жүйелері;

В) қазып, алу жүйелерінің қосақталған түрі;

С) жаппай қазып алу жүйелері;

Д) өтпелі қазып алу жүйелері;

Е) камералық қазып алу жүйелері.

12-сурет

281. 12-суретте кен орындарын жерасты тәсілімен қазып алу жүйесінің қай варианты көрсетілген:

А) лава-этажды жаппай қазып алу жүйесі;

В) лава-этажды бағаналы қазып алу жүйесі;

С) этажды жарты этажға бөліп жаппай қазып алу жүйесі;

Д) кенді алдынғы бремсбергке жеткізе бағаналы қазып алу жүйесі;

Е) кенді артқы бремсбергке жеткізе бағаналы қазып алу жүйесі.

282. 12-суретте аралық штректерді қорғау (сақтау) қалай іске асырылады:

А) тас қорғандармен (бутовыми полосами);

В) алаулармен (кострами);

С) пайдалы қазбалардың діңгектерімен;

Д) үңгілерді діңгексіз қорғау қолданылады;

Е) суретте аралық штректер көрсетілмеген.

283. Кен орындарын жаппай қазып алу жүйесінің негізгі кемшілігіне не жатады:

А) тақтаны алдын ала дегазациялаудың және барлау жұмысын

Жалғастырудың мүмкін еместігі;

В) механикаландырылған тіреулерді қолдану мүмкін еместігі;

С) пайдалы қазбалардың үлкен шығындары;

Д) тазалау қазбасының участкесін дайындауға алдын ала жұмсалатын қаражаттың жоғарлығы;

Е) кемшілігі келтірілмеген.

284. Қазып алу жүйелерінің қосақталған түрін айтыңыз:

А) камералық қазып алу жүйелері;

В) қос штректер;

С) келтелі бағандар (короткие столбы);

Д) құлама бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелері;

Е) жазылым бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелері.

285. Пайдалы кен орындарын жерасты тәсілімен қазып алу жүйесінің қайсысы кезінде шахта алабы қазу алабтарына бөлінеді:

А) камералық қазып алу жүйелері;

В) қос штректер;

С) келтелі бағандар (короткие столбы);

Д) құлама бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелері;

Е) жазылым бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелері.

286. Қалың тақталар өте жиі қандай жағдайда қабаттарға бөлінеді:

А) жазық;

В) құлама (көлбеу);

С) тік;

Д) қиғаш сызықты (диагональды);

Е) көлденеңді-құламалы.

287. Құлама қабатты қалың тақталарда қазып алу жүйелерінің қай түрі қолданылуы мүмкін:

А) тек қана жаппай қазып алу жүйесі;

В) тек қана бағаналы қазып алу жүйесі;

С) тек қана қазып алу жүйесінің қосақталған түрі;

Д) көрсетілген түрлердің кез келгені қолданылады;

Е) көрсетілген түрлердің бірде біреуі де қолданылмайды.

288. Камералық қазып алу жүйелерінің негізгі-кемшілігіне не жатады:

А) тақтаны алдын ала дегазациялаудың және барлау жұмысын жалғастырудың мүмкін еместігі;

В) механикаландырылған тіреулерді қолдану мүмкін еместігі;

С) пайдалы қазбалардың үлкен шығындары;

Д) тазалау қазбасының участкесін дайындауға алдын ала жұмсалатын қаражаттың жоғарлығы;

Е) кемшілігі келтірілмеген.

289. Жазылым бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелерін қолдану кезінде пайдалы кенді алдынғы участкелік бремсбергке жеткізудің негізгі артықшылығына не жатады:

А) пайдалы кенді "кері тасудың" қажет еместігі;

В) аралық бремсбергтегі пайдалы кендердің жоғалымының

Азаюы;

С) лаваның тұрақты ұзындығының сақталу мүмкіндігі;

Д) кенжар өнімінің жоғарлығы;

Е) ерекшелігі келтірілмеген.

290. Жазылым бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелерін қолдану кезінде пайдалы кенді артқы участкелік бремсбергке жеткізудің негізгі аратықшылығына не жатады:

А) пайдалы кенді "кері тасудың" қажет еместігі;

В) аралық бремсбергтегі пайдалы кендердің жоғалымының азаюы;

С) лаваның тұрақты ұзындығының сақталу мүмкіндігі;

Д) кенжар өнімінің жоғарлығы;

Е) ерекшелігі келтірілмеген.

291. Құлама бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелерінің артықшылығына не жатады:

А) пайдалы кенді "кері тасудың" қажет еместігі;

В) аралық бремсбергтегі пайдалы кендердің жоғалымының азаюы;

С) лаваның тұрақты ұзындығының сақталу мүмкіндігі;

Д) кенжар өнімінің жоғарлығы;

Е) ерекшелігі келтірілмеген.

292. Жазылым бағыты бойынша ұзын бағаналы қазып алу жүйелерін қолдану кезінде тазалау кенжарларды қамтамасыз ететін негізгі үңгілерге қайсылар жатады:

А) квершлагтар;

В) штректер;

С) бремсбергтер;

Д) гезенгтер;

Е) орттар.

293. Құлама бағыты бойнша ұзын бағаналы қазып алу жүйелерін қолдану кезінде тазалау кенжарларды қамтамасыз ететін негізгі үңгілерге қайсылар жатады:

А) квершлагтар;

В) штректер;

С) бремсбергтер;

Д) гезенгтер;

Е) орттар.

294. Жанама (көршілес) учаскелік бремсберг арасындағы этаждың бөлігі не деп аталады:

А) қанаты;

В) шағын көлемді шахта алабының бөлігі;

С) қазу алабы;

Д) панель;

Е) ярус.

295. Тақталы кен орындарының қазу жүйелерінің топтастырылуының негізгі нысаны неде:

А) үңгілерді жүру (өткізу) тәсілі;

В) тазалау және дайындық жұмыстарының кезегі (реті);

С) көмір қазу жұмыстарын механикаландыру тәсілі;

Д) тазалау кенжарының пішіні;

Е) тау қысымын игеру тәсілі.

296. Учаскені өндіріске жылдам кіргізу-қандай қазып алу жүйесінің артықшылығына жатады:

А) бағаналы қазып алу жүйелерінің;

В) жаппай қазып алу жүйелерінің;

С) өтпелі қазып алу жүйелерінің;

Д) камералық қазып алу жүйелерінің;

Е) келтірілгеннің біреуіне де жатпайды.

297. Тақтаны алдын ала дегазациялау мүмкінділігі-қандай қазып алу жүйесінің артықшылығына жатады:

А) бағаналы қазып алу жүйелерінің;

В) жаппай қазып алу жүйелерінің;

С) өтпелі қазып алу жүйелерінің;

Д) камералық қазып алу жүйелерінің;

Е) келтірілгеннің біреуіне де жатпайды.

298. Үңгілерді аз шығынмен сақтау қазып алу жүйесінің қайсымен сипатталады:

А) бағаналы қазып алу жүйелерімен;

В) жаппай қазып алу жүйелерімен;

С) өтпелі қазып алу жүйелерімен;

Д) камералық қазып алу жүйелерімен;

Е) келтірілгеннің бірде біреумен де сипатталмайды.

299. Тіреу мен тау қысымын игеру жүмыстарының қажетсіздігі қандай қазып алу жүйесінің артықшылығына жатады:

А) бағаналы қазып алу жүйелеріне;

В) жаппай қазып алу жүйелеріне;

С) өтпелі қазып алу жүйелеріне;

Д) камералық қазып алу жүйелеріне;

Е) келтірілгеннің біреуіне де жатпайды.

300. Геологиялық бұзылымдарға қатты ұшыраған учаскелерді қазып алуды қандай қазып алу жүйесі қамтамасыз етеді:

А) бағаналы қазып алу жүйелері;

В) жаппай қазып алу жүйелері;

С) өтпелі қазып алу жүйелері;

Д) камералық қазып алу жүйелері;

Е) келтірілгеннің бірде біреуі де қамтамасыз етпейді.

301. Қарағанды бассейнінде ... өндіріледі

1. қоңыр көмір

2. антрацит

3. темір рудасы

4. < тас көмір

5. лигнит

302. Тас тұздар шыгу тегі бойынша ... тау жыныстарына жатады