- •Билет 1
- •1. «Фармация тарихы» түсінігінің анықтамасы.
- •2. Араб алхимигі ар-Разидің қызметі.
- •Билет 2
- •1. Фармация тарихының мәні.
- •2. Алхимияның жағымды және жағымсыз жақтары.
- •Билет 3
- •Фармация және медицина тарихын оқып-үйренуде қолданылатын дерек көздері.
- •Хvііі ғасырда фармацияның дамуына үлесін қосқан негізгі ғалымдарды атаңыз.
- •Билет 4
- •Фармация терминнің шығуы.
- •Қайта өрлеу дәуіріндегі дәрілік өсімдіктерді кім зерттеді.
- •Билет 5
- •Адамзат кеселдерін алғашқы емдеушілер ретіндегі әйелдің ролі.
- •Алғашқы ботаникалық бақтар мен дәрілік өсімдіктер бақшасы қайда пайда болды.
- •Билет 6 ( 1 – бөлік )
- •1. Патриархат кезеңіне өтуге себеп болған факторлар.
- •2. Медицинадағы Самюэль Ганеманның ролі.
- •Билет 6 ( 2 – бөлік )
- •Билет 7
- •1. Жеке және жалпы фармацияның ерекшеліктері.
- •2. Хіх ғасырда фармацияның дамуына үлес қосқан ғалымдарды атаңыз
- •Билет 8
- •1. Патриархат дәуірінің негізгі көрсеткіштері.
- •2. Фитохимиялық зерттеулердің дамуы қайдан басталды
- •Билет 9
- •1. Медицина тарихындағы Панацеяның ролі.
- •2. Алғашқы фармакопея қайда және қашан шықты
- •Билет 10
- •1. Медицина тарихындағы Гигеяның ролі.
- •2. Дәрілік қалыптардың дамуы қалай басталды.
- •Билет 11
- •Ежелгі Египеттегі әлемнің негізгі элементтері.
- •2. Фармацевтикалық өнеркәсіптер қашан және қайда пайда болды және дамыды.
- •Билет 12
- •Ежелгі Египетте ауруды түсіндіретін теорияларды атаңыз.
- •2. “E.Merk” фармацевтикалық компаниясының даму тарихы.
- •Билет 13
- •Месопотамиядағы ауру туралы ілімнің ерекшеліктері туралы айтыңдар.
- •2. “Schering-Ploughs” фармацевтикалық компаниясының даму тарихы.
- •Билет 14
- •Ежелгі Египетте ауруларды емдеуде қолданылған дәрілік қалыптар.
- •Билет 15
- •Ежелгі Үндістандағы медициналық білім беру орталықтарын атаңыз.
- •2. Аптекарлық бұйрық қайда қашан шықты.
- •Ежелгі Үндістан медицинасында алтынның қолданылуы.
- •2. І Петрдің жеке дәріханалар ашу туралы бұйрығы. Кремльде алғашқы дәріхананың ашылуы.
- •Билет 16 (2 – бөлік )
- •Билет 17 Ежелгі Қытайдағы «бес алғашқы элемент» теориясының мәні.
- •Медициналық колегияның құрылуы. Ресейде алғашқы ресми фармакопеяның шығуы.
- •Билет 18
- •2.Ресейдегі латын тілінде шыққан фармакопея.
- •Билет 19
- •Ежелгі Грецияда медицинаның дамуына әсерін тигізген факторлар.
- •2. Уставқа сәйкес аптекарға қойылатын талаптар. Аптекарлық таксаның маңызы.
- •2.Уставқа сәйкес аптекарға қойылатын талаптар. Аптекарлық таксаның маңызы.
- •Билет 20 ( 1 - бөлік)
- •. «Гиппократ анты» қайда және кім қабылдады. Медицинаның атасы.
- •Билет 20 ( 2 - бөлік)
- •2.1802 Жылы құрылған Медициналық коллегияның функциясы
- •Билет 21
- •Аристотель ілімі: негізгі нұсқаулықтары.
- •1836 Жылғы аптекарлық уставтың негізгі құрылымдары.
- •Билет 22
- •Теофрастың «Өсімдіктер туралы зерттеулер» кітабы қайда және қашан шықты.
- •2.Хіх ғасырдың алғашқы жартысындағы дәріханалардың құрылысы.
- •Билет 23
- •«Асклейпейон» терминінің шығу тарихы.
- •XIX ғасырдағы дәрілік қалыптарды атаңыз.
- •Билет 24
- •Ежелгі Грецияда дәрілік шикізат қорлары және сақтау бөлмелері.
- •Дәрі-дәрмектерді белгілері бойынша топтарға бөлу қайда және қашан шықты.
- •Билет 25
- •Қазіргі заманда атақты Рим дәрігері және фармацевті Клавдий Галеннің шығармаларының мәні.
- •2.А.Б. Лесневскаяның мектебі: Ресей фармация тарихындағы маңызы.
- •Билет 26 (1 – бөлік )
- •1. Клавдий Галеннің ғылым ретіндегі фармацияның дамуына қосқан үлесі.
- •Билет 26 (2 – бөлік )
- •Билет 27 (1 – бөлік )
- •1. Диоскоридтің еңбектері.
- •2. Қаздәріхана басқармасының қашан құрылды.
- •Билет 27 (2 – бөлік )
- •Билет 28 (1 – бөлік )
- •Авиценаның (Абу-Али ибн Сина) фармацияға қосқан үлесі.
- •2. Қаздәріхана басқармасының алғашқы төрағасы кім болды.
- •Билет 28 (2 – бөлік )
- •Билет 29 (1 – бөлік )
- •Азаматтық дәріханалар мен ауруханалар қайда және қашан пайда болды.
- •2. Қазақстан фармациясының негізін салушылар кімдер.
- •Билет 29 (2 – бөлік )
- •Билет 30
- •Химияның пайда болуы: қай дәуірде және қай елде.
- •2. Қазақстан фармациясының дамуына Сакен Хасенович Субханбердиннің дамуына қосқан үлесі.
2. “E.Merk” фармацевтикалық компаниясының даму тарихы.
Дәріханашы Е.Мерк (1794-1855) Дармштадтағы «Е.Мерк» кәсіпорнының негізін қалаушы болды. «Е.Мерк» фирмасы қазірге дейін бар. Негізін қалаушы өмірден қайтқаннан кейін 1855 жылы фирмада 55 адам жұмыс істеді, ал 1900 жылы- мыңға жуық адам жүмыс істеді. «Мерк» (Германия) фирмасы шығарған құрамында 99,0% кем емес негізгі заты бар 1- сулы цетилпиридиний хлориді немесе осы тәріздес квалификациялы реактив.
Билет 13
Месопотамиядағы ауру туралы ілімнің ерекшеліктері туралы айтыңдар.
Месопаотамиядағы медицина мен дәрітанудың дамуы туралы алғашқы мәліметтер Вавилон мемлекеті жоғары көтеріле бастаған б.э. дейінгі ІІІ мыңжылдықтан басталады. Кейіннен б.э.д. І мыңжылдықта Месопотамияның солтүстік-шығыс бөлігінде Ассирия бой көтерді. Осы мемлекеттердің ішінде шаруашылық және мәдениеттің дамуыныда, сонымен бірге медицина мен дәрітанудың дамуында басымдық Вавилонға тиісті болды. Месопотамияда аспандағы құбылыстардан дені сау ағзадағы барлық процестер және науқастағы барлық өзгерістер тәуелді болады деген көзқарас кеңінен тарады. Эпидемиялық аурулардың барысы солармен анықталды. Барлық емдік шараларды жүргізгенде аспан шырақтарының қозғалысы ескеріліп отырды. Адам ағзасындағы өзгерістерді түсіндіру үшін табиғаттағы оқиғаларды салыстыру жүргізілді: денеге қанның сіңуін жердің өзендермен қанығуымен, ағзаға тән жылылықты күннің өсіп жатқан нанға тигізетін әсерімен салыстырылды, тыныс алу функциясы желмен теңестірілді. Осыған байланысты ағзада паразит түрінде өмір сүретін және вавилондық дәрігерлердің пікірінше шіріген заттардан шығатын құрттар ауру тудыруы мүмкін, олар осыған ұқсас басқа да аурулардың пайда болуын түсіндіруге тырысты. Мұнымен қатар ағзаның өмірлік көріністерінде маңызды рольді адам денесінде айналыста болатын сұйықтар, әсіресе қан атқарды. Осылай, ежелгі вавилондықтарда ауруды түсіндіретін әртүрлі теориялардың қоспасын көреміз: демондық, космостық, паразитарлық және гуморальды-патологиялық. Ауру туралы мұндай көзқарастар емдік шараларды да негіздейді. Тұмарлар, талисмандар, дұға мен дуа жазылған тақтайшалар, мейірімді әруақтардың идолдары кеңінен қолданылды. Вавилондықтар мен ассирийецтердің дәрілік қоры табиғаттың барлық үш патшалығынан жиналған: өсімдік, жануар және минералды. Науқастарды емдеу кезінде сонымен бірге су мен май көп қолданылған. «Дәрігер» сөзі тікелей аударғанда «суды білуші» немесе «майды білуші» дегенді білдіреді. Әртүрлі өсімдіктердің бүршіктері, жануарлар майы, мұнай қолданылды. Дәрілер ішке қолдану үшін өсімдіктерден дайындалған тұнба және қайнатпа түрінде тағайындалды. Сыртқа қолдануға арналған жағылмалар мен пасталар дайындалды, компресс, ысқылау, клизма және ванналар тағайындалды. Үгу және су қую қолданылды, қан соратын банкілер қойылды және қан шығару қолданылды. Дәріні аш қарынға және тамақтан кейін қолдану бөлінді. Кейбір жағдайларда дәріні қабылдау үшін арнайы ыдыстар қолданылды. Дәрілерді дайындау үшін қайнату, еріту, араластыру, сүзу, майдалау сияқты процестер қолданған.