3. Sekretariat

Organ administracyjny. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny wybierany na 5-letnią kadencję. Kompetencje Sekretariatu:

• Reprezentuje organizacje na zewnątrz

• Przygotowuje posiedzenia Rady Ministerialnej i Komitetu Wykonawczego

• Zajmuje się wydawaniem publikacji statystycznych, ekonomicznych i technicznych

Obecnie Sekretarzem Generalnym jest Angel Gurria z Meksyku. Siedzibą jest Paryż.

XVI. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO)

Ogólne

1949 r.  podpisano Traktat Waszyngtoński. Nie powoływał on do życia NATO – bez tej organizacji traktat mógłby funkcjonować. NATO powstało w sposób funkcjonalny (w 1952 r. powstał Sekretariat), podobnie jak OBWE i WTO.

Szczyty NATO odbywają się okazjonalnie – ostatnio w tym roku w Bukareszcie.

Członkostwo

12 państw podpisało: kraje Benelux, Włochy, Francja, WB, Dania, Islandia, Norwegia, Portugala, USA i Kanada.

1952  Grecja i Turcja

1955  RFN

1982  Hiszpania

1999  Polska, Czechy i Węgry

2004  Litwa, Łotwa, Estonia, Słowacja, Słowenia, Bułgaria i Rumunia

Zaproszono Chorwację.

Nie wszystkie państwa uczestniczą w strukturach wojskowych NATO:

• Francja od 1966 r. do 1995 r. Obecnie częściowo uczestniczy.

• Grecja 1974 – 1980

• Hiszpania 1982 – 1997

Nowych członków przyjmuje się na podstawie art. 10., który mówi, że członkiem może zostać państwo, które jednomyślną decyzją członków zostanie zaproszone, będzie w stanie realizować postanowienia Traktatu i wnieść wkład w bezpieczeństwo regionu. Formalnością jest złożenie aktu ratyfikacyjnego rządowi USA.

Art. 12. mówi, że członek może wypowiedzieć traktat, notyfikując wypowiedzenie pozostałym członkom. Okres wypowiedzenia trwa 1 rok.

Obowiązywanie Traktatu i użycie siły militarnej

Art. 5. opisuje przyczyny wywołujące reakcję członków.  Reakcja uznaniowa, czyli w przypadku napaści na jednego członka, państwa uznają to za napaść na wszystkich członków NATO. Państwa decydują o pomocy militarnej lub innej.

Art. 6. określa obszar traktatowy (czyli gdzie działa traktat). Są to terytoria państw członkowskich, oraz obszary znajdujące się pod jurysdykcją państw członkowskich na północ od Zwrotnika Raka. Tym samym jest to traktat regionalny, nieobowiązujący wszędzie.

Organy

1. Rada Północnoatlantycka

Jedyny organ traktatowy, wyposażony w możliwość powoływania innych organów. Najważniejszy organ decyzyjny, oraz konsultacyjny. Zbiera się ona przynajmniej raz w tygodniu na szczeblu Stałych Reprezentantów w randze ambasadorów. Dwa razy w roku zbiera się na szczeblu Ministrów SZ i Ministrów Obrony Narodowej. Obradom przewodniczy Sekretarz Generalny.

Rada podejmuje decyzje jednomyślnie lub przez konsensus. Decyzje nie są prawnie wiążące.

2. Komitet Wojskowy

Naczelny organ wojskowy. W jego skład wchodzą dowódcy sztabów generalnych państw członkowskich (bez Francji i Islandii). Wydaje zalecenia i opinie w sprawach wojskowych, które przedkłada Radzie Północnoatlantyckiej. Kieruje pracami dowództw regionalnych NATO.

3. Komitet Planowania Obronnego

Organ decyzyjny w kwestiach związanych z integracją sił zbrojnych państw członkowskich. Zbiera się na szczeblu Ministrów Obrony Narodowej dwa razy w roku i regularnie na szczeblu Stałych Reprezentantów. Określa cele i ocenia stopień wywiązywania się z postanowień Traktatu poszczególnych członków.

4. Grupa Planowania Nuklearnego

Organ decyzyjny w skład, którego wchodzą przedstawiciele wszystkich państw członkowskich (prócz Francji). Zajmuje się wszystkimi sprawami z zakresu broni jądrowej (przechowywanie, zastosowanie, komunikacja).

5. Euroatlantycka Rada Partnerstwa

Powstała w 1997 r. w celu realizowania programu Partnerstwo dla Pokoju. Polega on na podejmowaniu partnerskiej współpracy państw NATO z innymi.

Przyszłość NATO

• Po 1991 r. zniknął wróg zewnętrzny

• Do 1991 r. w NATO rządziły USA

• Zagrożenie terrorystyczne nowym celem, na najbliższe lata

• Pojawiły się głosy, że NATO to struktura martwa politycznie

Sekretarzem Generalnym jest Jaap de Hoop Scheffer z Holandii. Siedzibą jest Bruksela.

XVII. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE)

Ogólne

Ma obecnie małe znaczenie. Jest nietypowa instytucjonalnie  Akt Końcowy KBWE nie jest umową prawną, więc podstawą działania obecnej OBWE są normy polityczne.

OBWE jest systemem bezpieczeństwa zbiorowego opartym na 3 filarach:

1. Normy i zasady

2. Organy

3. Instrumenty oddziaływania

OBWE działa na trzech płaszczyznach (koszyki):

1. Sfera bezpieczeństwa państw (stosunki między nimi)

2. Sfera gospodarcza i techniczna.

3. Sfera humanitarna (ludzki wymiar KBWE/OBWE)

Najważniejszą sferą do lat 90. była sfera bezpieczeństwa, potem dominował wymiar ludzki. OBWE zajmuje się niszowym aspektem stosunków międzynarodowych (ochrona demokracji, wolności mediów itp.).

Organy