
- •Лабораториялық жұмыс №1 Мәліметтер базасымен жұмыс істеуге арналған құрал
- •Аспаптық құралдар
- •Мәліметтер жиыны
- •Table1 компонентімен байланысқан дқ кестесіне арналған негізгі индекс анықталған. Оған кілтті алаң Name Post; BruthDay кіреді ;Бұл индекс ағымдағы ретінде орнатылады .
- •Сурет 3. Мәліметтер базасының псевдонимінің параметрі терезесі
- •2. Тапсырма және жұмысты орындау реті a . Мастер – кестені конструциялау
- •Б.Кесте деталін конструкциялау
- •В . Деректер қорын конструкциялау
- •4.1 Дқбж құрамын анықтау
- •TDataModule контейнерін құру
- •Дқ құрамын көрсету үшін экрандық форма құру .
- •2.Тапсырма ЖәНе жұмысты орындау реті
- •1) Экранды формада дқ-ның бір кестенің мазмұнын ұсыну .
- •Бір формада екі мәліметтер жиынын байланыстыруды көрсетейік.
- •2.2)Экранды формада дқ кестесінің мәліметтерін бейнелеу, оларды арасындағы байланысты есепке алып, мәліметтер жиынын арасындағы Master –Detaie байланысын жүзеге асыру арқылы .
- •Insert әдісі деректер жиынына жаңа жазба қояды.
- •2.Тапсырма және жұмысты орындау реті
- •Ол үшін мәліметтер жиыны dsBrowse қарап шығу режимінде болуы қажет.
- •Дқ мазмұнын ұсыну үшін өте күрделі экрандық формалар Экрандық формадағы tdbGrid модификация варианттары
- •Электрондық формада саналатын алаңдар
- •Сурет 36. Жіберілген қосымша түрі
- •Лабораториялық жұмыс №3
- •2.Тапсырма және жұмысты орындау реті Экрандық форманың әртүрлі кестелерінің sql-сұратуды пайдаланып мәліметтерді бейнелеу
- •Сурет .37. Әртүрлі кестеден мәліметтерді бір мәліметтер жиынына біріктіру
- •Жүйе жұмысын тексеруі және жіберілу
- •Зертханалық жұмыс №4
- •5.1.Есеп беруді құрудың компоненттері
- •5.2. Қарапайым есеп беруді құру
- •Сурет 42. Жуықтап қарау терезесіндегі есепберудің мазмұны
- •Беттердің подвалының және тақырыпты көруде tqrBand қолдану
- •5.3. Есепберуде топтық мәліметтер
- •Сурет 44. Формулалар орналастыру
- •5.4. Фильтрді қолдану арқылы есепберуді қалыптастыру
- •Қортынды
Сурет 44. Формулалар орналастыру
45-суретте көрсетілгендей етіп есепберудің статикалық текс аудандарын толтырамыз.
Сурет 45. Тауар бойынша топталған есепберу макеті
№4 формасында”Группа” баспасын басу арқылы алдын ала көру терезесін шақырамыз. №4 формадағы TButton компонентін қосамыз, батырмаға уақиға өңдеушісі батырмасын басамыз OnClick:
Form7. QuickRep1.Preview;
46-суретте бір топтың подвалы көрсетілген – онда материалдық суммалық кірісі туралы ақпарат шығарылады.
Сурет .46. Жуықтап көру терезесіндегі тауар бойынша топтауы көрсетілген есепберу
5.4. Фильтрді қолдану арқылы есепберуді қалыптастыру
True орнатылған Filtered қасиеті фильтрацияны инициирлайды, уақиға өңдеушісінде OnFilterRecord шарты жазылған Мысалы, егер ДҚ –да фильтр орнатылса.если в НД установлен фильтр
begin
Accept := DataSet['KOLVO'] >= 500;
End;
Онда True-ге Table1.Filtered -ті орнату фильтрацияға алып келеді; Онда тек 500 ғана мәні болатын 'KOLVO' өрісі жазбаның мәліметтер жиыны көрсетіледі.
False да Filtered орнату фильтрацияны алып тастауға әкеледі, оның шарттар OnFilterRecord уақиғаларында көрсетіледі
Осылай есепберуді жүргізуге компаненттер көрсетілген енді оны құрастыратын компаненттерді қарастырайық.
Қоймаға түскен материалдарға топтастыру мәліметтерінсіз қарапайым есепберуді құру ;
Қортынды
Қосымшаны ресимдеу. Біз қолданба құру және қосымшаның өңдеу негізін бітірдік. Енді қосымшаны біз аздап бояуымыз керек . app1 қосымшасына бірнеше элементті қосамыз, олар оны қолданғанға ыңғайлы етеді.
Қосымшаға тақырып және пиктограмма береміз Delphi үнсіздікпен әрбір құрылған қосымшаға пиктограмманы меншіктейді. Бірақ пиктограмма арқылы қосымша функциясын оңай анықтау керек. Сонымен қатар ол басқа ортадан керектісін бөліп көрсетуге көмектесуі керек .
Windows және Delphi-де дайын пиктограммалар өте көп . Өз пиктограммаларын құру үшін бейнелеу редакторын қолдануға болады.
Дайын пиктограмманы қосымшамен байланыстыру керек. Ол үшін Project|Options-ты таңдап, Application қаптамасына шертеміз. Title өрісінде Sklad тексін егізіп содан кейін Load Icon батырмасын шертіп пиктограмма файлына сілтейміз.
Тапсырылған тақырып Windows тапсырма панелінде қосымша идентификациясы үшін қолданылады.
Тестирлеу және қолданбаны өңдеу. Тестирлеуден кейін бізде іске қосылмаған шығару/атауы материал меню пункті қолданылады. Жаңа материал қосылу үшін форма құрамыз оған TDBGrid компонентін орналастырып DataSource1 мәнінде DataSource қасиетін орналастырамыз. Tbutton батырма компанентін формаға қосып ол компанентке ат береміз (Name қасиеті) CancelBtn батырма тақырыбын (Caption қасиеті ) ға өзгертеміз. Қолданушы басатын кнопканы кодты батырмамен байланыстырамыз.. Формада OnClick уақиғасын өңдеу процедурасын құру үшін тышқанмен " Жабу"- батырмасын екі рет шерту керек. Редактор кодына келесі кодты жазамамыз.
Сlose;
Form1.Visible := True;
№ 1 формасына көшіп № 8 формадағы шықыру коды менюпунктінде Ввод/Название материала кодын жазамыз.:
Form1.Visible := False;
Form8.Visible := True;
Осымен қолданба дайындығы аяқталды деп санаймыз.
Қосымшаны . Өмір бір орнында тұрмайды, сол сияқты біздің қосымша өзгерген шарттармен байланысқа түсуі мүмкін. Белгілі бір моментте басқа формадағы есепберу қажет болады, мысалы, қоймадағы материал қандай соммада түскенін көрсету.
Жаңа есепберу формасын (№9 формасы) құрайық . Формаға TQuickRep ( QuickRep1 аты) компанентін орналастырайық , бірақ мәліметтер жиынына ұйымдастыруды Query1 арқылы құрамыз. Бұл DataSet қасиетіне DataModule5.Query1 орнатамыз.Басқа да компаненттер және есепберу аудандарын сатикалық текспен толтырамыз 47-суретте көрсетілгендей .
Сурет .47. Қорытынды есепберу макеті
Есепберудің соңында барлық түскен материалдардың қортынды соммасын словесдік түрде қосамыз. Ол үшін TQRBand атымен QRBand4 компанентін қосамыз, қасиеті ВапаТуре = rbSummary.
TQRLabel компонентін (аты QRLabel7) QRBand4-ке орнатамыз.
Unit4 –ке көшіп уақиғалар өңдеушісіне OnClick батырма "Итог" мынандай код:
procedure TForm4.Button5Click(Sender: TObject);
var ss: String;
begin
Str(TempTotal,ss);
Form9.QRLabel7.Caption := SumNumToFull(TempTotal);
Form9.QuickRep1.Preview;
end;
Unit5-ке TempTotal айнымалысын анықтаймыз және қоймаға түскен материалдардың TempTotal қортынды соммасына шығару кодын қосамыз..
var
DataModule5: TDataModule5;
TempTotal: Integer;
implementation
AfterOpen қасиетіне тышқанды екі рет шертіп , объект инспекторында Unit5-ті ашып , келесі кодты қосамыз:
procedure TDataModule5.Query1AfterOpen(DataSet: TDataSet);
begin
Query1.First;
TempTotal := 0; { use temp for efficiency }
while not Query1.EOF do
begin
TempTotal := TempTotal + Query1Stoim.Value;
Query1.Next;
end;
SumNumToFull(TempTotal);
end;
Project|Add to Project менюін қолдана отырып, Writesum.pas жазбасына проект модулінің аударма санын қосамыз, модуль листингін қолданбаға келтір.
Есепберуді құруды жалғастырамыз. QRBand4 өрісіне TQRLabel (аты QRLabel8) компонентін орналастырамыз, Caption қасиетін "Итого:"-ға өзгертеміз: Тағы бір TQRExpr (аты QRExpr1) компонентін қосып және Expression қасиетінің мәнін SUM(Table1.Stoim) формасын құрайтынын анықтаймыз.
48-суретте алдын ала көру терезесінде қортынды есепберу көрсетілген.
Сурет 48. Тауар бойынша есепберу қорытынды мәнмен
БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
TTable, TDataSource компоненттерінің негізгі қасиеттері. Кестелер арасындағы байланыс?
Визуализацияның кейбір компаненттері және мәліметтерді басқару. DBGrid компонентінің қасиеті.Бағандарды редактырлау, қосу және өшіру(Column Editor).
DBEdit, DBText компоненттері және олардың негізгі қасиеттері.
ДҚ шығару үшін экрандық форма құру. Экрандық формада ДҚ мәліметтер базасын басқаратын кнопкалар қосу.
SQL тілі.Сұрату.
SELECT таңдау операторы. Кестеден жазбаларды таңдау. WHERE және ORDER BY операторларының элементтері , олардың тағайындалулары.
TQuery компоненттері және олардың қасиеттері. SQL- сұратуы көмегімен кестелерді біріктіру. Ішкі біріктірулер.
Сыртқы біріктірулер.Оң , сол және толық сыртқы біріктіру.
Жазбаларды фильтрлеу және сорттау.
Есептік форманы құру. Негізгі компаненттер және олардың қасиеттері.
Әдибиеттер тізімі
С. Тейксейра, К. Пачеко Delphi.Руководство разработчика. Т1,2 – К.,М.,СПб.:Издательский дом «Вильямс»,1999.
Александровский А.Д., Шубин В. В. Delphi для профессионалов. Опыт практического применения. – М.:ДМК,2000.
Гофман В.Э., Хомоненко А.Д. Delphi6 – СПб.: БХВ-Петербург, 2001.
Дж. Метчо и др. Delphi. Руководство для профессионалов - СПб.: БХВ-Петербург, 1999.
Дарахвелидзе П.Г., Марков Е.П., Котенок О.А. Программирование в Delphi5 -СПб.: БХВ-Петербург, 2000.
Понамарев В. СОМ и ACTIVEX в Delphi. - СПб.: БХВ-Петербург, 2001.
Фаронов В.В. Delphi. Руководство программиста – М.: “Нолидж”, 2001.
Қосымша әдибиеттер тізімі
Тед Миллер и др. Специальное использование Delphi. –М.: Диалектика,1999.
Р. Лишнер Delphi. Справочник – Санкт-Петербург, «Символ-Плюс», 2001.