2.3 Практикалық тапсырмалардың жоспары

1.Практикалық тапсырма №1. Пакерлерді есептеу

Тапсырма:

1.Шегендеуші тізбек және тығыздаушы элементтер арасындағы қысымдар константаларын анықтау

2.Пакердің тығыздаушы элементінің биіктігін аңықтау (h_min, h_max)

3.Пакер штогінің оптимальді ұзыныдығын анықтау

4.Тығыздаушы элемент кордының көрсеткіштерін

Әдістемелік нұсқау

1.Пакер конструкциясын талдау

2.Пакерді есептеу

Негізгі әдебиет 1[бет 3-45]

Бақылау сұрақтары

1.Пакер бөлшектерінің жасалуына кететін материалдарды сипаттап беріңіздер.

2.Пакерді жобалау үшін көрсеткіштерін қандай түрлерін анықтайды?

3.Пакерлерді жобалаған кезде қолданылатын есептеулердің әдістерін атап беріңіздер.

4.Қондыру кезінде шекті остік күштерді анықтаудың әдістерін атап кетіңіздер.

Практикалық тапсырма №2

Ортадан тепкіш сораптың дөңгелегін есептеу:

Тапсырма:

1.Жұмысшы дөңгелектің ағынды каналын есептеу:

Тез жүргіштік коэффициенті – n_s

Жұмысшы дөңгелектің каналдарындағы сұйық шығыны – Q_k

Пайдалы әсердің көлемдік коэффициенті – η_об

Жұмысшы дөңгелекке кіруіндегі келтірілген диаметр – Д_1ке

Сорап П.Ә.К.-і – η

Сорап қуаты – N

Білік диаметрі – d

Втулканың сыртқы диаметрі – d_вт

Дөңгелекке кірер жерінің диаметрі – Д₀

Дөңгелектің сыртқы диаметрі – Д₁

Ені – в₁

Қалақшаның кіруші кромкасының бұрышы – β_1л

Дөңгелектің сыртқы диаметрі – Д₂

Ені – в₂

Қалақшаның кіруші кромкасының бұрышы – β₂

Теориялық арын – Н_Т

Есепті тексеру.

Әдістемелік нұсқаулар

1.Ортадан тепкіш сораптың теориялық есептеуі

2.Жұмысшы дөңгелектің есептеу алгоритмін оқып үйрену

3.Жұмысшы дөңгелектің профилін тұрғызудың графикалық ретін оқып үйрену

Негізгі әдебиет 1[бет 45-52]

Бақылау сұрақтары.

• Сораптың түрін қалай таңдау керек?

• Жұмысшы дөңгелектің негізгі өлшемдерінің есептеу реті қандай?

• Жұмысшы дөңгелек қалақша осін тұрғызудың графикалық реті қандай?

Практикалық тапсырма №3

“Поршеньді және плунжерлі сораптарды есептеу және жобалау”.

Тапсырма:

1. Сораптың гидравликалық бөлігінің сүлбесін таңдау

2. Сорап поршеннің диаметрін D анықтау.

3. Поршеннің жүріс ұзындығын S және поршеннің жүріс жиілігін n_s аңықтау7

4. МЕСТ 12052-77 бойынша поршеньді топты таңдау.

5. Тарелкалы клапандардың түрін, өлшемдерін және конструкциясын таңдау.

6. Компенсаторды есептеу.

7. Сораптың жетекші бөлігін есептеу.

8. Сораптың П.Ә.К.-ін аңықтау.

9. Жетекші қозғалыстың қуатын аңықтау.

Әдістемелік нұсқау.

1. Кривошипті-шатунді механизмін есептеу әдісін зерттеу.

2. Поршеньге әсер ететін күштерді және сорап жетегінің сүлбесін зерттеу.

3. Сорап шатунының сүлбесін зерттеу.

Негізгі әдебиет 5[бет 53-87]

Бақылау сұрақтары.

1. Поршеньді сорапты жобалаудың реті қаңдай?

2. Сораптың гидравликалық бөлігінің сүлбесін таңдаудың ерекшеліктері қаңдай?

3. Поршень диаметрін есептеу үшін керекті бастапқы мәліметтерді атаңдар.

4. Поршень жүрісінің санын ненің негізінде аңықтайды?

5. Клапан тарелкасының көтерілу биіктігін есептеудің негізгі әдістерін атап беріңіздер.

6. Клапан тарелкасын беріктікке қалай есептейді?

7. Поршень штогін беріктікке және тұрақтылыққа қалай есептейді?

8. Компенсаторды есептеу әдісін баяндап беріңіз.

Практикалық тапсырма №4

“ОТС-тың батырмалы дөңгелегін есептеу және жобалау”.

Тапсырма:

1. Токберуші кабельдің, қозғалтқыштың, сораптың диаметрін таңдау;

2. Сорап тұрқысын есептеу;

3. Сорап сатысын есептеу;

4. Сорап білігін есептеу;

5. Сатының меридиандық қимасын тұрғызу;

6. Дөңгелектің кіруші бұрышын есептеу;

7. Бағыттаушы аппарат қалақшасының кіруші бұрышын есептеу;

8. Сораптың остік тіректерін есептеу;

9. Сорапта энергия шығының есептеу;

Әдістемелік нұсқаулар

1. Батырмалы ортадан тепкіш сораптардың конструкциясын зерттеу.

2. ЭОТС сатыларын есептеу және жобалау.

3. БЭҚ (батырмалы элеткроқозғалтқыш) конструкциясын зерттеу.

Негізгі әдебиет 1[Бөлім.9бет 131-178]

Бақылау сұрақтары.

1. ЭОТС қондырғыларының параметрлік ретін бейнелеп беріңіз.

2. ЭОТС-тың және оның білігінің есептеу әдісін баяндап беріңіз.

3. ЭОТС сатыларының жұмыс процесінің және конструкциясының ерекшеліктері қаңдай?

4. Ортадан тепкіш сораптар сатыларының есептеу әдістерін атап беріңіздер.

5. Сатыларды есептеудің ретін бейнелеп беріңіздер.

6. ЭОТС сатысының меридиандық қимасын тұрғызу қалай жүргізіледі?

7. Бағыттаушы аппараттардың және жұмысшы дөңгелектердің қалақшаларының есептеу реті қаңдай?

8. ЭОТС-тың остік тіректерінің конструкциясын бейнелеп беріңіздер.

9. Сораптағы энергия шығындарын есептеу үшін қажетті тәуелділіктерді атап беріңіздер.

10. ЭОТС жабдықтарының бөлшектерін таңдау ретін атап беріңіздер.

Практикалық тапсырма №5.

“Станок-качалканы есептеу және жобалау”.

Тапсырма:

1. Станок качалканың кинематикалық параметрлерін есептеу.

2. Сорапты штангалар тізбегінің жоғарғы нүктесінде күштерді есептеу.

3. Балансирлі станок механизмінің күштік есептеуі.

4. Станок-качалканың беріктік есептеуі.

5. Станок-качалканың негізгі бөлшектерін жобалау.

6. Станок-качалкадағы энергияның шығының есептеңдер және сағалық сальникте үйкеліс күшін есептеңдер.

Әдістемелік нұсқаулар.

1.Станок-качалканың есептеу программасының блок сүлбесін және әмбебап программасын зерттеу.

2. СК және СКД бар түрлерінің конструкциясын зерттеу.

Негізгі әдебиет 1[Бөлім.10бет 185-244]

Бақылау сұрақтары.

1. Станок-качалкалардың оптимальды жобалаудың критерийлерін атап беріңіздер.

2. Станок-качалканың кинематикалық сүлбесін салып беріңіздер.

3. Штангалар тізбегіне және балансирлі станок-качалканың басына әсер ететін күштерді аңықтайтын формулаларды жазып беріңіздер.

4. Станок-качалканың күштік есептеудің қаңдай қызметтері бар? Қандай күштер аңықталады? Редуктордың жетекші білігіндегі айналдырушы моментті есептейтін формуланы жазып беріңіздер.

5. Станок-качалканы жобалау кезінде қандай параметрлерді өзгертуге болады?

6. Станок-качалканың редукторын есептеудің және жобалаудың негізгі ерекшеліктері қаңдай?

7. Станок-качалкадағы энергия шығыны қалай есептеледі және ол неден құралады?

Практикалық тапсырма №6

“Штангалы ұңғылық сораптарды есептеу және жобалау”

Тапсырма

1. Төменге, астынға жүрген кезде сорап штогына әсер ететін күшті аңықтау.

2. Сорап плунжерінің пайдалы диаметрін аңықтау.

3. Сорап қондырғысының берілісін есептеу.

4. Сораптың максимальды түсірілу тереңдігін есептеу.

Әдістемелік нұсқаулар

1. ШҰС-дың бар конструкцияларын зерттеу

2. НВ және НН типті сораптар арасындағы айырмашылықтары және артықшылықтары.

3. Q_max үшін плунжерлі сораптың оптимальды диаметрін аңықтау.

Негізгі әдебиет

1 [Бөл10. 238-244 бет]

Бақылау сұрақтары

1. Ұңғылық сораптың берілісі қаңдай факторларға тәуелді? Оны аңықтайтын формуланы жазыңыз?

2. НСВГ сорабының ерекшелігі неде? Штоктың төмен қозғалған кезде оған әсер ететін күштерді аңықтайтын формуланы жазыңыз.

3. Ұңғылық штангалы сораптардың клапанды түйіндердің конструкциясы жайлы айтып беріңдер.

4. Костыченконың екіленген клапанның конструктивті ерекшелігі неде.

5. Втулкалы цилиндрдің сүлбесін бейнелеп беріңіз.

6. Қойылатын (вставной) сораптардың кілттік тіректің конструкциясы жайлы айтып беріңдер.

7. Қойылатын (вставной) сораптардың кілттік бөлігінің конструкциясы жайлы айтып беріңдер.

Практикалық тапсырма №7

“Гидрожетекті қондырғыларды және олардың элементтерін есептеу және конструкциялау”

Тапсырма

1. Максимальды дебитті аңықтау Q_max.

2. Динамикалық деңгейді h_дин және подвеска ұзындығын λ аңықтаңыз.

3. Н.Н.Адонин диаграммасы бойынша сорап, СКҚ диаметрін және штанга тібегінің конструкциясын таңдау.

4. Қондырудың ең рациональды сүлбесін таңдау.

5. Жетектің теңгерудің жағдайынан гидроцилиндр аудандарының К, құбырлы гидроцилиндрдің шток диаметрінің қатынасын аңықтау.

6. Жетектің теңгеру параметрінің мәнін аңықтау k_p.

7. Фальшток диаметрін есептеу.

8. Гидроцилиндрдің сызықтық өлшемдерін есептеу.

9. Күштік сорапты таңдау.

10. Сорушы, айдаушы және ағушы магистральдардың диаметрлерін аңықтау.

11. Сораптың қысымын аңықтау.

12. Кәсіпшілік факторлардың әсерлерін аңықтау (буферлік қысым, кабаь сұйығының тығыздығы, үйкеліс күші, динамикалық деңгейдің биіктігі).

13. Циклограмманың параметрлерін аңықтау.

14. Жетектеулі қозғалтқыштың қуатын аңықтау.

Әдістемелік нұсқаулар:

1. Гидрожетекті қондырғылардың конструкциясын зерттеу.

2. Қондырғылардың негізгі параметрлерін есептеу.

3. Есептеулердің нәтижелерін негіздеу.

Негізгі әдебиет 1[14 бөл. 283-373бет]

Бақылау сұрақтары

1. Гидрожетекті ШҰС қондырғыларын теңгеру әдістерін баяндап беріңіз.

2. Тұрақталған қозғалыс кезіндегі гидрожетекті ШҰС-тың кинематика параметрлін қалай аңықтайды?

3. Дәл сол тұрақталмаған қозғалыс кезінде?

4. Гидрожетекті қондырғылардың теңгерілуін есептеу әдісін баяндап беріңіз.

5. Гидрожетекі қондырғылардың жетекті қозғалтқышының қуатын қалай аңықтайды?

6. Жетекті қондырғылардың есептеу және конструкциялаудың әдістерін және сатыларын баяндап беріңіз.

Практикалық тапсырма №8

“Газды дайындау үшін жабдықтарды есептеу және конструкциялау”

Тапсырма

Төмен температуралы сепараторды есептеу.

Сығылу коэффициентін есептеу.

Айырушы сұғындырманы есептеу.

Сұйықты жинағышты есептеу.

Штуцерді есептеу.

Гидравликалық есептеу.

Сепаратордың технологиялық аумақтарын есептеу.

2.Гравитационды трехфазалы айырғышты есептеу

Сығылу коэффициентін есептеу.

Аппараттың өткізу мүмкіндігін аңықтау.

Ауыр сұйығының жинағышының өлшемдерін аңықтау.

Жеңіл сұйық фазасын жинау бөлімшесінің өлшемдерін аңықтау.

Штуцер диаметрін аңықтау.

3.Өлшеуіш газсепараторды есептеу

Сығылу коэффициентін есептеу.

Айырғыш элементтердің саның есептеу.

Сепаратор аумақтарының өлшемдерін және ішкі құрылғыларын есептеу

Гидравликалық есептеу.

Әдістемелік нұсқаулар.

1. Сұйықты газдан айыратын сепараторлардың конструкциясын зерттеу (гравитационды, ортадан тепкіш, жалюзийлі, торлы және т.б.).

2. Негізгі параметрлерді аңықтау.

3. Есептеулерді жүргізу.

Негізгі әдебиет 1[17Бөл. 386-414 бет]

4[10Бөл. 142-146 бет]

Қосымша әдебиет 6[22Бөл 44-450 бет]

Бақылау сұрақтары

1. Газды дайындағанда оны не үшін салқындатады? Газды салқындатудың әдістерін атап беріңіздер.

2. Газды дайындаудың әдістерін атап кетіңіз, олардың артықшылықтары және кемшіліктері.

3. Газдың әр түрлі дайындау әдістері кезінде ыдыстар және аппараттардың жұмыс істеу жағдайларын атап кетіңіз.

4. Газды дайындау әдісіне және есептеу әдісіне қарай ыдыстар және аппараттар классификациясын беріңіз.

5. Қысым астындағы ыдыстарды жасау үшін қолданатын материалдарды атаңдар.

6. Түптердің қай түрін және қай жағдайларда ыдысты жасаған кезде қолдану керек?

7. Құралды ыдыста қондыру үшін штуцерге арналған тесікті бекіту керек пе?

8. Көлденең ыдыстардға және аппаратарға әсер ететін көлбеу жүктемелерді қалай есептейді?