4.3 Бақылау сұрақтары.

1. Бұрғылау шығырының негізгі жұмыс істеу принципі?

2. Бұрғылау шығырының тежегіш жүйелері?

3. Бұрғылау шығырының негізгі тежегіші?

4. Бұрғылау шығырының қосымша тежегіштері?

№5 – Зертханалық жұмыс

ТАУ ЖЫНЫСЫН ТАЛҚАНДАУШЫ АСПАПТАР

Жұмыстың мақсаты: тау жыныстарын бұзушы аспаптардың, оның ішінде мұнай және газ ұңғыларын бұрғылауда жиі қолданылатын үш шарошкалы қашаулардың конструкциялық ерекшеліктері және олардың жұмыс істеу принциптерімен студенттерді таныстыру.

5.1 Бұрғы қашауларының конструкциясы

Шарошкалы бұрғы қашаулары шарошкаларының санына қарай бір, екі, үш, төрт, алты және көп шарошкалы болып келеді. Ең кең тараған түрі үш шарошкалы қашаулар. 2.1-кестеде осы үш шарошкалы қашаулардың МЕСТ бойынша шығарылатын түрлері берілген.

5.1-кесте-МЕСТ 20692-75 бойынша шығарылатын үш шарошкалы қашаулардың түрі мен өлшемдері

Қашау түрлері	Диаметрі, мм	Бұрғылауға ұсынылатын тау жыныстарының түрлері.
М	190,5; 215,9; 295,3; 349,2; 393,7.	Жұмсақ, әлсіз, созымтал тау жыныстары.
М3	190,5; 215,9	Түрпілі, жұмсақ.
МС	190,5; 215,9; 295,3	Жұмсақ және қаттылығы орташа.
МС3	190,5	Жұмсақ, түрпілі қаттылығы орташа.
С	98,4; 120,6; 132,0; 139,7; 165,1; 190,5; 215,9	Қаттылығы орташа.
	269,9; 295,3; 394,2; 444,5	Қаттылығы орташа.
С3	190,5; 215,9; 269,9; 295,3	Қаттылығы орташа түрпілі.
Т	93,0; 98,4; 120,6; 132,0; 139,7; 146,0; 151,0; 165,1; 190,5; 215,9; 244,5;269,9; 295,3; 349,2; 397,7	Қатты тау жыныстары.
СТ	190,5; 215,9; 269,9	Қаттылығы орташа, қатты тау жыныстары аралас.
Т3	215,9; 244,5; 269,9; 295,3	Қатты, түрпілі тау жыныстары.
ТК	215,9; 244,5; 269,9; 295,3	Қатты, берік тау жыныстары аралас.
К	215,9; 244,5; 269,9; 295,3; 320,0	Берік тау жыныстары.
ОК	96,4; 146,0; 196,0; 215,9; 244,5; 269,9	Өте берік тау жыныстары.

Үш шарошкалы жуу жүйесі гидромониторлы, май толтырылған тіректі қашаулардың қарапайым конструкциясы 5.1-суретте көрсетілген.

Шарошкалы қашау бөлек секциялардан құрастырылып, қосылатын жерлері пісіріліп ұстатылады. Пісіру жігі 5.1-суретте 1 санымен көрсетілген. Секция саны шарошка санымен сәйкес келеді. Үш шарошкалы қашау секциясы (2.2-сурет) цапфамен (2) бітетін аяқтан (1) тұрады. Цапфаға подшипниктер арқылы шарошка (3) орнатылады. Секциялардың өзара орналасу реті әр аяққа фрезерленген екі қырлы бұрыш (4) және құрастырушы штифтар (5) арқылы жалғанады.

5.1-сурет. Үш шарошкалы қашау конструкциясы: А-тұрық; В- жалғаушы бұранда; Д- жасақтары; Е-тазалау жүйесі; F- шарошка тіректері; G-май толтырылып бекітілген тірек жүйесі	5.2-сурет. Үш шарошкалы қашау секция: 1-тірек; 2-цапфа; 3-шарошка; 4-фрезерленген екі қырлы бұрыш; 5-шарошка жасақтары