Мақсаты мен міндеттері: Психологиялық зерттеуді ұйымдастыруда бақылау әдісін жүргізудің технологиясы туралы түсіндіру.

Жоспар:

Бақылау және эксперимент.

Бақылаудың өтілу барысы мен техникасы.

Жоспарлау мен бақылаушы позициасын таңдау.

Әдебиеттер тізімі:

1. Анастази А., УрбинаС. Психологическое тестирование СПб, Питер, 2001

2. ДЮК В.А. Компьтерная психодиагностика. СПб, Братство, 1994

3. Налимов В.В. Теория эксперимента. М.2002

4. Кумеков Л.В. Психологическое исследование «Наука» Санк-Перетбург 1984

5. Адлер Ю.П. Предпланирование эксперимента М,1978

Кiрiспе есебiнде әдетте пайдаланған әдебиет тiзiмi берiледi. Бейнелi сындық зерттеу – сыни сипаттармен ерекшеленедi. Бұл жағдайда, мiндеттi бейнелiк аналитикалық бөлiктен басқа, онда мәселе бойынша жасалған, аргументтер мен сәйкесiнше қорытындылар болуы мүмкін. Сыни талдау қойылған мәселенi мумкiндiгiнше шешуге қатысты идеяларды және де не жайлы жазылатын реферат авторының өзiндiк ой-толғаныстарын құруы мүмкін.

Бұндай ой-толғаныстармен реферат мәтіндері байланысуы мүмкін немесе аналитикалық, критикалық және конструктивтi – теориялық жұмыс бөлiктерi арасындағы өтпелi болып табылатын оның жеке қатары бөлiнуi мүмкін.

Теоретикалық зерттеу деп қойылған мәселенiң шешiлуiне бағыталған, әдебиеттiң бейнелiк және критикалық талдауынан басқа автордың өзiнiң теориялық ұсыныстары бар зерттеудi айтамыз. Бұл автордың шешiлетiн мәселе теориясына қосқан үлесi, оның жаңа көрінісі, көзқарастың ерекшелігі.

Теориялық - зерттеуде келесi мiндеттер қойылады: қолданылған түсiнiктердің өзара анықталған, логикалығы, эмпирикалықтың негiзiнде, зерттеулер берiлген әдебиеттерге, түсініктерге емес, ақиқатты фактiлерге сүйенедi.

Бұндай зерттеу әдетте анықталған әдiс жинағының және фактiлердi талдауының қолданылуымен жүргiзiледi. Эмпирикалық зерттеу қажеттi фактiлер жинауы мен анықтауы үшiн жасанды эксперименталды ситуацияны құруды талап етпейдi. Бұндай зерттеу түрiнде зерттеуші немесе практик тек жазып алады, сипаттайды, талдайды және өмiрде олардың көмегiнсiз немесе араласуынсыз не болғанын қорытындылайды. Осында эмпирикалық зерттеудi эксперименталдықтан ажыратады. Егер, мысалы зерттеушіні өзінің алдына баланың ақыл есінің даму процесiн зерттеу мәселесiн қойса, ары қарата осы процестiң табиғи жағдайда қалай жүзеге асырту процесiн констациялайды, онда мұндай зерттеу эмпирикалық болады. Егер зерттеуші оқу процесiн өзгертiп ақыл-есiнiң дамуы мiнезiн қамтысын десе, онда мұндай зерттеу психологиялық -п­едагогикалық эксперимент болады.

Эмпирикалық зерттеу жазбаша және түсiндiрмелi болуы мүмкін. Бірінші түрдегi зерттеу аз зерттелiнген объектi немесе құбылыстар тәжiрибе арқылы іске асады, және кейбiр жаңа фактiлерге сүйенедi. Түсiндiрмелi эмпирикалық зерттеу жинақталған, фактiлердiң түсiндiруiн құрайды. Бұндай түсiндiру кезiнде белгi емес фактiлермен белгiлер apacындa түсiндiрмелi себептi және себеп-салдар фактiлер арасындағы тәуелдiлiктi құрайды.

Әдістемелік зерттеулер ерекше топқа жатады. Оның негiзгi мақсаты - практикадағы валидтiлiк, тұрақтылық, өңдеу, негiздеу және тексеру, сонымен қатар кейбiр психикалық қасиетті қалыптастыратын жаңа психодиагностикалық әдiстi ойлап табу. Егер жасалынған (текст) әдiс тест түрiнде болса, oған мiндеттi түрде тәсiлi және алыған мәлiметтiң интеграциясы, процедурасы дәл тексеріліп сипатталады.

№ 7 дәріс. Бақылау құралдары мен мәліметтерді фиксациялау реті.