Интересные факты о Кадмии

Болезнь "Итай-итай"

Заболевание было вызвано отравлением кадмием из-за добычи полезных ископаемых в префектуре Тояма. Самые ранние сведения о добыче золота в районе датируются 710 г. н. э. Регулярная добыча серебра началась в 1589 году, и вскоре после этого, началась добыча свинца, меди и цинка. Увеличение спроса на сырьё во время русско-японской войны, а затем и первой мировой, а также новые европейские технологии горнодобычи увеличили выход руды и сделали рудники Камиоки в Тояме, одними из крупнейших в мире. Увеличение производства руды произошло также в период между мировыми войнами.

Начиная с 1910 года и вплоть до 1945, значительно увеличилась добыча кадмиевых руд, и поэтому, самые первые упоминания о данном заболевании появились около 1912 года. Добыча полезных ископаемых, контролируемая горно-металлургической компанией «Мицуи», ещё больше увеличилась к началу второй мировой войны, чтобы удовлетворить потребности военной промышленности. Впоследствии это привело к ещё большему загрязнению солями тяжёлых металлов, прежде всего, кадмия, реки Дзиндзу и её притоков. Воды реки Дзиндзу использовались, в основном, для орошения рисовых полей и хозяйственных нужд. На реке и её притоках также было развито рыболовство.

Длительное потребление в пищу риса с орошаемых Дзиндзу полей и рыбы, выловленной в реке, привело к накоплению в организме жителей префектуры Тояма солей тяжёлых металлов и, прежде всего, кадмия.

Вплоть до 1946 года причину странной болезни жителей префектуры объяснить не могли и относили её или к какой-то природно-очаговой болезни или к неизвестной бактериальной инфекции.

Исследования причины странной болезни были начаты медиками в 1940—50 годы. Первоначально в качестве причины заболевания называли отравление свинцом, так как в 30 км вверх по течению находилась свинцово-рудная шахта. Только в 1955 году доктор Хагино с коллегами предположил, что странная болезнь может быть вызвана хроническим отравлением солями кадмия. В 1961 году префектура Тояма провела расследование, которое возложило всю ответственность за загрязнение окружающей среды и отравление жителей префектуры солями кадмия и других тяжёлых металлов на компанию «Мицуи».

В 1968 году Министерство здравоохранения и социального обеспечения Японии выступило с заявлением о симптомах болезни, вызванной отравлением солями кадмия.

Сокращение уровня содержания солей кадмия в водах реки Дзиндзу привело к сокращению числа новых жертв болезни. Новых случаев заболевания не было зарегистрировано с 1946 года. Хотя основная часть заболевших болезнью итай-итай были жителями префектуры Тояма, правительством Японии пострадавшие также были зарегистрированы и в пяти соседних префектурах.

© 2009 – 2013 Омега Инжиниринг Групп.

http://bigox.kz/

қоймаларында кадмийдің таралуы туралы қазақша реферат

Соңғы жылдары белсенді антропогендік әсер ету нәтижесінде жер бетіндегі сулармен қатар жерасты суларының химиялық құрамы елеулі өзгерді. Ластанудан жер бетіндегі суларға қарағанда қорғалғандығына қарамастан жер асты суларының өзінде қорғасын, хром, сынап, мырыш жэне тағы басқа элементтер табылған. Әсіресе ауыр металдардың жоғары концентрациясы ірі қалалармен өнеркәсіптік орталықтардың аумағының маңында өсіп отыр. Белсенді антропогендік әсер ету жағдайында табиғи тұщы судың ауыр металдармен ластануы ең жіті проблемалардың бірі болып отыр. Судағы ауыр металдардан өздігінен тазару жүрмейді. Ауыр металдар тек бір табиғи резервуардан басқасына алуан түрлі тірі ағзалармен әрекет ете отырып және барлық жерде ауыр салдарға ұшырата отырып қайта таралады. Ауыр металдардың, соның ішінде кадмийдің, жер беті жэне жер асты суларына таралу себептері түсті металдар шығарумен де байланысты. Соның ішінде ең көп мөлшері қоғасын мен цинк рудалары арқылы тарайды. Ауыр металдар табиғи суларға өнеркәсіптің пайдаланған сулармен ғана емес, сондай-ақ отвалдар арқылы сүзіле отырып, әсіресе қалдық сақтағыштардан жаңбыр суларымен түседі. Жер асты сулары үшін ұңғырлардан, шахталардан және шуруфтардан өндірістік қалдықтардан тазартқан кезде де жағымсыз әсер етеді. Тірі ағзаға үшін еріген түрде (ШЖК- ПДК>) елеулі концентрацияда қатысатын элементтер ең көп қауіптілік тудырады. Осындай элементтерге мыналар жатады: Cd-ZK-І бақа барлық су үлгілерінде. Мырыш сүтқоректілер үшін өте қаіпті элементтердің бірі. Өнеркәсіпте де кең түрде қолданады. Давыдованың (2002) деректері бойынша, қорғасын балқытатын зауыттардың аймағында орналасқан көлдерде еріген шырыштың мөлшері жоғары болады, ал рудниктердің жанынан ағып жатқан өзендерде оның мөлшері ЗОООмкг/л асады. Мырыштың улылығы көбіне басқа ауыр металдардың, әсіресе кадмийдің қоспасының болуымен айқындалады. Оның шоғырлануы ағзада мырыштың жетіспеуіне әкеледі.

Қорыта келгенде, қалдық сақтағыштардың маңынан алынған (ZK-6 және ZK-7) су үлгілері және тоқтонды су айдынынан алынған (ZK-4) су үлгілері ауыр металмен күшті ластанған. Осы су көздері тірі ағзалар үшін қауіпті болып табылады. Сонымен қатар, улы элементтердің бірі кадмий барлық су үлгілерінде кездеседі. Табиғи суларға кадмий топырақ шайылғанда, поллиметалл және мыс рудаларын өндіру кезінде, осы элементті өз денесіне жинақтауға қабілетті су ағзалары ыдыраған кезде түседі. Кадмийдің қосындылары жер бетіндегі су көздеріне қорғасын-мырыш зауыттарының, кен байыту фабрикаларының, бірқатар химия кәсіпорындарының, шахтаның ағын суларымен шығарылады. Сонымен ауыр металдардың иондарының түрлері су ортасында басқа орталамен салыстырғанда алуан түрлі. Сондықтан суды ауыр металдарына тазарту өте көп күш, қаражат жұмсауды және уақытты қаже етеді.

Жоспар Кіріспе I. Негізгі бөлім 1.1 Кадмий элементіне жалпы сипаттама 1.2 Су қоймаларына кадмийдің таралуы 1.3 Топырақ жамылғысына таралуы 1.3.1. Аллювиальды топырақта кадмийдің қозғалғыштығына Этиленминтетрауксустың әсері II. Кадмиймен ластанған топырақтан экологиялық таза өнім 2.1 Полигон топырағындағы химиялық элементтердің мазмұны және таралуы 2.2Кадмийдің адам ағзасына әсері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе Қоршаған ортаға қосылып жатқан көптеген химиялық заттардың ішіндегілердің ең зияндыларының бірі ауыр металдар. Биосфераның жылдан-жылға артық ластануымен байланысты ауыр металдардың таралу себептерін біліп, олардың мөлшерін анықтап тоқтату жолдарын білген жөн. Өнеркәсіптің ауылшаруашылығының және көліктің дамуы, қалалардың шоғырлануы, жер бетіндегі геотехникалық өзгерістер, ғарыштық және әлемдік мұхитты игеру осы аталғандардың бәрі жергілікті, аймақтық және жаһандық көлемде табиғи жағдайлардың өзгерістеріне әкеледі. Түрлі-түсті металлургия атмосфералық ауаны жэне су айдындарын, топырақты, өсімдіктерді түрлі-түсті металдармен, басқа газ тәрізді және ерігіш қосылыстарымен ластаушылардың көзі болып табылады. Осы ластауыштардың орналасқан аудандарында топырақ жэне өсімдіктерде улы элементтердің жоғары концентрациясы табылатын, радиусы ондаған километрге жететін жасанды биохимия провинциялары қалыптасады. Металлургия зауыттарының жэне жылу электростанцияларының әсер ету аймағында қорғасынның, кадмийдің, мырыштың, никельдің және басқа элементтердің мөлшері орталық аудандармен салыстырғанда жемістерде 1,5-3,5 есе жоғары. Қоршаған ортадан улы заттар адам ағзасына тыныс алу жолдары арқылы, тері, сондай-ақ ас қорыту жолдары арқылы түседі. Соның нәтижесінде элементтер мүшелер мен ұлпаларға жинақталады. Кадмийдің жоғары мөлшері бүйректе жинақталатыны анықталған. Қазіргі кезде осы ластаушылардың тек жеке зат алмасу үрдістері, ағзаның иммундық және ферменттік жүйелеріне ғана емес, сондай-ақ тұрғындардың жалпы ауруларының артуына да қолайсыз әсеріне жүргізілген зерттеулері көп. Т.Е Науменконың зерттеулері бойынша тыныс алу мүшелерінің ауруына, әсіресе атмосфералық ауанының ластануы әсер етеді. Түрлі-түсті металлургия өндірістік өнеркэсіптік аудандардағы зерттеулер ауаның металл аэрозольдармен ластану деңгейі нәтижесінде адамдардың жүйке жүйесінің ауруы жэне бүйректің қабынуы арасында байланыс бар екендігі анықталды. Атмосфералық ауаның қорғасынмен, хроммен, никельмен, кадмиймен жэне басқа ауыр металдармен ластануы тұрғындардың ауруын 40-60% -қа арттырды. Қазіргі кезде таралуы жағынан да, әрекет етуі жағынан да қоршаған ортаны негізгі ластаушылар қатарына қорғасын, кадмий, сынап, мыс, мырыш, никель, хром жатады. Қазіргі өндіріс жұмыстарымен байланысты ауыр металдардың көп таралуы глобалдық проблемаға айналды. Бұны шешу үшін табиғи ортаны сақтау жұмыстарын жүргізу қажетті болып табылады. Ауыр металдардың қатарына Менделеев таблицасындағы 40-тай химиялық элементтер кіреді. Осы элементтердің көбі микроэлементтерге жатады. Азғантай мөлшерде тірі организмдерге қажетті организмдердегі ақуызбен ферменттердің кешеніне кіріп, олардың жұмыстарын белсендетеді. Ең қауіпті түрі сынап, қорғасын, кадмий. Агроланшафттарда көп кездесетін түрі цинк, қорғасын, сынап және хром. Қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануымен өсімдіктердің өнімі төмендейді. Қалыптасқан фитоценоз бұзылады. Адамның тіршілік ортасының сапасы төмендейді. Сонымен бірге адамның ішетін суымен, жейтін тамағы сапасы төмендейді. Кей жағдайларда өсімдіктердің өнімі жоғары болғанымен (оның ішіндегі ақуыз, май, витаминдер жеткілікті болса да) өсімдіктерде ауыр металдар жиналып, адам өмірімен жануарларға қауіп төндіреді жэне олар бірден байқалмайды. Курстық жұмыстың мақсаты: қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануы,соның ішінде кадмиймен ластануы жаһандық проблемалардың бірі болып табылады.Курстық жұмыстың тақырыбына сәйкес кадмийдың қоршаған ортаға таралуын, тигізетін әсерін ашып жеткізу. курстық жұмыс / 28 бет Қоршаған ортаның кадмиймен ластануы курстық жұмыс

Жоспар Кіріспе I. Негізгі бөлім 1.1 Кадмий элементіне жалпы сипаттама 1.2 Су қоймаларына кадмийдің таралуы 1.3 Топырақ жамылғысына таралуы 1.3.1. Аллювиальды топырақта кадмийдің қозғалғыштығына Этиленминтетрауксустың әсері Кадмиймен ластанған топырақтан экологиялық таза өнім 2.1 Полигон топырағындағы химиялық элементтердің мазмұны және таралуы 2.2Кадмийдің адам ағзасына әсері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс Жұмыс көлемі: 29 бет Пәні: Соңғы қосылған курстық жұмыстар ----------------------------------------------------------------------------------- http://www.topreferat.com/ КУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ ҚЫСҚАРТЫЛҒАН МӘТІНІ Жоспар Кіріспе I. Негізгі бөлім 1.1 Кадмий элементіне жалпы сипаттама 1.2 Су қоймаларына кадмийдің таралуы 1.3 Топырақ жамылғысына таралуы 1.3.1. Аллювиальды топырақта кадмийдің қозғалғыштығына Этиленминтетрауксустың әсері Кадмиймен ластанған топырақтан экологиялық таза өнім 2.1 Полигон топырағындағы химиялық элементтердің мазмұны және таралуы 2.2Кадмийдің адам ағзасына әсері Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе Қоршаған ортаға қосылып жатқан көптеген химиялық заттардың ішіндегілердің ең Түрлі-түсті металлургия атмосфералық ауаны жэне су айдындарын, топырақты, өсімдіктерді Металлургия зауыттарының жэне жылу электростанцияларының әсер ету аймағында қорғасынның, Қоршаған ортадан улы заттар адам ағзасына тыныс алу жолдары Қазіргі кезде осы ластаушылардың тек жеке зат алмасу үрдістері, жүйке жүйесінің ауруы жэне бүйректің қабынуы арасында байланыс бар Қазіргі кезде таралуы жағынан да, әрекет етуі жағынан да Қазіргі өндіріс жұмыстарымен байланысты ауыр металдардың көп таралуы глобалдық Ауыр металдардың қатарына Менделеев таблицасындағы 40-тай химиялық элементтер кіреді. Курстық жұмыстың мақсаты: қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануы,соның ішінде І. Негізгі бөлім 1.1 Кадмий элементіне сипаттама Кадмий (Cd)-элемeнттepіне периодтық жүйесінің II ші тобындағы химиялық элемент, 1.2 Су қоймаларында кадмийдің таралуы Соңғы жылдары белсенді антропогендік әсер ету нәтижесінде жер бетіндегі отыр. Судағы ауыр металдардан өздігінен тазару жүрмейді. Ауыр металдар Қорыта келгенде, қалдық сақтағыштардың маңынан алынған (ZK-6 және ZK-7) металдардың иондарының түрлері су ортасында басқа орталамен салыстырғанда алуан 1.3 Топырақ жамылғысына таралуы Литосфераның (топырақ жамылғысының) ластануы құрылыс және кен қазу процесінде Топырақта кездесетін кадмийдің мөлшері айтарлықтай көп емес. Өсімдіктермен салыстырғанда 1.3.1 Аллювиальды топырақта кадмийдің қозғалғыштығына этилендиаминтетрауксустың әсері Этилендиаминтетрауксусты қышқыл (ЭДТА) тұрақты қосылыс болып табылады. Оның топырақта ЭДТА координациялық саны 6-ға тең күшті лиганда болып табылады. Тек ЭДТА-ны топыраққа енгізгеннен 6 айдан кейін 15% ғана Этиленминтетрауксус n, Cu еріген түрін көбейтуіне қарамастан, түсімнің өсуін Турцияның Фракий ауданынан 0-20см тереңдіктен алынған аллювиальді топырақтың үлгілері. Үлгілер ауалы-құрғақ жағдайға дейін келтіріледі және тесіктері 2мм болатын илектен өткізіледі. Бұл үлгілерден грануметриялық құрамын, органикалық заттардың болуын, рН және катиондық алмасудың көлемін анықтайды. Материалдар мен әдістер. Кадмийдің бұл топырақтағы жағдайын бақылау үшін 5 ай өткеннен кейін үлгілерді кептіріп ауалы-құрғақ жағдайға дейін Топырақтың кейбір физикалық және химиялық қасиеті 1 кестеде көрсетілген. Аллювиальды топыраққа қарағанда вертисольда металдардың жалпы мөлшері жоғарырақ (Кесте Кесте 1 -Зерттеген топырақтың кейбір физикалық және химиялық қасиеті. Топырақ рН (1:2,5) Органикалық заттар, % ЕКО,ммоль (+)/кг топырақ - Фракция құрамы,% Грануломет-Риялық құрам ил шаң құм Вертисоль 7,4 2,7 30,6 48,5 16,2 35,3 Саз Аллювиальды топырақ 7,2 1,5 17,9 19,0 15,9 65,1 Супесь Кесте 2 - Топырақтағы металдардың концентрациясы: жалпы және бөлініп Топырақ жалпы ДТПА HC1 Mg(NO3)2 Zn Cd Ni Zn Co Ni Zn Cd Ni Вертисоль 96.34 1.76 84.20 0.48 0.06 0.60 1.77 0.20 Аллювиальды 60.44 0.98 70.28 1.02 0.08 0.84 1.92 0.15 Кадмий қозғалысына эиленминтетрауксус әсері жасанды түрде ластанған топырақта кадмий Кесте З -Топырақ ЭДТА өңдеуден кейінгі ДТПА, HC1, және Металдардың ЭДТА-мен комплексті қосылысы топырақтың ерітіндісіндегі металдардың бос иондарының II. Кадмиймен ластанған топырақтан экологиялық таза өнім Топырақтағы өсімдіктер өндірісіне жарамсыз болып қалады. Ауыр металдар организміне өсімдік арқылы, әсіресе көкөніс арқылы енеді. ӨсімдіктердегІ улылық деңгейін төмендету - ауылшаруашылық өндеуде атқарады. Біздің тәжірибемізде қызылшаның минералды тыңайтқыштар, әк, көңнің тәуелді жасанды фонда зерттедік.. Зерттеу Белгород облысына тән батпақты қара топырақта жасалды.Тәжірибе төрт рет сыналды. Бақылау (тыңайтқышсыз және қосымша ауыр металдарды енгізу) Зерттелетін ауданның агрохимиялық көрсеткіштері: гумустың болуы (Тюрин бойынша) - Минералды (нитрофоска), органикалық, әкті тыңайтқыштар бірқалыпты топырақ бетіне себілді. Екі жылдық орташа алынған анализ табиғи жағдайда кадмийдің топырақта Кесте 4-Топырақта кадмийдің толықтырып қосылғаннан кейін болуы және қозғалу Вариант Жалпы формасы, мг/кг Қозғалмалы Формасы,мг/кг Қозғалу коэффиценті, % Бақылау(тыңайтқышсыз) 1,19 0,33 27,7 N180P180K180 1,17 0,19 16,2 N180P180K180 + Cd 25,52 11,36 44,5 N180P180K180 + әк + Cd 23,28 6,63 28,5 N180P180K180 + көң + Cd 22,77 6,42 28,2 N180P180K180 + әк + көң + Cd 24,25 N360P360K360+ Cd 28,55 8,32 29,1 ОДК 1 N180P180K180 + Cd салыстырғанда, ол 1,7 есе азайды. Біздің Біздің тәжірибемізде коэффицент көлемі 16,2...44,5% жетті, табиғи бақылауда 27,7%. Орташа есеппен екі жылда қызылшаның түсімі 24,6т/га-ды құрады (Кесте2). Кесте 5-Қызылшаның сапасымен түсімі 1996-1997 ж.ж аралығы. Топырақта жоғары мөлшерде Оташа есеппен екі жылда қызылшадағы кадмийдің концентрациясы N180P180K180 + Кесте 6- Орташа есеппен екі жылда қызылшадағы кадмийдің болуы N180P180K180 + ӘК +Cd 0,025 0,024 0,025 N180P180K180 + көң + Cd 0,033 0,034 0,033 N180P180K180 + ӘК + КӨҢ + Cd 0,023 0,04 N360P360K360 + Cd 0,032 0,04 0,036 ШРК 0,03 Әкті өзін және көңмен бірге пайдалану кадмийдің мөлшерін 0,025 2.1 Полигон топырағындағы химиялық элементтердің мазмұны және таралуы Тайсойған полигонындағы әскери аймақтық экологиялық бағалау бөлігінің бір қорытынды Полигон территориясынан және геоботаникалық жасырын жағдайындағы аралықтан, жартылай сонды кобальт, титан, ваннадий, хром, молибден, цирконий, мыс, қалайы, күміс, Нарын, Азғыр құмдарында радиоактивті элементтер: кадмий-80-120, стронций-150, қорғасын-80 және Қызылорда қаласынан, сонымен қатар Қазалы, жалағаш, Тереңөзек (оңтүстік аймақтар, Кесте 7 -Қызылорда облысының аудандарынан алынған қорғасын, мыс, мырыш, Аудан РЬ Си Zn Cd Қазалы 1.40 1.40 11.04 0.04 Жалағаш 1.28 99 9.79 0.04 Тереңөзек 1.55 2.44 8.84 0.06 Қызылорда 0.88 1.35 8.57 0.04 Шиелі 0.74 0.97 7.72 0.05 Жаңақорған 0.47 0.79 7.92 0.05 Павлодар қаласында өндіріс қалдықтарынан атмрсфераға ластанған заттардың 2001 құраған. Павлодар қаласының топырағындағы кадмий құрамының сипаты -мозайка. Кадмийдің жоғары Кесте 8 -Павлодар қаласының, әртүрлі аймағы топырақтағы кадмийдің біліктілік Солтүстік өндірістегі (п=314) Шығыс өндірістегі (п=125) Орталық (п=70) 1,79±0,06(182,0) 0,35-4,76 3,4±0,3(107,3) 0,48-9,23 1,21±0,07(36,4) 0,56-2,34 0,64±0,02(38,3) 18,0-60,2 9-кестеде қала топырағындағы химиялық элементтердің пайыздық және анықталған мазмұндағы Кесте 9 -Павлодар топырағындағы кадмийдің біліктілік мазмұндағы класы Класс мазмұны Сынама %-ы Қала алаңы, га < 1,0 38,0 133000 1,1-2,0 35,4 123000 2,1-3,0 11,4 39900 >3,1 15,2 . 2.2 Кадмийдің адам ағзасына әсері Әр металл адам ағзасының белгілі бір мүшесінде жинақталады. Ағзаға сияқты терінің созылмалы жинақталатын кадмий тастың түзілуіне әсер ететін қасиеті бар. Оның Ірі қалаларда орын алатын техногендік жүктеме ересек адамның да, Кадмий барлық күйінде қауіпті. 30-40 мг дозасында өлімге әкеледі. Кадмий қоректік тізбекке түсуінің негізгі себебі газ тәрізді лақтырыстар. сіңеді. Себебі, топырақ арқылы өсімдіктерге жеңіл сіңеді (70%). Бұ_л Организмде темірдің жетіспеуі кадмийдің жиналуын күшейтеді. Көбіне әйел адамдар «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңда табиғатты арнайы пайдалану үшін Осы нормативтен тыс қоршаған ортаны ластау мен табиғат ресурстары Атмосфераны ластайтын заттек шығарындысы үшін цемент зауыты; машина жасау зауыты; тоқыма фабрикасы; 4)ЖЭС; 5) Жүнді алғашқы өңдеу фабрикасы. Кәсіпорынның атмосфераны ластаған заттек шығарындыларының 3. ЖЭО бойынша ластаушы заттек шыгарындысыныц көлемі Ластаушы заттек- тердің аты Ластушы көлемі Мщ жыл/тонна Кі Келтірілген көлем, шартты, тонна/жыл, Мщ Шаң 1180 10 11800 Көміртегінің тотығы 30 0,33 10 Күкіртті газ 50 20,0 1000 Азот диоксиді 30 25,0 750 Барлығы - - 13560 4. Ластаушы заттектер үшін келтірілген коэффщенттердің маңызы Ластаушы заттектер Жол берілген Көміртек тотығы 3,0 0,3 Күкіртті ангидрид 0,05 20 Азот тотығы 0,04 25 Көмірсутектер 1,5 0,7 Күкірт қышқылы 0,1 10 Фторлы қоспалар 0,005 200 Күкіртті көміртек 0,005 200 Күкіртті сутек 0,003 125 Хлор 0,03 33,3 Металды сынап 0,0003 3333 Қатты заттекткр 0,05 20 Қорғасын 0,0003 3333 Фенол 0,0003 333,3 Аммиак 0,04 25 Формальдегид 0,003 333,3 Шығарынды көлемін азайту үшін ЖЭО-ға пайдалануға эмульгатор енгізу ұйғарылып Басқа кәсіпорындар бойынша осыған ұқсас есептеу жүргізіледі. Облыс (аймақ) ЖЭО-13560 шартты т; жүнді алғашқы өңдеу фабрикасы - 4320 шартты т; тоқыма фабрикасы-1780 шартты т; 4)машина жасау зауыты - 5430 шартты т . 5)цемент зауыты - 8320 шартты т, (Мн). Облыс (аймақ) бойынша барлығы- 33410 шартты/Т (Мн). Ағымдағы жылдың бағдарлама шараларының жоспары бойынша облыста (аймақта) кәсіпорындарда а) ЖЭО - да электр сүзгіні монтаждау - 250,0 ә) машина жасау зауытында эмульгаторлар құрылысын салу - 150,0 б) жүнді алғашқы өңдеу фабрикасында циклонды қайтадан құру - теңге; Барлығы: 450,0 мың теңге. Облыс кәсіпорындарының ластаушы заттектерді атмосфераға шығаратын шығарындысының нормативті төлемдеріне Кәсіпорындардың нормативті ластаушы заттек шығарындылары үшін төлем мөлшері (Пн) Бұл жерде кәсіпорындар бойынша нормативті төлемдер мынаны құрайды: ЖЭО - 13560 * 13,5 =183060 тг.; жүнді алғашқы өңдеу фабрикасы - 4320* 13,5=58320 тг.; тоқыма фабрикасы - 1780 * 13,5 = 24030 тг.; машина жасау зауыты - 5430* 13,5 = 73305 тг.; цемент зауыты - 8320* 13,5 = 117370тг. Ластаушы заттектің нормативтен асырылған шығарындысы үшін төлем мөлшері олардың Мұнда Кр - Мұнда Мфj- ластаушы заттек шығарындыларының келтірілген нақты көлемі, 5. Нормативтен асырылган және өндіріліп алынатын төлемнің еселік коэффициенттері Ластаушы заттек шығарындысының нормативтен асырылған коэффиценті Өндіріліп алынатын төлемнің 1,0 дейін і 1,5 дейін 2 2,0 дейін 3 2,5 дейін 4 3,0 дейін 5 3,5 дейін 6 4,0 дейін 7 4,5 дейін 8 5,0 дейін 9 5,0 артық 10 Нормативтен тыс ластаушы заттектің нақты шығарындысының келтірілген жалпы көлемінің Ат;=Мф;-М,0 (7) Эмульгаторды пайдалануға енгізбеген жағдайда ЖЭО-ның нормативтен артық және нормативті 6. ЖЭО бойынша ластаушы заттек шыгарындыларынын нацты көлемі Ластаушы заттектердің атауы Ластаушы заттектердің нақты шығарынды көлемі/жылына Келтірілген Шаң 1628 10,0 16280 Көміртек тотығы 30 0,33 10 Күкіртті газ 50 20,0 1000 Азот диоксиді 30 25,0 750 Барлығы - - 18040 Ластаушы заттектің ЖЭО-ғы бойынша шығарындысының келтірілген жалпы көлемі шартты Нормативтен тыс нақты көлемінің арту коэффициенті мынаған тең: Арттырылған коэффициент кезінде шартты/т (9) ЖЭО бойынша нормативтен артық ластаушы заттек шығарындысы ушін төлемдер ЖЭО-ның ластаушы заттек шығарындылары үшін төлемнің жалпы сомасын шығарындының Төлемін анықтау үшін төмендегі формула бойынша анықталатын төлемнің нормативін Мұнда 3 - аймақтық бағдарлама бойынша анықталатын жылдық шығынның Мн - тұтас аймақ бойынша қоршаған табиғат ортасына ластаушы Біздің мысалда келтірілген әр кәсіпорын бойынша жылдың норматив көлемін Мұнда mHj - табиғи көріністегі j-нің ластаушы заттек нормативі, п - ластаушы заттек саны; і - ластаушы заттек түрі; Kj - формула бойынша есептелген і-ластаушы заттектің салыстырмалы кауіптілігін (жол берілетін шаманың шоғырлануы) (3) Мұнда ПДК; - і-ластаушы заттектің мг/м , г/м жол ЖЭО (жылу электр орталығы) бойынша келтірілген есеп айырысу көлемінің Қорытынды Кадмий (Cd) — қоршаған ортадағы қауіпті токсиканттардың бірі. Кадмийдің Ауа кадмиймен, қорғасын сияқты, көмірді, мұнай өнімдерін, табиғи газды Бұршақ тұқымдастар, шпинат, шалған, сәбіз өсімдіктері кадмийға сезімтал. Кадмийдің Кадмийдің көп бөлігі адам организміне өсімдік тағамдары арқылы, ал Тамақ және су арқылы адам қанына сіңген кадмий 5 айнуы ,бас айналу , сүйек пен буындардың ауруы , Кадмий организмнен өте жай шығады. Оның жартылай шығу периоды Ересек адамдардьщ ШРК - бір жұмаға 500мкг, яғни бір Жалпы бұл ауыр металл көбінесе тағам,ауа,су арқылы ортаға еніп Қолданылған әдебиеттер: «Жаршы» 2006ж. №4 «Валеология денсаулық жэне өмірлік дағдылар» №6-2007ж. «Достижения науки и техники АПК», №4-2004ж. «Почвоведение», №11-2003 «Экотоксикология» Каплин 6„ «Экологиялық білім бағдарламасы», Алматы 1999 жыл 7. Энциклопедия айнуы ,бас айналу , сүйек пен буындардың ауруы , Кадмий организмнен өте жай шығады. Оның жартылай шығу периоды Ересек адамдардьщ ШРК - бір жұмаға 500мкг, яғни бір Практикалық ұсыныс Жалпы бұл ауыр металл көбінесе тағам,ауа,су арқылы ортаға еніп төлемін анықтау үшін төмендегі формула бойынша анықталатын төлемнің нормативін Мұнда 3 - аймақтық бағдарлама бойынша анықталатын жылдық шығынның Мн - тұтас аймақ бойынша қоршаған табиғат ортасына ластаушы Біздің мысалда келтірілген әр кәсіпорын бойынша жылдың норматив көлемін Мұнда mHj - табиғи көріністегі j-нің ластаушы заттек нормативі, п - ластаушы заттек саны; і - ластаушы заттек түрі; Kj - формула бойынша есептелген і-ластаушы заттектің салыстырмалы кауіптілігін (жол берілетін шаманың шоғырлануы) (3) Мұнда ПДК; - і-ластаушы заттектің мг/м , г/м жол ЖЭО (жылу электр орталығы) бойынша келтірілген есеп айырысу көлемінің