Микпропроцессорлар түрлері және олардың негізгі сипаттамалары.
Микропроцессор — жүйелік тақтаның ең маңызды құраласы, ол деректерді тікелей өңдейді, атап айтқанда, бөлектелген деректермен арифметикалық және логикалық амалдарды орындайды. Микропроцессор - бір немесе бірнеше үлкен интегралды кестеде орындалған, берілісті өңдейтін бағдарламалық құрылғы; көліктердің автоматты басқару агрегатында қолданылады.[1]
Микропроцессор бір мезгілде қатарынан 8, 16 немесе 32 биттік деректерді өңдей алады. 8 биттік процессор бір мезгілде небары бір бит дерекпен ғана жұмыс істей алады. 16 биттік процессор бір мезгілде 2 байт, ал 32 биттік процессор — 4 байт өңдейді.
Жалпы алғанда 16 биттік компьютер 8 биттік жүйеден жылдамдырақ жұмыс істейді, ал 32 биттік компьютер 8 және 16 биттік үлгілерден жылдамырақ. Микропроцессор, жады және периферия құрылғылардың арасында дерек беру үрдісі шина арқылы жүзеге асырылады. Қазіргі заманғы процессорлардың көпшілігінде 32 биттік шина қолданылады, яғни бір мезетте 32 биттік дерек беруге болады. 64 биттік шиналы компьютер де болады, бірақ олар әлі кең тарай қойған жоқ.
10 Билет
Есте сақтау құрылғыларының түрлері және олардың ерекшеліктері.
Есте сақтау құрылғысы — сандық код түрінде берілген ақпаратты жазуға, есте сақтауға және қолданушыға беруге арналған құрылғы. Ол есептеуіш машиналарда, басқарудың автоматтандырылған жүйелерінде, телемеханикада, бағдарламамен басқарылатын технологиялық агрегаттарда, т.б. қолданылады. Есте сақтау құрылғысында деректер тасығыш ретінде магниттік таспалар мен дискілер, оптикалық дискілер, шалаөткізгіш құрылымдар, магниттік қабықшалар (пленкалар), т.б. пайдаланылады. Есте сақтау құрылғысының негізгі параметрлері — сыйымдылық (бір уақытта сақталатын ақпарат мөлшері — бірнеше ондаған байттан бірнеше Гбайтқа дейін) және айналу уақыты (үзіліссіз екі айналым аралығындағы ең аз уақыт — ондаған наносекундтан бірнеше милисекундқа дейін).
2. Сумматорлардың салыстырмалы сипаттамалары.
. Сумматор – көпразрядты сандарды қосу операциясын орындайтын логикалық құрылғы. Сумматордың екі түрі бар:
Жартылай сумматор
Толық сумматор
Жартылай сумматор. Бір разрядты екілік а және в сандардың қосындысы келесі кестеге сәйкес жасалады:
a |
b |
S |
C |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
Одан S қосындысы және С тасылмалдауы мына формуламен есептелінеді:
S=
,C=
,
С
=
Жартылай сумматор бұл бір разрядты екі сандардың қосындысын орындайтын құрылғы. (сурет 7а)
Жартылай сумматор үшін дизъюнктивті форманы құру барысында:
S=
C=a∙b
Сурет 7 Жартылай сумматордың схемасы мен оның белгіленуі.
Толық бірразрядты сумматор
Жартылай сумматормен салыстырғанда оған тағы төменгі разрядтан тасымалдау сигналы қосылады. Егер ол болмаса, онда жоғары разрядқа тасымалдау тек екі сан бірге (1) тең болса ғана жасалуы мүмкін.
Егер төменгі разрядтан тасымалдау болса, онда жоғарғы разрядқа тасымалдау әр қашан болады, тек екі сан нөлге тең болса ғана тасымалдау болмайды.
О сындай сумматор схемасы 2 жартылай сумматормен жасалады. (8 сурет)
Сурет 8. Толық сумматордың схемасы
*-Сумматордың ақиқат кестесі
Кірістері |
Аралық мәндер |
Шығыстары |
|||||
ai |
bi |
ci |
pi |
gi |
ri |
si |
ci+1 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 |
1 |
1 |
1 |
0 |
1 |
0 |
1 |
1 |
билет